• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Сурталчилгаагүй, судалгаагүй хуулиудтай танилц

Сенсаацийн эргэн тойронд 
 
Сүүлийн үед УИХ-аар баталж буй хууль болгоны араас шүүмжлэл дагалдах болов. Тухайлбал, Эрүүл мэндийн яамнаас өргөн мэдүүлсэн Нялх балчир хүүхдийн хоол хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хууль, Х.Нямбаатар гишүүний ажлын хэсгийг ахалсан Эрүүгийн болон Зөрчлийн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хууль болон Ц.Гарамжав гишүүний Зөрчлийн хуульд тусгасан гүтгэлэгтэй холбоотой зөрчлийн торгуулийг нэмэгдүүлэх, Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай, Д.Тогтохсүрэн нарын гишүүдийн өргөн мэдүүлсэн Төрийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга гэх мэтээр маш олон хуулийн талаар буруу зөрүү ойлголт нийгэмд үүсээд буй юм. Тэгвэл эдгээр маргаантай хуулийн төслүүдээс болж нийгэмд ямар буруу зөрүү ойлголт явсан талаар энэ удаагийн “Онцлох хуудас”-аа бэлтгэлээ.
 
Нэмэлт бүтээгдэхүүний хуулийг олон нийтээр хэлэлцүүлсэнгүй  
 
-2016 оны арванхоёрдугаар сарын 27-нд Эрүүл мэндийн сайд А.Цогцэцэг УИХ-ын даргад Нялх балчир хүүхдийн хоол, хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлсэн юм. Хуулийг өргөн барьснаас хойш үндсэндээ нэг ч удаа хэлэлцүүлэг өрнөөгүй. Улмаар энэ оны дөрөвдүгээр сарын 27-нд байнгын хороо анхны хэлэлцүүлгийг хийсэн бол, тавдугаар сарын 5-нд эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүлсэн байдаг. Харин чуулганы хуралдаанаар тавдугаар сарын 12-нд эцэслэн хэлэлцэж баталсан юм. Хуулийг баталсны маргаашнаас эх хүүхдээ юугаар хооллох нь эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал биш л байлтай хэмээн нийгэмд шүүмжлэл өрнөж эхэлсэн.
 
Улмаар эхийн сүүгээр хооллохгүй бол, эмчийн бичгээр тэжээл авахгүй бол Зөрчлийн хуулиар торгоно гэсэн буруу ташаа мэдээлэл явснаар А.Цогцэцэг сайд тайлбар хийхээс аргагүйд хүрсэн юм. Хуулиар зохицуулсан ойлголтыг иргэд буруу ойлгосон мөн хөхний сүүг хуульчлаагүй хэмээн өөрийгөө зөвтгөсөн билээ. Тэрбээр, “0-6 сартай хүүхдэд эхийн сүүнээс өөр юу ч өгөхгүй ба хөхний сүүгээр хооллоогүй эхийг зөрчлийн тухай хуулиар шийтгэнэ гэсэн мэдээлэл их явж байна. Энэ нь буруу ташаа мэдээлэл юм. Энэ хуульд эхийн сүүгээр хооллохыг дэмжих бодлого болон үйл ажиллагаа гэж орсон бөгөөд үүнийг дэмжин хэрэгжүүлэх эрүүл мэндийн ажилтнуудын үүрэг хариуцлагыг нэмэгдүүлж хуульчилсан.
 
Зөрчлийн тухай хуулийн хариуцлагын заалтууд нь эрүүл мэндийн ажилтан болон хүнсний бүтээгдэхүүн импортлогч, худалдаалагчдад хамааралтай юм” гэсэн тайлбар өгсөн. Хэрвээ хэлэлцүүлгийн шатанд иргэдэд мэдээлэл өгсөн бол энэ мэт буруу ташаа ойлголт олон нийтэд үүсэхгүй байлаа. Хуулийн төсөл батлагдах хүртэл хэвлэл мэдээлэлд ч тун бүрхэг тайлбар өгч байсан 
юм.
 
Зөрөлийн хууль жижиг Эрүүгийн хууль болсон уу 
 
-УИХ-д өнгөрөгч оны арванхоёрдугаар сарын 28-нд өргөн мэдүүлсэн Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга мөн л олон нийтийн шүүмжлэлтэй тулгарав. Хэдийгээр өмнөх парламентын үед энэ хуулийг боловсруулж, Эрүүгийн хуулиар шийтгэл ногдуулахгүй зарим хэргийг зөрчилд тооцож гэрийн хорионд оруулах, торгууль ногдуулах гэх мэтээр зөөллөх бодлого барьсан ч МАН-ын гишүүд өөрчлөн оруулж ирэхдээ зөвхөн торгуулийн хэмжээнд анхаарч, зөөллөх бодлогыг мартсан хэмээн УИХ дахь АН-ын бүлэг эсэргүүцсэн юм.
 
Энэ хуулийг өмнөх парламентын үед баталчихсан байсан ч ёсчлоогүй, эцсийн найруулгыг хийгээгүй гэдэг шалтгаанаар хуулийг буцаасан билээ. Улмаар Х.Нямбаатар гишүүнээр ажлын хэсгийг ахлуулж, салбар яамнаас шинэчлэн оруулж ирсэн ч маргаан мэтгэлцээн асар их өрнөлөө. Тухайлбал, АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат хэд хэдэн удаа энэ хуулийг буцаах санал гаргаж, санал хураалгасан ч гишүүд дэмжээгүй. Мөн хэд хэдэн удаа завсарлага авах хүсэлт гаргаж байв.
 
Үндэслэлээ тэрбээр, “Зөрчлийн хуулиар зургаан гэмт хэргийн шинжтэй асуудал оруулж ирсэн. Зөрчил дээр ажлын хэсгээс баривчилгааны тухай асуудлыг оруулж ирсэн. Орж ирж байгаа заалтуудын 50 гаруй хувь нь найруулгын хувьд өөрчлөгдөж, үг хэллэгийн хувьд ойлгомжгүй зүйл их орж ирлээ. Баривчлах гэдэг заалтыг цоо шинээр оруулж ирж байгаа нь Зөрчлийн хуулийн үзэл санааг бүр өөр тийш нь татаад аваад явчихлаа. Энэ хууль чинь Зөрчлийн тухай хууль биш. Харин жижиг гэмт хэргийн тухай хууль болчихлоо”хэмээн тайлбарлаж байлаа. Гэвч, Х.Нямбаатар нарын гишүүд хүний өөрийн гишүүдийнхээ шүүмжлэлийг үл тоон хуулийн төслөө батлуулсан юм. 
 
Ц.Гарамжав гишүүний торгох заалт дуулиан дэгдээв 
 
-Зөрчлийн тухай хуульд орж ирсэн өөр нэгэн заалт нь хэвлэл мэдээлэл болон сошиал орчинд бусдын нэр хүндэд халдсан мэдээ мэдээлэл, материал нийтлэгдсэн бол хувь хүнийг 10 сая, аж ахуйн нэгжийг 100 сая төгрөгөөр торгох тухай заалт. Хүн цахим орчин үзэл бодлоо илэрхийлсний төлөө цаашлаад хэвлэл мэдээлэл хардах эрхээ эдэлж улстөрчийн талаар баримттай материал нийтлүүлснийг гүтгэлэг гэж үзэн торгох энэхүү заалтыг хэвлэл мэдээлэл дуу нэгтэй эсэргүүцсэн юм. Улмаар өдөр тутмын бүх сонин, сайт, телевизүүд нэгдүгээр нүүрээ хоосон гаргаж, сайтууд өдрийн хагас мэдээлэл түгээхээс татгалзаж, телевизүүд бүтэн нэг цаг эфирээ хаасан. Хэвлэлийн энэхүү хүчтэй эсэргүүцэл улстөрчдөд цочроо өгч, улмаар төрийн тэргүүнээсээ эхлээд байр сууриа илэрхийлж эхэлсэн. Сэтгүүлч мэргэжилтэй гишүүд ч ширүүн тэмцсээр 10-100 сая гэдэг заалтыг эргүүлж татахад хүрсэн. Гэсэн ч гүтгэлэг гэж үзвэл 2-10 сая төгрөгөөр торгох заалт Зөрчлийн хуульдаа хэвээр үлдсэн. Хэрвээ хэвлэл мэдээлэл энэ заалтыг олж харан эсэргүүцээгүй бол иргэд сошиал орчиндоо ч үзэл бодлоо илэрхийлж чадахгүйд хүрэх байлаа. 
 
