• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Улсын аварга, удамт малчдынд зочилсон тэмдэглэл

Хүйтний ам цаашилж, хөхүүрийн ам наашилж буй энэ өдрүүдэд манай сурвалжлах баг Говьсүмбэр аймаг, бидний нэрлэж заншсанаар Чойрыг зорилоо. Өвөл өнтэй сайхан байсан болохоор малчдын нуруу тэнэгэр, малын зоо ханагар харагдана. Аймгийн төвөөс 30 гаруй км давхиад л Шивээговь сумын нутаг Сэвхүүл уулын баруунтаа Нүхэн сондуул хэмээх газарт өвөлжиж буй Шивээговь сумын II багийн малчин Баянжаргалын Ганхуягийнд ирэв. Хөх хавсарга, урин хаврын салхи, өтөг бууц үнэртсэн малчны хотонд буухад гурван гэр бариатай байх бөгөөд тэдний дунд энэ жилээс “Улсын аварга малчин”-д олгодог болсон улаан халзтай монгол гэр ч аль хэдийнэ баригдаж, зочдоо хүлээж авахад бэлэн болсон байлаа.

Энэ жил Монгол Улсын хэмжээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас 75 шалгуур үзүүлэлтийг харгалзан дүгнэж, 103 малчинг “Улсын аварга малчин”, таван малчныг “Улсын хошой аварга”, таван саальчныг “Улсын аварга саальчин”, таван фермерийг “Улсын аварга фермер”, 12 аж ахуйн нэгжийг “Улсын аварга тариаланч хамт олон”, 21 иргэнийг “Улсын аварга тариаланч”-аар Засгийн газраас шалгаруулсан билээ.

Тэдний нэг нь Говьсүмбэр аймгийн Шивээговь сумын II багийн малчин Баянжаргалын Ганхуяг юм. Түүнд “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг нь гардуулахаар УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь, ИТХ-ын дарга Г.Батзам, Засаг даргын орлогч Ш.Билэггүмбэрэл, ЗДТГ-ын ХОХБТХ-ийн дарга Т.Бат-Эрдэнэ, ХХААГ-ын дарга Ч.Отгонсүрэн, МААХ-ийн дарга Д.Дэлгэрмөнх, Шивээговь сумын Засаг дарга В.Бат-Эрдэнэ, ЗД-ын орлогч Ж.Цэвээндулам, ИТХ-ын дарга Н.Эрдэнэбат, II багийн Засаг дарга С.Отгонбаатар болон албаны бусад хүмүүс, нутгийн зон олон хуран цуглажээ. “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуяг хадам ээж, гэргий, хүүхдүүдийн хамтаар ирсэн зочдоо угтан, улаан халзтай өргөө цагаан гэртээ урин залав. Чихэр, жимс, идээ будаа дүүрэн зассан монгол гэрийн хойморт хүндтэй зочид заларлаа. Энэ өдөр Б.Ганхуягийн хот айл урьдынхаас илүү хөл хөдөлгөөн ихтэй байх ажээ.

Сумаас нь “Улсын аварга малчин” төрсөнд ихэд бэлгэшээж буйгаа Шивээговь сумын Засаг дарга В.Бат-Эрдэнэ хэлээд “Та бүхний дэмжлэг туслалцаатайгаар манай ажилсаг малчин залуу маань “Улсын аварга” малчин боллоо. Б.Ганхуяг маань Дундговийн Эрдэнэдалай сумаас гаралтай. Энэ нутагт ирж суурьшаад 10 гаруй жил болж байгаа малчин хүн дээ” хэмээгээд ирсэн зочдыг танилцуулангаа “Энэ жилээс “Улсын аварга малчин”-д улаан халзтай гэр олгодог болж. Хуучин цагт улаан халзтай гэр харагдвал энэ аваргынх байна гээд хүн бүхэн мэддэг байлаа шүү дээ” гэж хуучлав. Монгол ёсоор зочид гэрийн эзэнтэй тамхилах зуураа мэнд усаа мэдэлцэв.

Ингээд “Улсын аварга малчин”-ы болзол хангасан Б.Ганхуягт Ерөнхий сайдын өргөмжлөл, өргөө цагаан гэр, мөнгөн цом, энгэрийн тэмдэг, үнэмлэхийг УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь нар гардууллаа.

“Эх орныхоо дэлгэр сайхан нутагт эрдэнэт мал сүргээ өсгөн үржүүлж, ашиг шимийг нь нэмэгдүүлэн, малч ухаан, ажлынхаа арга туршлагаар манлайлсан танд “Улсын аварга малчин” цол хүртээж, өргөө цагаан гэр, мөнгөн цом, энгэрийн тэмдэг, өргөмжлөл олгов. Танд буянт сүргийнхээ хишгийг түмэн олондоо түгээж, дүүрэн баяртай, төвшин жаргалтай байхын ерөөлийг дэвшүүлье. Монгол оронд минь үеийн үед таван хошуу мал багширч, малчин түмний минь магнай тэнэгэр, заяа тэгш, үйлс өөдрөг байх болтугай. Эрдэнэт сүргийг тань малын тэнгэр тэтгэж, эзэн та бүгдийг төрийн сүлд ивээг” гэсэн сайхан үгстэй Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат, ХХААХҮ-ийн сайд П.Сэргэлэн нарын гарын үсэг бүхий өргөмжлөлийг аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь цугласан олонд уншиж танилцуулаад, Б.Ганхуягт гардуулсан юм.

“Улсын аварга малчин” Б.Ганхуяг олон жил мал маллаж байгаагийн зэрэгцээ “Таван эрдэнэ” хоршооны тэргүүлэх гишүүн, сайхан дуулдаг, бас шүлэг бичдэг, морь уядаг нэгэн ажээ. Тэрбээр сумынхаа сүлд дууны шүлгийг бичсэн бөгөөд сумын захиргаанаас нь ая хийлгэж байгааг энэ үеэр хэлж байсан юм. Түүний гэргийг  Ш.Пагмадулам гэдэг бөгөөд тэднийх ихэр хүүхэдтэй аж. Есдүгээр ангид сурдаг гэх Наранцэнгэл, Наранмандах хэмээх хүү, охин хоёр ажилтай бас авъяастай гэдгийг аав ээж нь төдийгүй нутгийн зон олон хэлж байсан юм.

