Ингэж хэлээд эцгээсээ банга хүртэв. Гэхдээ ч, эрхээ хасуулж шоронд орох юм бол эмнэлгийн үйлчилгээг илүү баталгаатай, хурдан шуурхай хугацаанд хүртэх юм шиг санагдаад ингэж хэлсэн хэрэг. Нэг талаар цөхөрсөндөө ч гэж хэлж болно. Саяхан ээж минь авто осолд орж, нуруугаа гэмтээн гэмтлийн эмнэлэгт очсон юм.
Гар хөл, ууц нуруугаа хугалж, гэмтэж бэртсэн хүмүүс эмнэлгийн коридорт зөрөлдөж, хүлээн авах тасагт залуухан, эрэгтэй эмч нар үзлэг хийх аж. Хүмүүс ч олноороо дугаарлан зогсч харагдсан. Өвдөж шаналан тэднээс тусламж эрэх өвчтөнүүдтэйгээ харин тэд тун ч дээрэнгүй өнгө аясаар харьцах бөгөөд зорьж очсон бидэнд харин нурууны зургаа авхуулж ир гэх даалгавар өглөө. Эмнэлгээс гарч, хажууд нь байрлах хувийн эмнэлэгт очиж, өнөөх зургийг нь авхуулаад буцаж очин мөн л эмч нарын хөлд сууна.
Нурууны доод үеийн яс нь цуурч, нугас руугаа түрсэн гэсэн онош сонссон бид нэлээд сандралдаж, улсын эмнэлгээс чанартай үйлчилгээ хүртэнэ гэсэн минь талаар болж, мэргэжлийн гэх эмч нар нь өвчин намдаах эм бичиж өгөхөөс хэтэрсэнгүй. Гэхдээ суурь өвчтэй эсэхийг нь ч асуулгүй чихрийн шижин өвчтэй хүн удаан хугацаанд ууж болохгүй сөрөг заалттай эмийг бүр гурван сар уу гэж бичиж өгсөн байж таарав. Бид үүнийг дараа нь л мэдсэн.
...Жирийн иргэд дэгсдүүлж хэлбэл, хорооныхоо эмчид эрүүл мэндээ үзүүлэхийн төлөө урт дараалал үүсгэн дугаарладаг бол шоронгийн ялтангууд гуравдугаар шатлалын томоохон эмнэлэгүүдийн зөвлөх зэргийн эмчээс ямар нэг дараалал хүлээлгүй эмнэлгийн үйлчилгээ авдаг...
Ер нь тэгээд улсын эмнэлгээс үйлчилгээ авахын тулд асрагч ч болтугай таньдаг байх хэрэгтэй гэсэн бичигдээгүй хууль үйлчилж байдгийг төрөх дөхсөн жирэмсэн эхээс эхлээд бүх хүн л мэддэг гээд хэлчихвэл хэтийдсэн болохгүй. Гэтэл наранд байгаа биднээс нарсанд суугаа ялтангууд хавь илүү үйлчилгээ авдаг юм билээ.
Жирийн иргэд дэгсдүүлж хэлбэл, хорооныхоо эмчид эрүүл мэндээ үзүүлэхийн төлөө урт дараалал үүсгэн дугаарладаг бол шоронгийн ялтангууд гуравдугаар шатлалын томоохон эмнэлэгүүдийн зөвлөх зэргийн эмчээс ямар нэг дараалал хүлээлгүй эмнэлгийн үйлчилгээ авдаг. Бүр шаардлагатай тохиолдолд яаралтай хагалгаанд хүртэл орчихдог гэж байгаа. Өнгөрсөн жил ах минь бөөрний хагалгаанд орох гэж сар хүлээж байсан юм даг. Энгийн нэг хорооны эмч, зөвлөх зэргийн эмчийн чадварын ялгаа ямар байх нь хэнд ч ойлгомжтой.
Дээрээс нь ямар нэг хүлээлт чирэгдэлгүй үйлчилгээг нэмчихвэл эрхээ хасуулсан нь энгийн иргэдээс илүүтэйгээр найдвартай, хурдан шуурхай хугацаанд эмчлэгддэг гэдгийг тов тодорхой илэрхийлж байна. Түүнээс гадна өнгөрөгч зургадугаар сард ШШГЕГ-ын харьяа будаг нь ханхалсан Хорихын нэгдсэн эмнэлэг нээлтээ хийж байсан санагдана. 120 ортой тус эмнэлэгт ШШГЕГ-ын харьяа хот хөдөөгийн хорих ангийн ялтнууд ирж, эмчлүүлдэг бөгөөд тус эмнэлэг сүүлийн үеийн тоног төхөөрөмжөөр хангагдсны зэрэгцээ нарийн мэргэжлийн боловсон хүчинтэй талаар тухайн үеийн дарга нь сэтгүүлчдэд хэлж байсан юм.
Жирийн иргэдэд үйлчлэх Түлэнхийн төв, Дөрөвдүгээр төрөх гэх мэт царцсан барилгууд хэзээ ашиглалтад орох нь таамаг төдий байхад хэдийнээс “Хүний эрхийг дээдэлдэг” Монголын ялтангууд шинэхэн эмнэлэгт хөлбөрч, шаардлага гарсан үед зөвлөх зэргийн эмчээс “түгжрэлгүй” үйлчилгээ авдаг байх жишээтэй. Тэр бүү хэл, гуравдугаар шатлалын эмнэлэгт үзүүлэхээр дугаарлан зогсох өвчтөнүүдийн урдуур өнөөх л ялтнууд дайрч, үзүүлж буй жишээг нүдээрээ харж байсан юм даг.
Тусгай зориулалтын машинаар тээвэрлүүлж ирэх тэд “Онц хүнд гэмт хэрэгтэн” гэх ганц үгээр өмнүүр дайруулсандаа бухимдах иргэдийн амыг таглаж байсныг санаж байна. Тэгэхээр эрхээ хасуулсан нь хожиж, энгийн иргэд нь зүдэрдэг болсон юм бол ерөөсөө шоронд ордог юм бил үү. Тэгвэл илүү найдвартай эмнэлгийн үйлчилгээ авах бололтой.