Эх орноосоо урвах зүйл заалтыг Эрүүгийн хуулиас хассан уу 
 
-Өнгөрсөн парламент мөн л ёсчлоогүй, эцсийн найруулгыг сонсохгүй орхисноос болж Эрүүгийн хуулийг шинэчлэн найруулж оруулж ирсэн түүх бий. Энэ хуулийг өнгөрсөн парламентын үед хэлэлцэхдээ чамгүй удаан хугацаанд хэлэлцүүлэг өрнүүлж, зүйл заалт бүрээр хэвлэл мэдээллээр сурталчилгаа хийсэн. Харин МАН-ын гишүүд шинэчлэн оруулж ирэхдээ ямар өөрчлөлт хийсэн нь тодорхой бус байлаа. Эрүүгийн хуулийг шинэчлэн баталсны дараа УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдалд аюул учирлаа хэмээн мэдэгдсэн билээ.
 
Тэрбээр сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийж “УИХ-аар баталсан Эрүүгийн хуулийн 19.1 заалтад “Монгол Улсын иргэн Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдал, батлан хамгаалах хүчин чадалд хохирол учруулах зорилгоор дайны, дайн бүхий байдалд зэвсэгт халдлага мөргөлдөөн, түрэмгийллийн үед дайсны талд дэмжлэг үзүүлсэн, хамтран ажилласан бол 12-20 жил хүртэл эсвэл бүх насаар нь хорино” гэж заасан. Энэ нь эх орноосоо урвах гэдэг заалтыг соёлтойгоор байхгүй болгож байна хэмээн мэдэгдэл хийсэн юм. Эрүүгийн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр зөвхөн дайны үед эх орноосоо урвах гэдэг заалт хамаарна. Бусад тохиолдолд хамаарахгүй болж буй нь ноцтой зүйл гэдгийг О.Баасанхүүгээс гадна УИХ-ын гишүүн, туршлагатай хуульч Ц.Нямдорж ч ярьсан.
 
Гэтэл Хуульзүй, дотоод хэргийн дэд сайд Б.Энхбаяр, Хуульзүйн байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд, хуулийн төслийг ахалсан УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар нар тийм зүйл байхгүй. Өмнөх хуульд л байсан асуудал хэмээн гүрийж буй. Тухайлбал, дэд сайд Б.Энхбаяр  “О.Баасанхүү гишүүн эх орноосоо урвах үйлдэлд зөвхөн дайны байдалд хамаарч байна. Энхийн цагт дайсны талд орохыг мөн оруул гэж яриад байгаа. Дайсан гэдэг ойлголт зөвхөн дайны үед яригддаг ойлголт. Энхийн цагт аль нэг улстай дайтаагүй үед аль нэг улсыг дайсан гэж зарлаж болохгүй. Эх орноосоо урвахыг гэмт хэрэгт тооцохоо больсон зүйл огт байхгүй. Үнэхээр тэгсэн бол хууль тогтоох байгууллага юу хийж суух билээ. Улсын нүд чих болсон тагнуулын байгууллага ч юу хийж суух билээ. Нийтийн дунд ташаа мэдээлэл түгээж байгаа учраас хэлэхгүй байх арга алга” хэмээжээ.
 
Газраа гадныханд өгөх хууль гэв 
 
-УИХ-аар Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж байгаа. Хууль батлагдсан нөхцөлд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах боломж нэмэгдэж, тэр хэрээр зээлийн хүү буурах таатай нөхцөл бүрдэнэ гэж хууль боловсруулагчид үзэж буй. Харин банкны салбарынхны хувьд Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хууль батлагдсан нөхцөлд үндэсний аюулгүй байдлын асуудал ч хөндөгдөх эрсдэлтэй хэмээгээд хамгийн муу хууль гэж онцолсон бол Ерөнхийлөгч ч мөн Үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлж байна хэмээн мэдэгдсэн билээ.
 
Аж ахуйн нэгжүүд зээл авахын тулд Хөрөнгө оруулалтын банкинд лиценз барьцаалах шаардлага тулгарна. Эргээд газар нутгийн асуудал ч “босож” ирэх аюултай учраас энэ асуудлыг сайтар хэлэлцэж, ярилцах учиртайг онцолсон юм. Хуулийн төслийг оруулж ирсэн УИХ-ын гишүүн С.Жавхлан “Иргэд, аж ахуйн нэгжээс хадгаламж татахгүй, жижиг зээл олгохгүй. Зөвхөн өөрийн эх үүсвэрээр хөрөнгө оруулалт хийхээр зохицуулж өгч байгаа. Дотоодын банкуудын хүрч ажиллаж чаддаггүй томоохон төслийг санхүүжүүлнэ” гэсэн тайлбар өгсөн ч банк санхүүгийн салбарынхан ямар ч судалгаагүй. Маш муу хууль хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн билээ. 
 
Сэтгүүлчийн өнцөг
 
Таван минутад хууль баталдаг парламент үүгээр дуусаг 
 
Энэ мэтээр судалгаагүй хуулийн жишээ маш олныг дурьдаж болно. Сүүлийн үед хэвлэл мэдээллээр явсан зөрүүтэй ойлголтоос цөөхөн хэдийг нь л жишээ болгосон төдий. Цаашлаад Үндсэн хуультай холбоотой асар их маргаан мэтгэлцээн өрнөж байна. Хардах эрх хэнд ч байж болох ч УИХ-аар баталчихсан хуулиар зөрчилдөж хэрэлдэж буй нь тооцоо судалгаагүй, олон талын байр суурийг тусгаагүй хууль баталж байна гэдгийг бэлхнээ харуулж буй биз ээ. УИХ-ын гишүүдэд хууль санаачлах бүрэн эрх нь байгаа. Гэхдээ хэн дуртай нь хууль санаачилж, эсвэл өөрчлөх гэж санаархах нь зүйд нийцэхгүй асуудал. Үгүй ядахдаа л шинэчилсэн найруулгын төсөл нэг бүрийг олон удаагийн хэлэлцүүлгээр шийддэг болохсон.
 
Өнгөрсөн парламентын үед тооцоо судалгаагүй олон хууль орж ирлээ хэмээн шүүмжилдэг байлаа. Гэхдээ арай ч таван минутын дотор хууль боловсруулж, түүнийгээ байнгын хороонд оруулж ирдэггүй байсан юм. Х.Нямбаатар гишүүн анх удаа ийм рекордыг тогтоолоо. Өнгөрсөн парламентын үед хэлэлцэж баталсан Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх, Архи, Тамхины хяналтын тухай хуулийн талаар иргэд асар өндөр мэдлэгтэй байсан. Хэлэлцүүлгийн шатнаас л сайн муугаараа бичүүлж, хэлэлцэж, ярилцаж явсаар хууль батлагдах үед иргэд тодорхой хэмжээний мэдлэгтэй болчихсон байсан. Баталсан хууль бүрээрээ арай ч талцаж хэрэлддэггүй байлаа. Тухайн үед УИХ-д сууж байсан эмэгтэйчүүд нам гэж талцахгүйгээр нэгдэн ажиллаж, хуулийн төслөө ч сайтар хэлэлцүүлж байсны үр дүн ингэж гарсан хэрэг. Гэтэл өнөөгийн парламентад сууж байгаа эмэгтэйчүүдээс юу ч хүсээд нэмэр алга. Тэдний байр суурь, дуу хоолой хэтэрхий сул байна. Үгүй ядахдаа л хүүхдийн хоол хүнсний асуудалтай холбоотой ийм заалт тусгасан хууль батлагдах нь байна шүү гэдгийг олон нийтэд сурталчлах ажлыг тэд хийж болох байлаа.
 