Харин гэргий Ш.Пагмадуламынх нь ээж Ц.Чимиддулам гуай эдүгээ 80 дөхөж байгаа хэдий ч ач зээ нараа харж, ар талыг нь дааж явдаг гэсэн юм. Хүргэн хүү нь “Улсын аварга малчин” болсонд хөгшин ихэд баярлаж буйгаа илэрхийлээд “Сэтгэл их сайхан байна. Манай хүү даруу тохьтой, тулхтай их нуруулаг хүн. Архи тамхи хэрэглэдэггүй, удам дагасан сайн малчин” хэмээн хүүгээ магтав. “Их сайн хүргэн хүүтэй юм байна шүү дээ та. Хэлж зөвлөдөг зүйл олон байдаг байлгүй” гэсэн сэтгүүлчийн асуултад “Эмээ нь ч  одоо юу хэлэх вэ дээ. Надаар ч юм хэлүүлэхээргүй сайн хүүхдүүд. Мундаг ажилтай. Эмээ нь арыг нь л сайн дааж, хүүхдүүдийг нь харж тус болох юм даа” гэж байв. Насаараа худалдааны байгууллагад ажилласан Худалдааны тэргүүний ажилтан Ц.Чимиддулам гуай 20 гаруй жил мал малласан гэнэ билээ.

Ийнхүү бид “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуягийн сэтгэгдлийг сонссон юм. Тэрбээр “Манай аав, ээж хоёр малчин хүн. Би чинь удмын малчин хүн л дээ. Мал маллана гэдэг тийм амар ажил биш. Байнгын ажиллагаа, арчилгаа шаардаж байдаг ажил. Малыг хайрлаж арчилж чадах юм бол мал гэдэг чинь өөрөө л өсдөг амьтан. Малчин хүн гэдэг  тэнгэрийн хараат амьтан л даа. Тэнэгэр явахыг тэнгэр мэднэ. Тэнхлүүн явахыг хоол мэднэ гэдэг шүү дээ. Түүн шиг тэнгэр сайхан бол мал, малчин хоёр сэтгэл тэнүүн байна. Тэнгэр муу байвал мөн мал, малчин хоёрын сэтгэл эвгүйхэн л байна. Мал, малчин хоёрыг байгаль дэлхий өөрөө л шалгачихдаг. Байгаль дэлхийн тэр шалгуурт тэнцээд, ган зудыг гарз хохиролгүй даваад гарахыг л малчин хүн гэж би боддог. Би мал маллаад 20 гаруй жил болж байна. Уугуул нутаг Дундговь аймаг ч, Шивээговьд ирээд 10 гаруй жил болж байна. Алтан унжлагат хэмээх гал тахиа жилийн босгон дээр төр засагтаа ажлаа үнэлүүлээд энэ сайхан улаан халзтай гэр, Монгол Улсын аварга малчин хэмээх алдар цолыг хүртсэндээ туйлын их баяртай байна. Энэ бол ганц миний хөдөлмөр биш олон хүний хөдөлмөр шингэсэн шагнал юм. Ингээд Монгол орныхоо өнцөг булан бүрт өнтэй шинэлж байгаа нийт малчин түмэндээ, Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай суманд ажиллаж амьдарч байгаа аав, ээж, болон төрөл төрөгсөддөө, нутгийн зон олондоо удахгүй гарах XVII жарны Алтан унжлагат гал тахиа жилийн сар шинийн мэндийг өргөн дэвшүүлээд элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө төвшин амгалан сайхан шинэлэхийн өлзий дэмбэрэлийг бэлгэдэн ерөөе” хэмээсэн юм.

Ц.Жаргал: Малчин хүнд тэсвэр тэв­чээр хэрэгтэй, шан­тарч л болохгүй



Улсын хэмжээнд 103 “Улсын аварга малчин” төрснөөс Говьсүмбэр аймгийн хоёр малчин энэхүү эрхэм хүндтэй алдар цолыг хүртэж, нутаг усныхаа нэрийг дуурсгасан гэдгийг өмнө нь дурьдсан билээ. Говьсүмбэр аймгаас төрсөн хоёр дахь “Улсын аварга малчин” бол Сүмбэр сумын VI багийн малчин Цэндсүрэнгийн Жаргал юм.

Манай сурвалжлах хэсэг үдийн хэрд “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуягийнхаас 80 гаруй км-ийн зайд байх Сүмбэр сумын нутаг Галдай хонхорт өвөлжих малчин Ц.Жаргал эгчийнд ирсэн юм. Тэднийх мөн л “Улсын аварга малчин”-д олгодог улаан халзтай гэрээ барьчихжээ. Эднийх тэртээ 1960-аад онд каракул хонины аж ахуйг нүүлгэж, говийн гурван аймгийн малыг тэжээлээр хангах зорилготой, тэжээлийн сангийн аж ахуйг байгуулах үед Увс аймгийн Баруунтуруун сумаас энэ нутагт ирж суурьшжээ. Ц.Жаргал эгч мөн л удам дагасан малчин. Түүний аав Цэндсүрэн нь “Сумын аварга малчин”, нагац ах Г.Цэвээндорж нь  “Улсын алдарт уяач”, нөхөр Г.Очирбат нь “Аймгийн аварга адуучин” байсан ажээ. Гурван хүү нь ч шаггүй уяач төдийгүй “Сумын алдарт уяач” гэнэ. Харин эдүгээ Ц.Жаргал “Улсын аварга малчин” хэмээх цол тэмдгээр энгэрээ мялааж буй нь энэ юм.

Түүнд “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг нь гардуулахаар УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь, ИТХ-ын дарга Г.Батзам, Засаг даргын орлогч Ш.Билэггүмбэрэл, ЗДТГ-ын ХОХБТХ-ийн дарга Т.Бат-Эрдэнэ, ХХААГ-ын дарга Ч.Отгонсүрэн, МААХ-ийн дарга Д.Дэлгэрмөнх, Сүмбэр сумын Засаг дарга П.Амарсайхан, VI багийн Засаг дарга Д.Мандахбаяр болон албаны бусад хү­мүүс, нутгийн зон олон тэд­ний хотонд хүрэлцэн ирсэн юм.

“Улсын аварга малчин” Ц.Жаргал “Монгол түмний уламж­лалт баяр цагаан сарын бос­гон дээр “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг хүлээж авч байгаадаа маш их баяртай байна. Малчид бид чинь цаг сайхан бол хэчнээн сайхан сэтгэл амар, нуруу тэнэгэр байдаг гээч. Цагийн аясаар ажил албаа зохицуулан мал аж ахуйгаа эрхэлдэг. Энэ жил манай нутагт өнтэй сайхан өвөл боллоо. Манайх энд 15 жил өвөлжиж байна. Баянбулаг маань үнэхээрийн сайхан нутаг. Би таван хүүхэдтэйгээ амьдардаг. Гурван хүү, хоёр охинтой. Гурван хүү маань гурвуулаа алдарт уяач, том хүү маань мянгат малчин, хоёр охины маань нэг нь цэцэрлэгийн багш, сэтгүүлч мэргэжилтэй, нэг нь тогооч. Миний таван хүүхэд үнэхээр ажилсаг гэж би боддог. Мөн би хоёр сайхан бэртэй. Нэг бэр минь Говьсүмбэр аймагт ажилладаг. Нөгөө нь эмзүйчээр ажилладаг. Хоёр сайхан бэр байна. Ер нь мал дагасан хүн хоосон хонодоггүй юм.