УИХ-д олонхи бүрдүүлэх эрхийг ард түмнээсээ авсан МАН-ын гишүүдийн тооцоо судалгаагүй, Засгийн газрын сайдуудын сэтгэлийн хөөрлөөр оруулж ирсэн хууль цаашдаа ч улам л ихсэх нь. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс Төрийн албаны хуулийг өргөн мэдүүлчихээд байхад МАН-ын нэр бүхий гишүүд мөн л Төрийн албаны хууль өргөн мэдүүлж давхардал үүсгэсэн. Энэ хуульд Төрийн албаны зөвлөлийг улс төрийн хараат болгох заалт оруулж ирсэн хэмээн шүүмжилж эхэллээ.
 
Тодруулбал, ЗГХЭГ-ын удирдлагад Төрийн албаны зөвлөлийг оруулах тухай яригдаж байгаа гэнэ. Энэ тохиолдолд улс төрийн албан тушаалтны эрх мэдлээр Төрийн албаны зөвлөл ажиллана гэсэн үг. Тооцоо судалгаагүй, хэт яарсан хуулийн төсөл болгон УИХ-ын гишүүдийн талцаж хэрэлддэг сэдэв болон хувирч байна. Тайлбар хийсэн хэвлэлийн хурал тоогоо алдсан. Эсвэл хэлэлцүүлгийн шатандаа өөрчлөгддөг, гишүүд нь ямар хуульд гарын үсэг зурснаа ч мэдэхгүй байх нь олонтай. УИХ-аар одоо хэлэлцэж буй Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хууль мөн л бантан болж хувирчээ. Арванхоёрдугаар сарын 28-нд /шинэ оны өмнөхөн/ боловсруулж, УИХ-ын 30 гишүүнээр гарын үсэг зуруулж, мөн тэр өдрөө УИХ-ын даргад өргөн мэдүүлж, байнгын хороогоор ч мөн тэр өдрөө хэлэлцсэн хачин жигтэй тохиолдол гарсан. 
 
Тухайн үед гарын үсэг зурсан гишүүд “Хөрөнгө оруулалтын банк” гэдэг нэрэнд нь хууртчихсан юм билээ. Гэтэл энэ гоё нэрний дор гадны банк оруулж ирэх санаархал нуугдаж байсныг хэзээ хойно нь мэдэж байх жишээтэй. Гишүүд эхнээсээ гарын үсэг зурсан шийдвэрээсээ ухарч эхэлснээр өдгөө энэ хууль мөн л гацаанд оржээ. Дахиад ажлын хэсэг байгуулж, бүр эхнээс нь өөрчлөх тухай яриад сууж байгаа. Экспертүүд, тухайн салбарынхаа мэргэжилтэн, эрдэмтдийн саналыг хуульд огтхон ч авдаггүй нь хэнд ч илхэн байгаа юм. УИХ-ын гишүүн жилдээ 10 хүртэлх сая төгрөгийг хууль боловсруулах, батлуулах зорилгоор төсвөөс авдаг. Энэ мөнгө хуулиа өргөн барихаас өмнө болон хэлэлцүүлгийн шатанд хэвлэл мэдээлэл болон Иргэний танхимаар дамжуулж олон нийтэд сурталчлах, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх төсөв юм билээ.
 
Гэтэл хууль сурталчлах ажлыг хуулийн төсөл боловсруулсан гишүүд нь биш сөрөг хүчин нь хийдэг гажиг тогтолцоо бий болчихоод байгаа. Тухайлбал, УИХ дахь АН-ын бүлэг хэд хэдэн удаа хэлэлцүүлэг зохион байгууллаа. Өнгөрсөн оны наймдугаар сард Эрүүгийн болон Зөрчлийн хуулиар хэлэлцүүлэг өрнүүлж байсан бол 2017 он гарснаас хойш Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль болон Ерөнхийлөгчөөс болон, Д.Тогтохсүрэн нарын гишүүдээс өргөн мэдүүлсэн Төрийн албаны тухай хуулийн төслөөр тус тус хэлэлцүүлэг зохион байгуулжээ. Иргэд, иргэний нийгмийн болон төрийн бус байгууллага, салбар хэлтсийн дарга, мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаачид гээд бүх талын төлөөллийг оролцуулан тун оновчтой хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн. Хэлэлцүүлгээс ч олон хэрэгтэй санал, санаачилга гарсан гэдэг. 
 
Гэтэл саналыг нь боловсруулсан хуульдаа тусгахын оронд улстөржилт, төрийн хуулийг саатуулах гэсэн явуургүй санаа хэмээн хардаж, завсарлага өгөхгүй хэмээн гүрийдэг “гажиг” улс төрийг МАН-ынхан хийх болов. Өөрсдийнх нь өмнөөс ажлыг нь хийж өгч байхад баярлах учиртай байтал үүнийг улстөржилт гэж хардаг “МАН-гар”-уудын гараас цаашдаа хэчнээн олон түүхий хууль гарч, хэдэн сар жилээр хэрэлдэж суухыг таашгүй нь. Төрийн хуулийг хэлэлцэх явцдаа дахиад өөрчлөх тухай ярьдаг ийм парламент дахиад олон битгий гараасай хэмээн залбирах л үлдлээ. Таван минутад хууль боловсруулдаг хэтэрхий “төгс” гишүүд Х.Нямбаатар нараар дуусах болтугай. 
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“ЗГ-ын өрийн баталгаа гаргах зөвшөөрөл олгох тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн мэдүүллээ
"“Цахилгаан дугуй” гэдэг нь нэг хүн тээвэрлэх суудалтай 16-аас дээш насны хүн жолоодохоор заасан"
Төв аймгийн Бүрэн сумыг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа
Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарухито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Сурталчилгаагүй, судалгаагүй хуулиудтай танилц

Сенсаацийн эргэн тойронд 
 
Сүүлийн үед УИХ-аар баталж буй хууль болгоны араас шүүмжлэл дагалдах болов. Тухайлбал, Эрүүл мэндийн яамнаас өргөн мэдүүлсэн Нялх балчир хүүхдийн хоол хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хууль, Х.Нямбаатар гишүүний ажлын хэсгийг ахалсан Эрүүгийн болон Зөрчлийн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хууль болон Ц.Гарамжав гишүүний Зөрчлийн хуульд тусгасан гүтгэлэгтэй холбоотой зөрчлийн торгуулийг нэмэгдүүлэх, Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай, Д.Тогтохсүрэн нарын гишүүдийн өргөн мэдүүлсэн Төрийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга гэх мэтээр маш олон хуулийн талаар буруу зөрүү ойлголт нийгэмд үүсээд буй юм. Тэгвэл эдгээр маргаантай хуулийн төслүүдээс болж нийгэмд ямар буруу зөрүү ойлголт явсан талаар энэ удаагийн “Онцлох хуудас”-аа бэлтгэлээ.
 
Нэмэлт бүтээгдэхүүний хуулийг олон нийтээр хэлэлцүүлсэнгүй  
 
-2016 оны арванхоёрдугаар сарын 27-нд Эрүүл мэндийн сайд А.Цогцэцэг УИХ-ын даргад Нялх балчир хүүхдийн хоол, хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлсэн юм. Хуулийг өргөн барьснаас хойш үндсэндээ нэг ч удаа хэлэлцүүлэг өрнөөгүй. Улмаар энэ оны дөрөвдүгээр сарын 27-нд байнгын хороо анхны хэлэлцүүлгийг хийсэн бол, тавдугаар сарын 5-нд эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүлсэн байдаг. Харин чуулганы хуралдаанаар тавдугаар сарын 12-нд эцэслэн хэлэлцэж баталсан юм. Хуулийг баталсны маргаашнаас эх хүүхдээ юугаар хооллох нь эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал биш л байлтай хэмээн нийгэмд шүүмжлэл өрнөж эхэлсэн.
 
Улмаар эхийн сүүгээр хооллохгүй бол, эмчийн бичгээр тэжээл авахгүй бол Зөрчлийн хуулиар торгоно гэсэн буруу ташаа мэдээлэл явснаар А.Цогцэцэг сайд тайлбар хийхээс аргагүйд хүрсэн юм. Хуулиар зохицуулсан ойлголтыг иргэд буруу ойлгосон мөн хөхний сүүг хуульчлаагүй хэмээн өөрийгөө зөвтгөсөн билээ. Тэрбээр, “0-6 сартай хүүхдэд эхийн сүүнээс өөр юу ч өгөхгүй ба хөхний сүүгээр хооллоогүй эхийг зөрчлийн тухай хуулиар шийтгэнэ гэсэн мэдээлэл их явж байна. Энэ нь буруу ташаа мэдээлэл юм. Энэ хуульд эхийн сүүгээр хооллохыг дэмжих бодлого болон үйл ажиллагаа гэж орсон бөгөөд үүнийг дэмжин хэрэгжүүлэх эрүүл мэндийн ажилтнуудын үүрэг хариуцлагыг нэмэгдүүлж хуульчилсан.
 
Зөрчлийн тухай хуулийн хариуцлагын заалтууд нь эрүүл мэндийн ажилтан болон хүнсний бүтээгдэхүүн импортлогч, худалдаалагчдад хамааралтай юм” гэсэн тайлбар өгсөн. Хэрвээ хэлэлцүүлгийн шатанд иргэдэд мэдээлэл өгсөн бол энэ мэт буруу ташаа ойлголт олон нийтэд үүсэхгүй байлаа. Хуулийн төсөл батлагдах хүртэл хэвлэл мэдээлэлд ч тун бүрхэг тайлбар өгч байсан 
юм.
 
Зөрөлийн хууль жижиг Эрүүгийн хууль болсон уу 
 
-УИХ-д өнгөрөгч оны арванхоёрдугаар сарын 28-нд өргөн мэдүүлсэн Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга мөн л олон нийтийн шүүмжлэлтэй тулгарав. Хэдийгээр өмнөх парламентын үед энэ хуулийг боловсруулж, Эрүүгийн хуулиар шийтгэл ногдуулахгүй зарим хэргийг зөрчилд тооцож гэрийн хорионд оруулах, торгууль ногдуулах гэх мэтээр зөөллөх бодлого барьсан ч МАН-ын гишүүд өөрчлөн оруулж ирэхдээ зөвхөн торгуулийн хэмжээнд анхаарч, зөөллөх бодлогыг мартсан хэмээн УИХ дахь АН-ын бүлэг эсэргүүцсэн юм.
 
Энэ хуулийг өмнөх парламентын үед баталчихсан байсан ч ёсчлоогүй, эцсийн найруулгыг хийгээгүй гэдэг шалтгаанаар хуулийг буцаасан билээ. Улмаар Х.Нямбаатар гишүүнээр ажлын хэсгийг ахлуулж, салбар яамнаас шинэчлэн оруулж ирсэн ч маргаан мэтгэлцээн асар их өрнөлөө. Тухайлбал, АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат хэд хэдэн удаа энэ хуулийг буцаах санал гаргаж, санал хураалгасан ч гишүүд дэмжээгүй. Мөн хэд хэдэн удаа завсарлага авах хүсэлт гаргаж байв.
 
Үндэслэлээ тэрбээр, “Зөрчлийн хуулиар зургаан гэмт хэргийн шинжтэй асуудал оруулж ирсэн. Зөрчил дээр ажлын хэсгээс баривчилгааны тухай асуудлыг оруулж ирсэн. Орж ирж байгаа заалтуудын 50 гаруй хувь нь найруулгын хувьд өөрчлөгдөж, үг хэллэгийн хувьд ойлгомжгүй зүйл их орж ирлээ. Баривчлах гэдэг заалтыг цоо шинээр оруулж ирж байгаа нь Зөрчлийн хуулийн үзэл санааг бүр өөр тийш нь татаад аваад явчихлаа. Энэ хууль чинь Зөрчлийн тухай хууль биш. Харин жижиг гэмт хэргийн тухай хууль болчихлоо”хэмээн тайлбарлаж байлаа. Гэвч, Х.Нямбаатар нарын гишүүд хүний өөрийн гишүүдийнхээ шүүмжлэлийг үл тоон хуулийн төслөө батлуулсан юм. 
 
Ц.Гарамжав гишүүний торгох заалт дуулиан дэгдээв 
 
-Зөрчлийн тухай хуульд орж ирсэн өөр нэгэн заалт нь хэвлэл мэдээлэл болон сошиал орчинд бусдын нэр хүндэд халдсан мэдээ мэдээлэл, материал нийтлэгдсэн бол хувь хүнийг 10 сая, аж ахуйн нэгжийг 100 сая төгрөгөөр торгох тухай заалт. Хүн цахим орчин үзэл бодлоо илэрхийлсний төлөө цаашлаад хэвлэл мэдээлэл хардах эрхээ эдэлж улстөрчийн талаар баримттай материал нийтлүүлснийг гүтгэлэг гэж үзэн торгох энэхүү заалтыг хэвлэл мэдээлэл дуу нэгтэй эсэргүүцсэн юм. Улмаар өдөр тутмын бүх сонин, сайт, телевизүүд нэгдүгээр нүүрээ хоосон гаргаж, сайтууд өдрийн хагас мэдээлэл түгээхээс татгалзаж, телевизүүд бүтэн нэг цаг эфирээ хаасан. Хэвлэлийн энэхүү хүчтэй эсэргүүцэл улстөрчдөд цочроо өгч, улмаар төрийн тэргүүнээсээ эхлээд байр сууриа илэрхийлж эхэлсэн. Сэтгүүлч мэргэжилтэй гишүүд ч ширүүн тэмцсээр 10-100 сая гэдэг заалтыг эргүүлж татахад хүрсэн. Гэсэн ч гүтгэлэг гэж үзвэл 2-10 сая төгрөгөөр торгох заалт Зөрчлийн хуульдаа хэвээр үлдсэн. Хэрвээ хэвлэл мэдээлэл энэ заалтыг олж харан эсэргүүцээгүй бол иргэд сошиал орчиндоо ч үзэл бодлоо илэрхийлж чадахгүйд хүрэх байлаа. 
 
Эх орноосоо урвах зүйл заалтыг Эрүүгийн хуулиас хассан уу 
 
-Өнгөрсөн парламент мөн л ёсчлоогүй, эцсийн найруулгыг сонсохгүй орхисноос болж Эрүүгийн хуулийг шинэчлэн найруулж оруулж ирсэн түүх бий. Энэ хуулийг өнгөрсөн парламентын үед хэлэлцэхдээ чамгүй удаан хугацаанд хэлэлцүүлэг өрнүүлж, зүйл заалт бүрээр хэвлэл мэдээллээр сурталчилгаа хийсэн. Харин МАН-ын гишүүд шинэчлэн оруулж ирэхдээ ямар өөрчлөлт хийсэн нь тодорхой бус байлаа. Эрүүгийн хуулийг шинэчлэн баталсны дараа УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдалд аюул учирлаа хэмээн мэдэгдсэн билээ.
 
Тэрбээр сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийж “УИХ-аар баталсан Эрүүгийн хуулийн 19.1 заалтад “Монгол Улсын иргэн Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдал, батлан хамгаалах хүчин чадалд хохирол учруулах зорилгоор дайны, дайн бүхий байдалд зэвсэгт халдлага мөргөлдөөн, түрэмгийллийн үед дайсны талд дэмжлэг үзүүлсэн, хамтран ажилласан бол 12-20 жил хүртэл эсвэл бүх насаар нь хорино” гэж заасан. Энэ нь эх орноосоо урвах гэдэг заалтыг соёлтойгоор байхгүй болгож байна хэмээн мэдэгдэл хийсэн юм. Эрүүгийн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр зөвхөн дайны үед эх орноосоо урвах гэдэг заалт хамаарна. Бусад тохиолдолд хамаарахгүй болж буй нь ноцтой зүйл гэдгийг О.Баасанхүүгээс гадна УИХ-ын гишүүн, туршлагатай хуульч Ц.Нямдорж ч ярьсан.
 