Яах вэ, жилийн дөрвөн улиралд малаасаа холдохгүй байх хэрэгтэй дээ. Малчин хүн цастай, бороо­той, нартай үед ч малаа мал­ла­саар байдаг. Хамгийн гол нь шан­тарч  болохгүй. Залуу бай­хад шантрах үе гардаг л юм. Хэр­вээ шантарвал мал маллаж чадах­гүй. Тиймээс залуу малчдад хэлэ­хэд, малчин хүнд тэсвэр тэв­чээр хэрэгтэй байдаг юм. Шан­тарч л болохгүй. Тэгсэн цагт малынхаа буянг үзнэ шүү гэж хэлье. Ер нь тэгээд залуу хүмүүс бүгдээрээ л ажилтай байвал сайхан амьдарна шүү дээ. Ингээд  XVII жарны Алтан унжлагат гал тахиа жилийн сар шинийн мэндийг өргөн дэвшүүлээд, төрлөөрөө төвшин амгалан элгээрээ энх амар, төр улсаараа элбэг дэлбэг, төрөл садан хотлоороо сайхан шинэлцгээгээрэй” хэмээн сар шинийн мэнд дэвшүүлсэн юм.

Нутаг усныхаа нэрийг улс даяар дуурсгасан улсын аварга, удамт малчдынд зочилсон тэмдэглэлээ энд хүргээд өндөрлөе. Монгол түмэн минь айл хотлоороо амар мэнд, сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Цагдан хорих байрнаас оргосон зайлсан этгээдийг баривчиллаа
"Дээлтэй Монгол-2025” наадмын үеэр замын хөдөлгөөнийг түр хязгаарлана
Х.Нямбаатар:Хуушуурын зөвшөөрөл зарж байвал тэр хүмүүсийг АТГ-т шалгуул
Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг нээлээ



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Улсын аварга, удамт малчдынд зочилсон тэмдэглэл

Хүйтний ам цаашилж, хөхүүрийн ам наашилж буй энэ өдрүүдэд манай сурвалжлах баг Говьсүмбэр аймаг, бидний нэрлэж заншсанаар Чойрыг зорилоо. Өвөл өнтэй сайхан байсан болохоор малчдын нуруу тэнэгэр, малын зоо ханагар харагдана. Аймгийн төвөөс 30 гаруй км давхиад л Шивээговь сумын нутаг Сэвхүүл уулын баруунтаа Нүхэн сондуул хэмээх газарт өвөлжиж буй Шивээговь сумын II багийн малчин Баянжаргалын Ганхуягийнд ирэв. Хөх хавсарга, урин хаврын салхи, өтөг бууц үнэртсэн малчны хотонд буухад гурван гэр бариатай байх бөгөөд тэдний дунд энэ жилээс “Улсын аварга малчин”-д олгодог болсон улаан халзтай монгол гэр ч аль хэдийнэ баригдаж, зочдоо хүлээж авахад бэлэн болсон байлаа.

Энэ жил Монгол Улсын хэмжээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас 75 шалгуур үзүүлэлтийг харгалзан дүгнэж, 103 малчинг “Улсын аварга малчин”, таван малчныг “Улсын хошой аварга”, таван саальчныг “Улсын аварга саальчин”, таван фермерийг “Улсын аварга фермер”, 12 аж ахуйн нэгжийг “Улсын аварга тариаланч хамт олон”, 21 иргэнийг “Улсын аварга тариаланч”-аар Засгийн газраас шалгаруулсан билээ.

Тэдний нэг нь Говьсүмбэр аймгийн Шивээговь сумын II багийн малчин Баянжаргалын Ганхуяг юм. Түүнд “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг нь гардуулахаар УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь, ИТХ-ын дарга Г.Батзам, Засаг даргын орлогч Ш.Билэггүмбэрэл, ЗДТГ-ын ХОХБТХ-ийн дарга Т.Бат-Эрдэнэ, ХХААГ-ын дарга Ч.Отгонсүрэн, МААХ-ийн дарга Д.Дэлгэрмөнх, Шивээговь сумын Засаг дарга В.Бат-Эрдэнэ, ЗД-ын орлогч Ж.Цэвээндулам, ИТХ-ын дарга Н.Эрдэнэбат, II багийн Засаг дарга С.Отгонбаатар болон албаны бусад хүмүүс, нутгийн зон олон хуран цуглажээ. “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуяг хадам ээж, гэргий, хүүхдүүдийн хамтаар ирсэн зочдоо угтан, улаан халзтай өргөө цагаан гэртээ урин залав. Чихэр, жимс, идээ будаа дүүрэн зассан монгол гэрийн хойморт хүндтэй зочид заларлаа. Энэ өдөр Б.Ганхуягийн хот айл урьдынхаас илүү хөл хөдөлгөөн ихтэй байх ажээ.

Сумаас нь “Улсын аварга малчин” төрсөнд ихэд бэлгэшээж буйгаа Шивээговь сумын Засаг дарга В.Бат-Эрдэнэ хэлээд “Та бүхний дэмжлэг туслалцаатайгаар манай ажилсаг малчин залуу маань “Улсын аварга” малчин боллоо. Б.Ганхуяг маань Дундговийн Эрдэнэдалай сумаас гаралтай. Энэ нутагт ирж суурьшаад 10 гаруй жил болж байгаа малчин хүн дээ” хэмээгээд ирсэн зочдыг танилцуулангаа “Энэ жилээс “Улсын аварга малчин”-д улаан халзтай гэр олгодог болж. Хуучин цагт улаан халзтай гэр харагдвал энэ аваргынх байна гээд хүн бүхэн мэддэг байлаа шүү дээ” гэж хуучлав. Монгол ёсоор зочид гэрийн эзэнтэй тамхилах зуураа мэнд усаа мэдэлцэв.

Ингээд “Улсын аварга малчин”-ы болзол хангасан Б.Ганхуягт Ерөнхий сайдын өргөмжлөл, өргөө цагаан гэр, мөнгөн цом, энгэрийн тэмдэг, үнэмлэхийг УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь нар гардууллаа.