Гэтэл Хуульзүй, дотоод хэргийн дэд сайд Б.Энхбаяр, Хуульзүйн байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд, хуулийн төслийг ахалсан УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар нар тийм зүйл байхгүй. Өмнөх хуульд л байсан асуудал хэмээн гүрийж буй. Тухайлбал, дэд сайд Б.Энхбаяр  “О.Баасанхүү гишүүн эх орноосоо урвах үйлдэлд зөвхөн дайны байдалд хамаарч байна. Энхийн цагт дайсны талд орохыг мөн оруул гэж яриад байгаа. Дайсан гэдэг ойлголт зөвхөн дайны үед яригддаг ойлголт. Энхийн цагт аль нэг улстай дайтаагүй үед аль нэг улсыг дайсан гэж зарлаж болохгүй. Эх орноосоо урвахыг гэмт хэрэгт тооцохоо больсон зүйл огт байхгүй. Үнэхээр тэгсэн бол хууль тогтоох байгууллага юу хийж суух билээ. Улсын нүд чих болсон тагнуулын байгууллага ч юу хийж суух билээ. Нийтийн дунд ташаа мэдээлэл түгээж байгаа учраас хэлэхгүй байх арга алга” хэмээжээ.
 
Газраа гадныханд өгөх хууль гэв 
 
-УИХ-аар Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж байгаа. Хууль батлагдсан нөхцөлд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах боломж нэмэгдэж, тэр хэрээр зээлийн хүү буурах таатай нөхцөл бүрдэнэ гэж хууль боловсруулагчид үзэж буй. Харин банкны салбарынхны хувьд Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хууль батлагдсан нөхцөлд үндэсний аюулгүй байдлын асуудал ч хөндөгдөх эрсдэлтэй хэмээгээд хамгийн муу хууль гэж онцолсон бол Ерөнхийлөгч ч мөн Үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлж байна хэмээн мэдэгдсэн билээ.
 
Аж ахуйн нэгжүүд зээл авахын тулд Хөрөнгө оруулалтын банкинд лиценз барьцаалах шаардлага тулгарна. Эргээд газар нутгийн асуудал ч “босож” ирэх аюултай учраас энэ асуудлыг сайтар хэлэлцэж, ярилцах учиртайг онцолсон юм. Хуулийн төслийг оруулж ирсэн УИХ-ын гишүүн С.Жавхлан “Иргэд, аж ахуйн нэгжээс хадгаламж татахгүй, жижиг зээл олгохгүй. Зөвхөн өөрийн эх үүсвэрээр хөрөнгө оруулалт хийхээр зохицуулж өгч байгаа. Дотоодын банкуудын хүрч ажиллаж чаддаггүй томоохон төслийг санхүүжүүлнэ” гэсэн тайлбар өгсөн ч банк санхүүгийн салбарынхан ямар ч судалгаагүй. Маш муу хууль хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн билээ. 
 
Сэтгүүлчийн өнцөг
 
Таван минутад хууль баталдаг парламент үүгээр дуусаг 
 
Энэ мэтээр судалгаагүй хуулийн жишээ маш олныг дурьдаж болно. Сүүлийн үед хэвлэл мэдээллээр явсан зөрүүтэй ойлголтоос цөөхөн хэдийг нь л жишээ болгосон төдий. Цаашлаад Үндсэн хуультай холбоотой асар их маргаан мэтгэлцээн өрнөж байна. Хардах эрх хэнд ч байж болох ч УИХ-аар баталчихсан хуулиар зөрчилдөж хэрэлдэж буй нь тооцоо судалгаагүй, олон талын байр суурийг тусгаагүй хууль баталж байна гэдгийг бэлхнээ харуулж буй биз ээ. УИХ-ын гишүүдэд хууль санаачлах бүрэн эрх нь байгаа. Гэхдээ хэн дуртай нь хууль санаачилж, эсвэл өөрчлөх гэж санаархах нь зүйд нийцэхгүй асуудал. Үгүй ядахдаа л шинэчилсэн найруулгын төсөл нэг бүрийг олон удаагийн хэлэлцүүлгээр шийддэг болохсон.
 
Өнгөрсөн парламентын үед тооцоо судалгаагүй олон хууль орж ирлээ хэмээн шүүмжилдэг байлаа. Гэхдээ арай ч таван минутын дотор хууль боловсруулж, түүнийгээ байнгын хороонд оруулж ирдэггүй байсан юм. Х.Нямбаатар гишүүн анх удаа ийм рекордыг тогтоолоо. Өнгөрсөн парламентын үед хэлэлцэж баталсан Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх, Архи, Тамхины хяналтын тухай хуулийн талаар иргэд асар өндөр мэдлэгтэй байсан. Хэлэлцүүлгийн шатнаас л сайн муугаараа бичүүлж, хэлэлцэж, ярилцаж явсаар хууль батлагдах үед иргэд тодорхой хэмжээний мэдлэгтэй болчихсон байсан. Баталсан хууль бүрээрээ арай ч талцаж хэрэлддэггүй байлаа. Тухайн үед УИХ-д сууж байсан эмэгтэйчүүд нам гэж талцахгүйгээр нэгдэн ажиллаж, хуулийн төслөө ч сайтар хэлэлцүүлж байсны үр дүн ингэж гарсан хэрэг. Гэтэл өнөөгийн парламентад сууж байгаа эмэгтэйчүүдээс юу ч хүсээд нэмэр алга. Тэдний байр суурь, дуу хоолой хэтэрхий сул байна. Үгүй ядахдаа л хүүхдийн хоол хүнсний асуудалтай холбоотой ийм заалт тусгасан хууль батлагдах нь байна шүү гэдгийг олон нийтэд сурталчлах ажлыг тэд хийж болох байлаа.
 
УИХ-д олонхи бүрдүүлэх эрхийг ард түмнээсээ авсан МАН-ын гишүүдийн тооцоо судалгаагүй, Засгийн газрын сайдуудын сэтгэлийн хөөрлөөр оруулж ирсэн хууль цаашдаа ч улам л ихсэх нь. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс Төрийн албаны хуулийг өргөн мэдүүлчихээд байхад МАН-ын нэр бүхий гишүүд мөн л Төрийн албаны хууль өргөн мэдүүлж давхардал үүсгэсэн. Энэ хуульд Төрийн албаны зөвлөлийг улс төрийн хараат болгох заалт оруулж ирсэн хэмээн шүүмжилж эхэллээ.
 
Тодруулбал, ЗГХЭГ-ын удирдлагад Төрийн албаны зөвлөлийг оруулах тухай яригдаж байгаа гэнэ. Энэ тохиолдолд улс төрийн албан тушаалтны эрх мэдлээр Төрийн албаны зөвлөл ажиллана гэсэн үг. Тооцоо судалгаагүй, хэт яарсан хуулийн төсөл болгон УИХ-ын гишүүдийн талцаж хэрэлддэг сэдэв болон хувирч байна. Тайлбар хийсэн хэвлэлийн хурал тоогоо алдсан. Эсвэл хэлэлцүүлгийн шатандаа өөрчлөгддөг, гишүүд нь ямар хуульд гарын үсэг зурснаа ч мэдэхгүй байх нь олонтай. УИХ-аар одоо хэлэлцэж буй Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хууль мөн л бантан болж хувирчээ. Арванхоёрдугаар сарын 28-нд /шинэ оны өмнөхөн/ боловсруулж, УИХ-ын 30 гишүүнээр гарын үсэг зуруулж, мөн тэр өдрөө УИХ-ын даргад өргөн мэдүүлж, байнгын хороогоор ч мөн тэр өдрөө хэлэлцсэн хачин жигтэй тохиолдол гарсан. 
 