“Эх орныхоо дэлгэр сайхан нутагт эрдэнэт мал сүргээ өсгөн үржүүлж, ашиг шимийг нь нэмэгдүүлэн, малч ухаан, ажлынхаа арга туршлагаар манлайлсан танд “Улсын аварга малчин” цол хүртээж, өргөө цагаан гэр, мөнгөн цом, энгэрийн тэмдэг, өргөмжлөл олгов. Танд буянт сүргийнхээ хишгийг түмэн олондоо түгээж, дүүрэн баяртай, төвшин жаргалтай байхын ерөөлийг дэвшүүлье. Монгол оронд минь үеийн үед таван хошуу мал багширч, малчин түмний минь магнай тэнэгэр, заяа тэгш, үйлс өөдрөг байх болтугай. Эрдэнэт сүргийг тань малын тэнгэр тэтгэж, эзэн та бүгдийг төрийн сүлд ивээг” гэсэн сайхан үгстэй Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат, ХХААХҮ-ийн сайд П.Сэргэлэн нарын гарын үсэг бүхий өргөмжлөлийг аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь цугласан олонд уншиж танилцуулаад, Б.Ганхуягт гардуулсан юм.

“Улсын аварга малчин” Б.Ганхуяг олон жил мал маллаж байгаагийн зэрэгцээ “Таван эрдэнэ” хоршооны тэргүүлэх гишүүн, сайхан дуулдаг, бас шүлэг бичдэг, морь уядаг нэгэн ажээ. Тэрбээр сумынхаа сүлд дууны шүлгийг бичсэн бөгөөд сумын захиргаанаас нь ая хийлгэж байгааг энэ үеэр хэлж байсан юм. Түүний гэргийг  Ш.Пагмадулам гэдэг бөгөөд тэднийх ихэр хүүхэдтэй аж. Есдүгээр ангид сурдаг гэх Наранцэнгэл, Наранмандах хэмээх хүү, охин хоёр ажилтай бас авъяастай гэдгийг аав ээж нь төдийгүй нутгийн зон олон хэлж байсан юм.

Харин гэргий Ш.Пагмадуламынх нь ээж Ц.Чимиддулам гуай эдүгээ 80 дөхөж байгаа хэдий ч ач зээ нараа харж, ар талыг нь дааж явдаг гэсэн юм. Хүргэн хүү нь “Улсын аварга малчин” болсонд хөгшин ихэд баярлаж буйгаа илэрхийлээд “Сэтгэл их сайхан байна. Манай хүү даруу тохьтой, тулхтай их нуруулаг хүн. Архи тамхи хэрэглэдэггүй, удам дагасан сайн малчин” хэмээн хүүгээ магтав. “Их сайн хүргэн хүүтэй юм байна шүү дээ та. Хэлж зөвлөдөг зүйл олон байдаг байлгүй” гэсэн сэтгүүлчийн асуултад “Эмээ нь ч  одоо юу хэлэх вэ дээ. Надаар ч юм хэлүүлэхээргүй сайн хүүхдүүд. Мундаг ажилтай. Эмээ нь арыг нь л сайн дааж, хүүхдүүдийг нь харж тус болох юм даа” гэж байв. Насаараа худалдааны байгууллагад ажилласан Худалдааны тэргүүний ажилтан Ц.Чимиддулам гуай 20 гаруй жил мал малласан гэнэ билээ.

Ийнхүү бид “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуягийн сэтгэгдлийг сонссон юм. Тэрбээр “Манай аав, ээж хоёр малчин хүн. Би чинь удмын малчин хүн л дээ. Мал маллана гэдэг тийм амар ажил биш. Байнгын ажиллагаа, арчилгаа шаардаж байдаг ажил. Малыг хайрлаж арчилж чадах юм бол мал гэдэг чинь өөрөө л өсдөг амьтан. Малчин хүн гэдэг  тэнгэрийн хараат амьтан л даа. Тэнэгэр явахыг тэнгэр мэднэ. Тэнхлүүн явахыг хоол мэднэ гэдэг шүү дээ. Түүн шиг тэнгэр сайхан бол мал, малчин хоёр сэтгэл тэнүүн байна. Тэнгэр муу байвал мөн мал, малчин хоёрын сэтгэл эвгүйхэн л байна. Мал, малчин хоёрыг байгаль дэлхий өөрөө л шалгачихдаг. Байгаль дэлхийн тэр шалгуурт тэнцээд, ган зудыг гарз хохиролгүй даваад гарахыг л малчин хүн гэж би боддог. Би мал маллаад 20 гаруй жил болж байна. Уугуул нутаг Дундговь аймаг ч, Шивээговьд ирээд 10 гаруй жил болж байна. Алтан унжлагат хэмээх гал тахиа жилийн босгон дээр төр засагтаа ажлаа үнэлүүлээд энэ сайхан улаан халзтай гэр, Монгол Улсын аварга малчин хэмээх алдар цолыг хүртсэндээ туйлын их баяртай байна. Энэ бол ганц миний хөдөлмөр биш олон хүний хөдөлмөр шингэсэн шагнал юм. Ингээд Монгол орныхоо өнцөг булан бүрт өнтэй шинэлж байгаа нийт малчин түмэндээ, Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай суманд ажиллаж амьдарч байгаа аав, ээж, болон төрөл төрөгсөддөө, нутгийн зон олондоо удахгүй гарах XVII жарны Алтан унжлагат гал тахиа жилийн сар шинийн мэндийг өргөн дэвшүүлээд элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө төвшин амгалан сайхан шинэлэхийн өлзий дэмбэрэлийг бэлгэдэн ерөөе” хэмээсэн юм.

Ц.Жаргал: Малчин хүнд тэсвэр тэв­чээр хэрэгтэй, шан­тарч л болохгүй



Улсын хэмжээнд 103 “Улсын аварга малчин” төрснөөс Говьсүмбэр аймгийн хоёр малчин энэхүү эрхэм хүндтэй алдар цолыг хүртэж, нутаг усныхаа нэрийг дуурсгасан гэдгийг өмнө нь дурьдсан билээ. Говьсүмбэр аймгаас төрсөн хоёр дахь “Улсын аварга малчин” бол Сүмбэр сумын VI багийн малчин Цэндсүрэнгийн Жаргал юм.

Манай сурвалжлах хэсэг үдийн хэрд “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуягийнхаас 80 гаруй км-ийн зайд байх Сүмбэр сумын нутаг Галдай хонхорт өвөлжих малчин Ц.Жаргал эгчийнд ирсэн юм. Тэднийх мөн л “Улсын аварга малчин”-д олгодог улаан халзтай гэрээ барьчихжээ. Эднийх тэртээ 1960-аад онд каракул хонины аж ахуйг нүүлгэж, говийн гурван аймгийн малыг тэжээлээр хангах зорилготой, тэжээлийн сангийн аж ахуйг байгуулах үед Увс аймгийн Баруунтуруун сумаас энэ нутагт ирж суурьшжээ. Ц.Жаргал эгч мөн л удам дагасан малчин. Түүний аав Цэндсүрэн нь “Сумын аварга малчин”, нагац ах Г.Цэвээндорж нь  “Улсын алдарт уяач”, нөхөр Г.Очирбат нь “Аймгийн аварга адуучин” байсан ажээ. Гурван хүү нь ч шаггүй уяач төдийгүй “Сумын алдарт уяач” гэнэ. Харин эдүгээ Ц.Жаргал “Улсын аварга малчин” хэмээх цол тэмдгээр энгэрээ мялааж буй нь энэ юм.

Түүнд “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг нь гардуулахаар УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь, ИТХ-ын дарга Г.Батзам, Засаг даргын орлогч Ш.Билэггүмбэрэл, ЗДТГ-ын ХОХБТХ-ийн дарга Т.Бат-Эрдэнэ, ХХААГ-ын дарга Ч.Отгонсүрэн, МААХ-ийн дарга Д.Дэлгэрмөнх, Сүмбэр сумын Засаг дарга П.Амарсайхан, VI багийн Засаг дарга Д.Мандахбаяр болон албаны бусад хү­мүүс, нутгийн зон олон тэд­ний хотонд хүрэлцэн ирсэн юм.

“Улсын аварга малчин” Ц.Жаргал “Монгол түмний уламж­лалт баяр цагаан сарын бос­гон дээр “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг хүлээж авч байгаадаа маш их баяртай байна. Малчид бид чинь цаг сайхан бол хэчнээн сайхан сэтгэл амар, нуруу тэнэгэр байдаг гээч. Цагийн аясаар ажил албаа зохицуулан мал аж ахуйгаа эрхэлдэг. Энэ жил манай нутагт өнтэй сайхан өвөл боллоо. Манайх энд 15 жил өвөлжиж байна. Баянбулаг маань үнэхээрийн сайхан нутаг. Би таван хүүхэдтэйгээ амьдардаг. Гурван хүү, хоёр охинтой. Гурван хүү маань гурвуулаа алдарт уяач, том хүү маань мянгат малчин, хоёр охины маань нэг нь цэцэрлэгийн багш, сэтгүүлч мэргэжилтэй, нэг нь тогооч. Миний таван хүүхэд үнэхээр ажилсаг гэж би боддог. Мөн би хоёр сайхан бэртэй. Нэг бэр минь Говьсүмбэр аймагт ажилладаг. Нөгөө нь эмзүйчээр ажилладаг. Хоёр сайхан бэр байна. Ер нь мал дагасан хүн хоосон хонодоггүй юм.

Яах вэ, жилийн дөрвөн улиралд малаасаа холдохгүй байх хэрэгтэй дээ. Малчин хүн цастай, бороо­той, нартай үед ч малаа мал­ла­саар байдаг. Хамгийн гол нь шан­тарч  болохгүй. Залуу бай­хад шантрах үе гардаг л юм. Хэр­вээ шантарвал мал маллаж чадах­гүй. Тиймээс залуу малчдад хэлэ­хэд, малчин хүнд тэсвэр тэв­чээр хэрэгтэй байдаг юм. Шан­тарч л болохгүй. Тэгсэн цагт малынхаа буянг үзнэ шүү гэж хэлье. Ер нь тэгээд залуу хүмүүс бүгдээрээ л ажилтай байвал сайхан амьдарна шүү дээ. Ингээд  XVII жарны Алтан унжлагат гал тахиа жилийн сар шинийн мэндийг өргөн дэвшүүлээд, төрлөөрөө төвшин амгалан элгээрээ энх амар, төр улсаараа элбэг дэлбэг, төрөл садан хотлоороо сайхан шинэлцгээгээрэй” хэмээн сар шинийн мэнд дэвшүүлсэн юм.

Нутаг усныхаа нэрийг улс даяар дуурсгасан улсын аварга, удамт малчдынд зочилсон тэмдэглэлээ энд хүргээд өндөрлөе. Монгол түмэн минь айл хотлоороо амар мэнд, сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Засгийн газар
  • •Нийтлэл
  • •Нийслэл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Фото мэдээ
  • •Чуулган
  • •Гадаад харилцаа
  • •Байнгын хороо
  • •Гэмт хэрэг
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Халуун сэдэв
  • •Наадам
  • •Уул уурхай
  • •Ярилцлага
ХУРААХ
“Манчестер Юнайтед” шөвгийн...
“Реал” 43 тоглолт дараалан гоол...

Улсын аварга, удамт малчдынд зочилсон тэмдэглэл

Энхцэцэг 2017-02-23
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Улсын аварга, удамт малчдынд зочилсон тэмдэглэл

Хүйтний ам цаашилж, хөхүүрийн ам наашилж буй энэ өдрүүдэд манай сурвалжлах баг Говьсүмбэр аймаг, бидний нэрлэж заншсанаар Чойрыг зорилоо. Өвөл өнтэй сайхан байсан болохоор малчдын нуруу тэнэгэр, малын зоо ханагар харагдана. Аймгийн төвөөс 30 гаруй км давхиад л Шивээговь сумын нутаг Сэвхүүл уулын баруунтаа Нүхэн сондуул хэмээх газарт өвөлжиж буй Шивээговь сумын II багийн малчин Баянжаргалын Ганхуягийнд ирэв. Хөх хавсарга, урин хаврын салхи, өтөг бууц үнэртсэн малчны хотонд буухад гурван гэр бариатай байх бөгөөд тэдний дунд энэ жилээс “Улсын аварга малчин”-д олгодог болсон улаан халзтай монгол гэр ч аль хэдийнэ баригдаж, зочдоо хүлээж авахад бэлэн болсон байлаа.

Энэ жил Монгол Улсын хэмжээнд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамнаас 75 шалгуур үзүүлэлтийг харгалзан дүгнэж, 103 малчинг “Улсын аварга малчин”, таван малчныг “Улсын хошой аварга”, таван саальчныг “Улсын аварга саальчин”, таван фермерийг “Улсын аварга фермер”, 12 аж ахуйн нэгжийг “Улсын аварга тариаланч хамт олон”, 21 иргэнийг “Улсын аварга тариаланч”-аар Засгийн газраас шалгаруулсан билээ.