Тухайн үед гарын үсэг зурсан гишүүд “Хөрөнгө оруулалтын банк” гэдэг нэрэнд нь хууртчихсан юм билээ. Гэтэл энэ гоё нэрний дор гадны банк оруулж ирэх санаархал нуугдаж байсныг хэзээ хойно нь мэдэж байх жишээтэй. Гишүүд эхнээсээ гарын үсэг зурсан шийдвэрээсээ ухарч эхэлснээр өдгөө энэ хууль мөн л гацаанд оржээ. Дахиад ажлын хэсэг байгуулж, бүр эхнээс нь өөрчлөх тухай яриад сууж байгаа. Экспертүүд, тухайн салбарынхаа мэргэжилтэн, эрдэмтдийн саналыг хуульд огтхон ч авдаггүй нь хэнд ч илхэн байгаа юм. УИХ-ын гишүүн жилдээ 10 хүртэлх сая төгрөгийг хууль боловсруулах, батлуулах зорилгоор төсвөөс авдаг. Энэ мөнгө хуулиа өргөн барихаас өмнө болон хэлэлцүүлгийн шатанд хэвлэл мэдээлэл болон Иргэний танхимаар дамжуулж олон нийтэд сурталчлах, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх төсөв юм билээ.
 
Гэтэл хууль сурталчлах ажлыг хуулийн төсөл боловсруулсан гишүүд нь биш сөрөг хүчин нь хийдэг гажиг тогтолцоо бий болчихоод байгаа. Тухайлбал, УИХ дахь АН-ын бүлэг хэд хэдэн удаа хэлэлцүүлэг зохион байгууллаа. Өнгөрсөн оны наймдугаар сард Эрүүгийн болон Зөрчлийн хуулиар хэлэлцүүлэг өрнүүлж байсан бол 2017 он гарснаас хойш Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль болон Ерөнхийлөгчөөс болон, Д.Тогтохсүрэн нарын гишүүдээс өргөн мэдүүлсэн Төрийн албаны тухай хуулийн төслөөр тус тус хэлэлцүүлэг зохион байгуулжээ. Иргэд, иргэний нийгмийн болон төрийн бус байгууллага, салбар хэлтсийн дарга, мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаачид гээд бүх талын төлөөллийг оролцуулан тун оновчтой хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн. Хэлэлцүүлгээс ч олон хэрэгтэй санал, санаачилга гарсан гэдэг. 
 
Гэтэл саналыг нь боловсруулсан хуульдаа тусгахын оронд улстөржилт, төрийн хуулийг саатуулах гэсэн явуургүй санаа хэмээн хардаж, завсарлага өгөхгүй хэмээн гүрийдэг “гажиг” улс төрийг МАН-ынхан хийх болов. Өөрсдийнх нь өмнөөс ажлыг нь хийж өгч байхад баярлах учиртай байтал үүнийг улстөржилт гэж хардаг “МАН-гар”-уудын гараас цаашдаа хэчнээн олон түүхий хууль гарч, хэдэн сар жилээр хэрэлдэж суухыг таашгүй нь. Төрийн хуулийг хэлэлцэх явцдаа дахиад өөрчлөх тухай ярьдаг ийм парламент дахиад олон битгий гараасай хэмээн залбирах л үлдлээ. Таван минутад хууль боловсруулдаг хэтэрхий “төгс” гишүүд Х.Нямбаатар нараар дуусах болтугай. 


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Засгийн газар
  • •Нийтлэл
  • •Нийслэл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •Фото мэдээ
  • •Чуулган
  • •Гадаад харилцаа
  • •Байнгын хороо
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Гэмт хэрэг
  • •Наадам
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Улсын Онцгой Комисс
  • •Намууд
  • •Сурвалжлага
ХУРААХ
Хятад АНУ-ын 18-20 тагнуулыг...
Д.Ганхуяг Ардчилсан хүчний...

Сурталчилгаагүй, судалгаагүй хуулиудтай танилц

Өнөртогтох 2017-05-22
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Сурталчилгаагүй, судалгаагүй хуулиудтай танилц
Сенсаацийн эргэн тойронд 
 
Сүүлийн үед УИХ-аар баталж буй хууль болгоны араас шүүмжлэл дагалдах болов. Тухайлбал, Эрүүл мэндийн яамнаас өргөн мэдүүлсэн Нялх балчир хүүхдийн хоол хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хууль, Х.Нямбаатар гишүүний ажлын хэсгийг ахалсан Эрүүгийн болон Зөрчлийн хууль, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх, Зөрчил шалган шийдвэрлэх тухай хууль болон Ц.Гарамжав гишүүний Зөрчлийн хуульд тусгасан гүтгэлэгтэй холбоотой зөрчлийн торгуулийг нэмэгдүүлэх, Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай, Д.Тогтохсүрэн нарын гишүүдийн өргөн мэдүүлсэн Төрийн албаны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга гэх мэтээр маш олон хуулийн талаар буруу зөрүү ойлголт нийгэмд үүсээд буй юм. Тэгвэл эдгээр маргаантай хуулийн төслүүдээс болж нийгэмд ямар буруу зөрүү ойлголт явсан талаар энэ удаагийн “Онцлох хуудас”-аа бэлтгэлээ.
 
Нэмэлт бүтээгдэхүүний хуулийг олон нийтээр хэлэлцүүлсэнгүй  
 
-2016 оны арванхоёрдугаар сарын 27-нд Эрүүл мэндийн сайд А.Цогцэцэг УИХ-ын даргад Нялх балчир хүүхдийн хоол, хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлсэн юм. Хуулийг өргөн барьснаас хойш үндсэндээ нэг ч удаа хэлэлцүүлэг өрнөөгүй. Улмаар энэ оны дөрөвдүгээр сарын 27-нд байнгын хороо анхны хэлэлцүүлгийг хийсэн бол, тавдугаар сарын 5-нд эцсийн хэлэлцүүлэгт шилжүүлсэн байдаг. Харин чуулганы хуралдаанаар тавдугаар сарын 12-нд эцэслэн хэлэлцэж баталсан юм. Хуулийг баталсны маргаашнаас эх хүүхдээ юугаар хооллох нь эрүүл мэндийн салбарын тулгамдсан асуудал биш л байлтай хэмээн нийгэмд шүүмжлэл өрнөж эхэлсэн.
 
Улмаар эхийн сүүгээр хооллохгүй бол, эмчийн бичгээр тэжээл авахгүй бол Зөрчлийн хуулиар торгоно гэсэн буруу ташаа мэдээлэл явснаар А.Цогцэцэг сайд тайлбар хийхээс аргагүйд хүрсэн юм. Хуулиар зохицуулсан ойлголтыг иргэд буруу ойлгосон мөн хөхний сүүг хуульчлаагүй хэмээн өөрийгөө зөвтгөсөн билээ. Тэрбээр, “0-6 сартай хүүхдэд эхийн сүүнээс өөр юу ч өгөхгүй ба хөхний сүүгээр хооллоогүй эхийг зөрчлийн тухай хуулиар шийтгэнэ гэсэн мэдээлэл их явж байна. Энэ нь буруу ташаа мэдээлэл юм. Энэ хуульд эхийн сүүгээр хооллохыг дэмжих бодлого болон үйл ажиллагаа гэж орсон бөгөөд үүнийг дэмжин хэрэгжүүлэх эрүүл мэндийн ажилтнуудын үүрэг хариуцлагыг нэмэгдүүлж хуульчилсан.
 
Зөрчлийн тухай хуулийн хариуцлагын заалтууд нь эрүүл мэндийн ажилтан болон хүнсний бүтээгдэхүүн импортлогч, худалдаалагчдад хамааралтай юм” гэсэн тайлбар өгсөн. Хэрвээ хэлэлцүүлгийн шатанд иргэдэд мэдээлэл өгсөн бол энэ мэт буруу ташаа ойлголт олон нийтэд үүсэхгүй байлаа. Хуулийн төсөл батлагдах хүртэл хэвлэл мэдээлэлд ч тун бүрхэг тайлбар өгч байсан 
юм.
 