Тэдний нэг нь Говьсүмбэр аймгийн Шивээговь сумын II багийн малчин Баянжаргалын Ганхуяг юм. Түүнд “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг нь гардуулахаар УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь, ИТХ-ын дарга Г.Батзам, Засаг даргын орлогч Ш.Билэггүмбэрэл, ЗДТГ-ын ХОХБТХ-ийн дарга Т.Бат-Эрдэнэ, ХХААГ-ын дарга Ч.Отгонсүрэн, МААХ-ийн дарга Д.Дэлгэрмөнх, Шивээговь сумын Засаг дарга В.Бат-Эрдэнэ, ЗД-ын орлогч Ж.Цэвээндулам, ИТХ-ын дарга Н.Эрдэнэбат, II багийн Засаг дарга С.Отгонбаатар болон албаны бусад хүмүүс, нутгийн зон олон хуран цуглажээ. “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуяг хадам ээж, гэргий, хүүхдүүдийн хамтаар ирсэн зочдоо угтан, улаан халзтай өргөө цагаан гэртээ урин залав. Чихэр, жимс, идээ будаа дүүрэн зассан монгол гэрийн хойморт хүндтэй зочид заларлаа. Энэ өдөр Б.Ганхуягийн хот айл урьдынхаас илүү хөл хөдөлгөөн ихтэй байх ажээ.

Сумаас нь “Улсын аварга малчин” төрсөнд ихэд бэлгэшээж буйгаа Шивээговь сумын Засаг дарга В.Бат-Эрдэнэ хэлээд “Та бүхний дэмжлэг туслалцаатайгаар манай ажилсаг малчин залуу маань “Улсын аварга” малчин боллоо. Б.Ганхуяг маань Дундговийн Эрдэнэдалай сумаас гаралтай. Энэ нутагт ирж суурьшаад 10 гаруй жил болж байгаа малчин хүн дээ” хэмээгээд ирсэн зочдыг танилцуулангаа “Энэ жилээс “Улсын аварга малчин”-д улаан халзтай гэр олгодог болж. Хуучин цагт улаан халзтай гэр харагдвал энэ аваргынх байна гээд хүн бүхэн мэддэг байлаа шүү дээ” гэж хуучлав. Монгол ёсоор зочид гэрийн эзэнтэй тамхилах зуураа мэнд усаа мэдэлцэв.

Ингээд “Улсын аварга малчин”-ы болзол хангасан Б.Ганхуягт Ерөнхий сайдын өргөмжлөл, өргөө цагаан гэр, мөнгөн цом, энгэрийн тэмдэг, үнэмлэхийг УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь нар гардууллаа.

“Эх орныхоо дэлгэр сайхан нутагт эрдэнэт мал сүргээ өсгөн үржүүлж, ашиг шимийг нь нэмэгдүүлэн, малч ухаан, ажлынхаа арга туршлагаар манлайлсан танд “Улсын аварга малчин” цол хүртээж, өргөө цагаан гэр, мөнгөн цом, энгэрийн тэмдэг, өргөмжлөл олгов. Танд буянт сүргийнхээ хишгийг түмэн олондоо түгээж, дүүрэн баяртай, төвшин жаргалтай байхын ерөөлийг дэвшүүлье. Монгол оронд минь үеийн үед таван хошуу мал багширч, малчин түмний минь магнай тэнэгэр, заяа тэгш, үйлс өөдрөг байх болтугай. Эрдэнэт сүргийг тань малын тэнгэр тэтгэж, эзэн та бүгдийг төрийн сүлд ивээг” гэсэн сайхан үгстэй Монгол Улсын Ерөнхий сайд Ж.Эрдэнэбат, ХХААХҮ-ийн сайд П.Сэргэлэн нарын гарын үсэг бүхий өргөмжлөлийг аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь цугласан олонд уншиж танилцуулаад, Б.Ганхуягт гардуулсан юм.

“Улсын аварга малчин” Б.Ганхуяг олон жил мал маллаж байгаагийн зэрэгцээ “Таван эрдэнэ” хоршооны тэргүүлэх гишүүн, сайхан дуулдаг, бас шүлэг бичдэг, морь уядаг нэгэн ажээ. Тэрбээр сумынхаа сүлд дууны шүлгийг бичсэн бөгөөд сумын захиргаанаас нь ая хийлгэж байгааг энэ үеэр хэлж байсан юм. Түүний гэргийг  Ш.Пагмадулам гэдэг бөгөөд тэднийх ихэр хүүхэдтэй аж. Есдүгээр ангид сурдаг гэх Наранцэнгэл, Наранмандах хэмээх хүү, охин хоёр ажилтай бас авъяастай гэдгийг аав ээж нь төдийгүй нутгийн зон олон хэлж байсан юм.

Харин гэргий Ш.Пагмадуламынх нь ээж Ц.Чимиддулам гуай эдүгээ 80 дөхөж байгаа хэдий ч ач зээ нараа харж, ар талыг нь дааж явдаг гэсэн юм. Хүргэн хүү нь “Улсын аварга малчин” болсонд хөгшин ихэд баярлаж буйгаа илэрхийлээд “Сэтгэл их сайхан байна. Манай хүү даруу тохьтой, тулхтай их нуруулаг хүн. Архи тамхи хэрэглэдэггүй, удам дагасан сайн малчин” хэмээн хүүгээ магтав. “Их сайн хүргэн хүүтэй юм байна шүү дээ та. Хэлж зөвлөдөг зүйл олон байдаг байлгүй” гэсэн сэтгүүлчийн асуултад “Эмээ нь ч  одоо юу хэлэх вэ дээ. Надаар ч юм хэлүүлэхээргүй сайн хүүхдүүд. Мундаг ажилтай. Эмээ нь арыг нь л сайн дааж, хүүхдүүдийг нь харж тус болох юм даа” гэж байв. Насаараа худалдааны байгууллагад ажилласан Худалдааны тэргүүний ажилтан Ц.Чимиддулам гуай 20 гаруй жил мал малласан гэнэ билээ.