Зөрөлийн хууль жижиг Эрүүгийн хууль болсон уу 
 
-УИХ-д өнгөрөгч оны арванхоёрдугаар сарын 28-нд өргөн мэдүүлсэн Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулга мөн л олон нийтийн шүүмжлэлтэй тулгарав. Хэдийгээр өмнөх парламентын үед энэ хуулийг боловсруулж, Эрүүгийн хуулиар шийтгэл ногдуулахгүй зарим хэргийг зөрчилд тооцож гэрийн хорионд оруулах, торгууль ногдуулах гэх мэтээр зөөллөх бодлого барьсан ч МАН-ын гишүүд өөрчлөн оруулж ирэхдээ зөвхөн торгуулийн хэмжээнд анхаарч, зөөллөх бодлогыг мартсан хэмээн УИХ дахь АН-ын бүлэг эсэргүүцсэн юм.
 
Энэ хуулийг өмнөх парламентын үед баталчихсан байсан ч ёсчлоогүй, эцсийн найруулгыг хийгээгүй гэдэг шалтгаанаар хуулийг буцаасан билээ. Улмаар Х.Нямбаатар гишүүнээр ажлын хэсгийг ахлуулж, салбар яамнаас шинэчлэн оруулж ирсэн ч маргаан мэтгэлцээн асар их өрнөлөө. Тухайлбал, АН-ын бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбат хэд хэдэн удаа энэ хуулийг буцаах санал гаргаж, санал хураалгасан ч гишүүд дэмжээгүй. Мөн хэд хэдэн удаа завсарлага авах хүсэлт гаргаж байв.
 
Үндэслэлээ тэрбээр, “Зөрчлийн хуулиар зургаан гэмт хэргийн шинжтэй асуудал оруулж ирсэн. Зөрчил дээр ажлын хэсгээс баривчилгааны тухай асуудлыг оруулж ирсэн. Орж ирж байгаа заалтуудын 50 гаруй хувь нь найруулгын хувьд өөрчлөгдөж, үг хэллэгийн хувьд ойлгомжгүй зүйл их орж ирлээ. Баривчлах гэдэг заалтыг цоо шинээр оруулж ирж байгаа нь Зөрчлийн хуулийн үзэл санааг бүр өөр тийш нь татаад аваад явчихлаа. Энэ хууль чинь Зөрчлийн тухай хууль биш. Харин жижиг гэмт хэргийн тухай хууль болчихлоо”хэмээн тайлбарлаж байлаа. Гэвч, Х.Нямбаатар нарын гишүүд хүний өөрийн гишүүдийнхээ шүүмжлэлийг үл тоон хуулийн төслөө батлуулсан юм. 
 
Ц.Гарамжав гишүүний торгох заалт дуулиан дэгдээв 
 
-Зөрчлийн тухай хуульд орж ирсэн өөр нэгэн заалт нь хэвлэл мэдээлэл болон сошиал орчинд бусдын нэр хүндэд халдсан мэдээ мэдээлэл, материал нийтлэгдсэн бол хувь хүнийг 10 сая, аж ахуйн нэгжийг 100 сая төгрөгөөр торгох тухай заалт. Хүн цахим орчин үзэл бодлоо илэрхийлсний төлөө цаашлаад хэвлэл мэдээлэл хардах эрхээ эдэлж улстөрчийн талаар баримттай материал нийтлүүлснийг гүтгэлэг гэж үзэн торгох энэхүү заалтыг хэвлэл мэдээлэл дуу нэгтэй эсэргүүцсэн юм. Улмаар өдөр тутмын бүх сонин, сайт, телевизүүд нэгдүгээр нүүрээ хоосон гаргаж, сайтууд өдрийн хагас мэдээлэл түгээхээс татгалзаж, телевизүүд бүтэн нэг цаг эфирээ хаасан. Хэвлэлийн энэхүү хүчтэй эсэргүүцэл улстөрчдөд цочроо өгч, улмаар төрийн тэргүүнээсээ эхлээд байр сууриа илэрхийлж эхэлсэн. Сэтгүүлч мэргэжилтэй гишүүд ч ширүүн тэмцсээр 10-100 сая гэдэг заалтыг эргүүлж татахад хүрсэн. Гэсэн ч гүтгэлэг гэж үзвэл 2-10 сая төгрөгөөр торгох заалт Зөрчлийн хуульдаа хэвээр үлдсэн. Хэрвээ хэвлэл мэдээлэл энэ заалтыг олж харан эсэргүүцээгүй бол иргэд сошиал орчиндоо ч үзэл бодлоо илэрхийлж чадахгүйд хүрэх байлаа. 
 
Эх орноосоо урвах зүйл заалтыг Эрүүгийн хуулиас хассан уу 
 
-Өнгөрсөн парламент мөн л ёсчлоогүй, эцсийн найруулгыг сонсохгүй орхисноос болж Эрүүгийн хуулийг шинэчлэн найруулж оруулж ирсэн түүх бий. Энэ хуулийг өнгөрсөн парламентын үед хэлэлцэхдээ чамгүй удаан хугацаанд хэлэлцүүлэг өрнүүлж, зүйл заалт бүрээр хэвлэл мэдээллээр сурталчилгаа хийсэн. Харин МАН-ын гишүүд шинэчлэн оруулж ирэхдээ ямар өөрчлөлт хийсэн нь тодорхой бус байлаа. Эрүүгийн хуулийг шинэчлэн баталсны дараа УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдалд аюул учирлаа хэмээн мэдэгдсэн билээ.
 
Тэрбээр сэтгүүлчдэд мэдээлэл хийж “УИХ-аар баталсан Эрүүгийн хуулийн 19.1 заалтад “Монгол Улсын иргэн Монгол Улсын тусгаар тогтнол, үндэсний аюулгүй байдал, батлан хамгаалах хүчин чадалд хохирол учруулах зорилгоор дайны, дайн бүхий байдалд зэвсэгт халдлага мөргөлдөөн, түрэмгийллийн үед дайсны талд дэмжлэг үзүүлсэн, хамтран ажилласан бол 12-20 жил хүртэл эсвэл бүх насаар нь хорино” гэж заасан. Энэ нь эх орноосоо урвах гэдэг заалтыг соёлтойгоор байхгүй болгож байна хэмээн мэдэгдэл хийсэн юм. Эрүүгийн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтөөр зөвхөн дайны үед эх орноосоо урвах гэдэг заалт хамаарна. Бусад тохиолдолд хамаарахгүй болж буй нь ноцтой зүйл гэдгийг О.Баасанхүүгээс гадна УИХ-ын гишүүн, туршлагатай хуульч Ц.Нямдорж ч ярьсан.
 
Гэтэл Хуульзүй, дотоод хэргийн дэд сайд Б.Энхбаяр, Хуульзүйн байнгын хорооны дарга Ш.Раднаасэд, хуулийн төслийг ахалсан УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар нар тийм зүйл байхгүй. Өмнөх хуульд л байсан асуудал хэмээн гүрийж буй. Тухайлбал, дэд сайд Б.Энхбаяр  “О.Баасанхүү гишүүн эх орноосоо урвах үйлдэлд зөвхөн дайны байдалд хамаарч байна. Энхийн цагт дайсны талд орохыг мөн оруул гэж яриад байгаа. Дайсан гэдэг ойлголт зөвхөн дайны үед яригддаг ойлголт. Энхийн цагт аль нэг улстай дайтаагүй үед аль нэг улсыг дайсан гэж зарлаж болохгүй. Эх орноосоо урвахыг гэмт хэрэгт тооцохоо больсон зүйл огт байхгүй. Үнэхээр тэгсэн бол хууль тогтоох байгууллага юу хийж суух билээ. Улсын нүд чих болсон тагнуулын байгууллага ч юу хийж суух билээ. Нийтийн дунд ташаа мэдээлэл түгээж байгаа учраас хэлэхгүй байх арга алга” хэмээжээ.
 