Ийнхүү бид “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуягийн сэтгэгдлийг сонссон юм. Тэрбээр “Манай аав, ээж хоёр малчин хүн. Би чинь удмын малчин хүн л дээ. Мал маллана гэдэг тийм амар ажил биш. Байнгын ажиллагаа, арчилгаа шаардаж байдаг ажил. Малыг хайрлаж арчилж чадах юм бол мал гэдэг чинь өөрөө л өсдөг амьтан. Малчин хүн гэдэг  тэнгэрийн хараат амьтан л даа. Тэнэгэр явахыг тэнгэр мэднэ. Тэнхлүүн явахыг хоол мэднэ гэдэг шүү дээ. Түүн шиг тэнгэр сайхан бол мал, малчин хоёр сэтгэл тэнүүн байна. Тэнгэр муу байвал мөн мал, малчин хоёрын сэтгэл эвгүйхэн л байна. Мал, малчин хоёрыг байгаль дэлхий өөрөө л шалгачихдаг. Байгаль дэлхийн тэр шалгуурт тэнцээд, ган зудыг гарз хохиролгүй даваад гарахыг л малчин хүн гэж би боддог. Би мал маллаад 20 гаруй жил болж байна. Уугуул нутаг Дундговь аймаг ч, Шивээговьд ирээд 10 гаруй жил болж байна. Алтан унжлагат хэмээх гал тахиа жилийн босгон дээр төр засагтаа ажлаа үнэлүүлээд энэ сайхан улаан халзтай гэр, Монгол Улсын аварга малчин хэмээх алдар цолыг хүртсэндээ туйлын их баяртай байна. Энэ бол ганц миний хөдөлмөр биш олон хүний хөдөлмөр шингэсэн шагнал юм. Ингээд Монгол орныхоо өнцөг булан бүрт өнтэй шинэлж байгаа нийт малчин түмэндээ, Дундговь аймгийн Эрдэнэдалай суманд ажиллаж амьдарч байгаа аав, ээж, болон төрөл төрөгсөддөө, нутгийн зон олондоо удахгүй гарах XVII жарны Алтан унжлагат гал тахиа жилийн сар шинийн мэндийг өргөн дэвшүүлээд элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө төвшин амгалан сайхан шинэлэхийн өлзий дэмбэрэлийг бэлгэдэн ерөөе” хэмээсэн юм.

Ц.Жаргал: Малчин хүнд тэсвэр тэв­чээр хэрэгтэй, шан­тарч л болохгүй



Улсын хэмжээнд 103 “Улсын аварга малчин” төрснөөс Говьсүмбэр аймгийн хоёр малчин энэхүү эрхэм хүндтэй алдар цолыг хүртэж, нутаг усныхаа нэрийг дуурсгасан гэдгийг өмнө нь дурьдсан билээ. Говьсүмбэр аймгаас төрсөн хоёр дахь “Улсын аварга малчин” бол Сүмбэр сумын VI багийн малчин Цэндсүрэнгийн Жаргал юм.

Манай сурвалжлах хэсэг үдийн хэрд “Улсын аварга малчин” Б.Ганхуягийнхаас 80 гаруй км-ийн зайд байх Сүмбэр сумын нутаг Галдай хонхорт өвөлжих малчин Ц.Жаргал эгчийнд ирсэн юм. Тэднийх мөн л “Улсын аварга малчин”-д олгодог улаан халзтай гэрээ барьчихжээ. Эднийх тэртээ 1960-аад онд каракул хонины аж ахуйг нүүлгэж, говийн гурван аймгийн малыг тэжээлээр хангах зорилготой, тэжээлийн сангийн аж ахуйг байгуулах үед Увс аймгийн Баруунтуруун сумаас энэ нутагт ирж суурьшжээ. Ц.Жаргал эгч мөн л удам дагасан малчин. Түүний аав Цэндсүрэн нь “Сумын аварга малчин”, нагац ах Г.Цэвээндорж нь  “Улсын алдарт уяач”, нөхөр Г.Очирбат нь “Аймгийн аварга адуучин” байсан ажээ. Гурван хүү нь ч шаггүй уяач төдийгүй “Сумын алдарт уяач” гэнэ. Харин эдүгээ Ц.Жаргал “Улсын аварга малчин” хэмээх цол тэмдгээр энгэрээ мялааж буй нь энэ юм.

Түүнд “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг нь гардуулахаар УИХ-ын гишүүн Г.Мөнхцэцэг, Говьсүмбэр аймгийн Засаг дарга Г.Батсуурь, ИТХ-ын дарга Г.Батзам, Засаг даргын орлогч Ш.Билэггүмбэрэл, ЗДТГ-ын ХОХБТХ-ийн дарга Т.Бат-Эрдэнэ, ХХААГ-ын дарга Ч.Отгонсүрэн, МААХ-ийн дарга Д.Дэлгэрмөнх, Сүмбэр сумын Засаг дарга П.Амарсайхан, VI багийн Засаг дарга Д.Мандахбаяр болон албаны бусад хү­мүүс, нутгийн зон олон тэд­ний хотонд хүрэлцэн ирсэн юм.

“Улсын аварга малчин” Ц.Жаргал “Монгол түмний уламж­лалт баяр цагаан сарын бос­гон дээр “Улсын аварга малчин” цол тэмдгийг хүлээж авч байгаадаа маш их баяртай байна. Малчид бид чинь цаг сайхан бол хэчнээн сайхан сэтгэл амар, нуруу тэнэгэр байдаг гээч. Цагийн аясаар ажил албаа зохицуулан мал аж ахуйгаа эрхэлдэг. Энэ жил манай нутагт өнтэй сайхан өвөл боллоо. Манайх энд 15 жил өвөлжиж байна. Баянбулаг маань үнэхээрийн сайхан нутаг. Би таван хүүхэдтэйгээ амьдардаг. Гурван хүү, хоёр охинтой. Гурван хүү маань гурвуулаа алдарт уяач, том хүү маань мянгат малчин, хоёр охины маань нэг нь цэцэрлэгийн багш, сэтгүүлч мэргэжилтэй, нэг нь тогооч. Миний таван хүүхэд үнэхээр ажилсаг гэж би боддог. Мөн би хоёр сайхан бэртэй. Нэг бэр минь Говьсүмбэр аймагт ажилладаг. Нөгөө нь эмзүйчээр ажилладаг. Хоёр сайхан бэр байна. Ер нь мал дагасан хүн хоосон хонодоггүй юм.

Яах вэ, жилийн дөрвөн улиралд малаасаа холдохгүй байх хэрэгтэй дээ. Малчин хүн цастай, бороо­той, нартай үед ч малаа мал­ла­саар байдаг. Хамгийн гол нь шан­тарч  болохгүй. Залуу бай­хад шантрах үе гардаг л юм. Хэр­вээ шантарвал мал маллаж чадах­гүй. Тиймээс залуу малчдад хэлэ­хэд, малчин хүнд тэсвэр тэв­чээр хэрэгтэй байдаг юм. Шан­тарч л болохгүй. Тэгсэн цагт малынхаа буянг үзнэ шүү гэж хэлье. Ер нь тэгээд залуу хүмүүс бүгдээрээ л ажилтай байвал сайхан амьдарна шүү дээ. Ингээд  XVII жарны Алтан унжлагат гал тахиа жилийн сар шинийн мэндийг өргөн дэвшүүлээд, төрлөөрөө төвшин амгалан элгээрээ энх амар, төр улсаараа элбэг дэлбэг, төрөл садан хотлоороо сайхан шинэлцгээгээрэй” хэмээн сар шинийн мэнд дэвшүүлсэн юм.

Нутаг усныхаа нэрийг улс даяар дуурсгасан улсын аварга, удамт малчдынд зочилсон тэмдэглэлээ энд хүргээд өндөрлөе. Монгол түмэн минь айл хотлоороо амар мэнд, сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

Сэдвүүд : #Аймгуудын мэдээлэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Цагдан хорих байрнаас оргосон зайлсан этгээдийг баривчиллаа
"Дээлтэй Монгол-2025” наадмын үеэр замын хөдөлгөөнийг түр хязгаарлана
Х.Нямбаатар:Хуушуурын зөвшөөрөл зарж байвал тэр хүмүүсийг АТГ-т шалгуул
Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг нээлээ
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
3 цагийн өмнө өмнө

Төв аймгийн Бүрэн сумыг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа

3 цагийн өмнө өмнө

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарухито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо

3 цагийн өмнө өмнө

Ардын жүжигчин Аюурзанын Долгорт Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

3 цагийн өмнө өмнө

Ардын уран зохиолч Пунцагийн Бадарчид Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

3 цагийн өмнө өмнө

Үндэсний их баяр наадмын тухай хуулийн өөрчлөлтөөр үндэсний нэгдмэл үнэт зүйлийг төлөвшүүлнэ

3 цагийн өмнө өмнө

Цагдан хорих байрнаас оргосон зайлсан этгээдийг баривчиллаа

3 цагийн өмнө өмнө

"Дээлтэй Монгол-2025” наадмын үеэр замын хөдөлгөөнийг түр хязгаарлана

6 цагийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар:Хуушуурын зөвшөөрөл зарж байвал тэр хүмүүсийг АТГ-т шалгуул

6 цагийн өмнө өмнө

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг нээлээ

6 цагийн өмнө өмнө

Тээврийн хэрэгсэл хулгайлан, бусдыг хутгалж, зугтсан бүлэг этгээдийг баривчиллаа

6 цагийн өмнө өмнө

Өвөлжилтийн бэлтгэл 40.6 хувийн хэрэгжилттэй байгаа

8 цагийн өмнө өмнө

“Жи Эс Би Актив ТЗК” ХХК ХБҮЦ-ны эхний купоны төлбөрийг амжилттай төллөө

8 цагийн өмнө өмнө

Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно

9 цагийн өмнө өмнө

“Монгол дархан: Өв, урлахуй” үзэсгэлэнгийн шилдгүүд тодорлоо

9 цагийн өмнө өмнө

Нарүхито болон Масако нар Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ

9 цагийн өмнө өмнө

Х.Тэмүүжиний хуулиар “хонгилын түлхүүр атгагч”-гүй болно

9 цагийн өмнө өмнө

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

9 цагийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: АТГ дээр бариад байгаа нь улс төрийн шалтгаантай гэж үзэж байна

9 цагийн өмнө өмнө

Ажлын хэсэг болон байнгын хороодын хуралдааны тов, хэлэлцэх асуудлууд

9 цагийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.07.07/

9 цагийн өмнө өмнө

Цагдан хорих байрнаас оргосон этгээдийг эрэн хайж байна

9 цагийн өмнө өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй улаагчин үхэр өдөр

9 цагийн өмнө өмнө

Дуу цахилгаантай аадар бороо орно

2025-07-04 өмнө

“Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна”

2025-07-04 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

2025-07-04 өмнө

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

2025-07-04 өмнө

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцээч

2025-07-04 өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй хөх нохой өдөр

2025-07-04 өмнө

Дуу цахилгаантай бага зэргийн аадар бороо орно

2025-07-03 өмнө

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-03 өмнө

Авто зогсоолын хүртээмжийг нэмэгдүүлэхдээ оршин суугчдын саналыг авах нь зүйтэй

2025-07-02 өмнө

ТЭЦ-5 төслийн түншлэгчийг сонгох шалгаруулалтад дотоод, гадаадын 8 ААН оролцлоо

2025-07-03 өмнө

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

2025-07-03 өмнө

“Ганц очноос ноцсон аюул”

2025-07-02 өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-02 өмнө

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

2025-07-03 өмнө

У.Өнөрцэцэг: “Саруул” захын хойно гарааш буулгаж, тохижуулж байна

2025-06-30 өмнө

Задгай төсөв, зангидсан эрсдлээр угтуулсан Г.Занданшатар ба Засаг

2025-07-03 өмнө

Үндэсний шигшээ багийн тамирчдад орон сууцны батламж гардууллаа

2025-07-03 өмнө

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-02 өмнө

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

2025-06-30 өмнө

Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх “Хасын хүлэгүүд” багийнхныг хүлээн авч уулзлаа

2025-06-30 өмнө

"ДЦС-4"-Наадамчдын замыг Эрчим хүчний гудамжтай холбосон замыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-30 өмнө

Зайсангийн гүүрний зорчих хөдөлгөөнийг өнөө өглөө 7 цагт нээлээ

2025-07-03 өмнө

Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, өвөлжилтийн асуудлаар Албан даалгавар гарлаа

2025-07-03 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.07.03/

2025-07-01 өмнө

Ахмадууд хөнгөлөлттэй үнээр үйлчлүүлж болох АМРАЛТ, СУВИЛЛУУД

2025-06-30 өмнө

Өдөртөө 24-26 хэм дулаан байна

2025-07-03 өмнө

Үс засуулвал нас уртасна

2025-07-02 өмнө

Тамирчид болон дасгалжуулагчид цол, медаль хүртээлээ

2025-06-30 өмнө

Үс засуулвал эд, мал арвижна

2025-07-03 өмнө

Өдөртөө 23-25 хэм дулаан байна

2025-07-02 өмнө

Боловсролын хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

2025-07-01 өмнө

“Эхлэл брэнд” ХХК-д 3150 ам.метр газрыг эзэмшүүлэх гэрчилгээг гардууллаа

2025-07-01 өмнө

Нархан хотхоноос “Home Plaza” хүртэл явган хүний замыг өргөтгөн, стандартад нийцүүлнэ

2025-06-30 өмнө

Даншиг наадамд түрүүлж шөвгөрсөн бөхчүүдийн бай шагналыг гардууллаа

2025-07-04 өмнө

“Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна”

2025-07-01 өмнө

АН-ынхан “.Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн арай даварч байна” гэжээ

2025-07-02 өмнө

Ерөнхий сайд суурин төлөөлөгчийн газруудын тэргүүн нартай уулзлаа

2025-07-02 өмнө

МҮХАҮТ-д шилжүүлснээр төрийн дарамт, хүнд суртал буурна гэдгийг онцоллоо

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.