Газраа гадныханд өгөх хууль гэв 
 
-УИХ-аар Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж байгаа. Хууль батлагдсан нөхцөлд гадаадын хөрөнгө оруулалтыг татах боломж нэмэгдэж, тэр хэрээр зээлийн хүү буурах таатай нөхцөл бүрдэнэ гэж хууль боловсруулагчид үзэж буй. Харин банкны салбарынхны хувьд Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хууль батлагдсан нөхцөлд үндэсний аюулгүй байдлын асуудал ч хөндөгдөх эрсдэлтэй хэмээгээд хамгийн муу хууль гэж онцолсон бол Ерөнхийлөгч ч мөн Үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлж байна хэмээн мэдэгдсэн билээ.
 
Аж ахуйн нэгжүүд зээл авахын тулд Хөрөнгө оруулалтын банкинд лиценз барьцаалах шаардлага тулгарна. Эргээд газар нутгийн асуудал ч “босож” ирэх аюултай учраас энэ асуудлыг сайтар хэлэлцэж, ярилцах учиртайг онцолсон юм. Хуулийн төслийг оруулж ирсэн УИХ-ын гишүүн С.Жавхлан “Иргэд, аж ахуйн нэгжээс хадгаламж татахгүй, жижиг зээл олгохгүй. Зөвхөн өөрийн эх үүсвэрээр хөрөнгө оруулалт хийхээр зохицуулж өгч байгаа. Дотоодын банкуудын хүрч ажиллаж чаддаггүй томоохон төслийг санхүүжүүлнэ” гэсэн тайлбар өгсөн ч банк санхүүгийн салбарынхан ямар ч судалгаагүй. Маш муу хууль хэмээн байр сууриа илэрхийлсэн билээ. 
 
Сэтгүүлчийн өнцөг
 
Таван минутад хууль баталдаг парламент үүгээр дуусаг 
 
Энэ мэтээр судалгаагүй хуулийн жишээ маш олныг дурьдаж болно. Сүүлийн үед хэвлэл мэдээллээр явсан зөрүүтэй ойлголтоос цөөхөн хэдийг нь л жишээ болгосон төдий. Цаашлаад Үндсэн хуультай холбоотой асар их маргаан мэтгэлцээн өрнөж байна. Хардах эрх хэнд ч байж болох ч УИХ-аар баталчихсан хуулиар зөрчилдөж хэрэлдэж буй нь тооцоо судалгаагүй, олон талын байр суурийг тусгаагүй хууль баталж байна гэдгийг бэлхнээ харуулж буй биз ээ. УИХ-ын гишүүдэд хууль санаачлах бүрэн эрх нь байгаа. Гэхдээ хэн дуртай нь хууль санаачилж, эсвэл өөрчлөх гэж санаархах нь зүйд нийцэхгүй асуудал. Үгүй ядахдаа л шинэчилсэн найруулгын төсөл нэг бүрийг олон удаагийн хэлэлцүүлгээр шийддэг болохсон.
 
Өнгөрсөн парламентын үед тооцоо судалгаагүй олон хууль орж ирлээ хэмээн шүүмжилдэг байлаа. Гэхдээ арай ч таван минутын дотор хууль боловсруулж, түүнийгээ байнгын хороонд оруулж ирдэггүй байсан юм. Х.Нямбаатар гишүүн анх удаа ийм рекордыг тогтоолоо. Өнгөрсөн парламентын үед хэлэлцэж баталсан Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх, Архи, Тамхины хяналтын тухай хуулийн талаар иргэд асар өндөр мэдлэгтэй байсан. Хэлэлцүүлгийн шатнаас л сайн муугаараа бичүүлж, хэлэлцэж, ярилцаж явсаар хууль батлагдах үед иргэд тодорхой хэмжээний мэдлэгтэй болчихсон байсан. Баталсан хууль бүрээрээ арай ч талцаж хэрэлддэггүй байлаа. Тухайн үед УИХ-д сууж байсан эмэгтэйчүүд нам гэж талцахгүйгээр нэгдэн ажиллаж, хуулийн төслөө ч сайтар хэлэлцүүлж байсны үр дүн ингэж гарсан хэрэг. Гэтэл өнөөгийн парламентад сууж байгаа эмэгтэйчүүдээс юу ч хүсээд нэмэр алга. Тэдний байр суурь, дуу хоолой хэтэрхий сул байна. Үгүй ядахдаа л хүүхдийн хоол хүнсний асуудалтай холбоотой ийм заалт тусгасан хууль батлагдах нь байна шүү гэдгийг олон нийтэд сурталчлах ажлыг тэд хийж болох байлаа.
 
УИХ-д олонхи бүрдүүлэх эрхийг ард түмнээсээ авсан МАН-ын гишүүдийн тооцоо судалгаагүй, Засгийн газрын сайдуудын сэтгэлийн хөөрлөөр оруулж ирсэн хууль цаашдаа ч улам л ихсэх нь. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөс Төрийн албаны хуулийг өргөн мэдүүлчихээд байхад МАН-ын нэр бүхий гишүүд мөн л Төрийн албаны хууль өргөн мэдүүлж давхардал үүсгэсэн. Энэ хуульд Төрийн албаны зөвлөлийг улс төрийн хараат болгох заалт оруулж ирсэн хэмээн шүүмжилж эхэллээ.
 
Тодруулбал, ЗГХЭГ-ын удирдлагад Төрийн албаны зөвлөлийг оруулах тухай яригдаж байгаа гэнэ. Энэ тохиолдолд улс төрийн албан тушаалтны эрх мэдлээр Төрийн албаны зөвлөл ажиллана гэсэн үг. Тооцоо судалгаагүй, хэт яарсан хуулийн төсөл болгон УИХ-ын гишүүдийн талцаж хэрэлддэг сэдэв болон хувирч байна. Тайлбар хийсэн хэвлэлийн хурал тоогоо алдсан. Эсвэл хэлэлцүүлгийн шатандаа өөрчлөгддөг, гишүүд нь ямар хуульд гарын үсэг зурснаа ч мэдэхгүй байх нь олонтай. УИХ-аар одоо хэлэлцэж буй Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хууль мөн л бантан болж хувирчээ. Арванхоёрдугаар сарын 28-нд /шинэ оны өмнөхөн/ боловсруулж, УИХ-ын 30 гишүүнээр гарын үсэг зуруулж, мөн тэр өдрөө УИХ-ын даргад өргөн мэдүүлж, байнгын хороогоор ч мөн тэр өдрөө хэлэлцсэн хачин жигтэй тохиолдол гарсан. 
 
Тухайн үед гарын үсэг зурсан гишүүд “Хөрөнгө оруулалтын банк” гэдэг нэрэнд нь хууртчихсан юм билээ. Гэтэл энэ гоё нэрний дор гадны банк оруулж ирэх санаархал нуугдаж байсныг хэзээ хойно нь мэдэж байх жишээтэй. Гишүүд эхнээсээ гарын үсэг зурсан шийдвэрээсээ ухарч эхэлснээр өдгөө энэ хууль мөн л гацаанд оржээ. Дахиад ажлын хэсэг байгуулж, бүр эхнээс нь өөрчлөх тухай яриад сууж байгаа. Экспертүүд, тухайн салбарынхаа мэргэжилтэн, эрдэмтдийн саналыг хуульд огтхон ч авдаггүй нь хэнд ч илхэн байгаа юм. УИХ-ын гишүүн жилдээ 10 хүртэлх сая төгрөгийг хууль боловсруулах, батлуулах зорилгоор төсвөөс авдаг. Энэ мөнгө хуулиа өргөн барихаас өмнө болон хэлэлцүүлгийн шатанд хэвлэл мэдээлэл болон Иргэний танхимаар дамжуулж олон нийтэд сурталчлах, хэлэлцүүлэг өрнүүлэх төсөв юм билээ.
 
Гэтэл хууль сурталчлах ажлыг хуулийн төсөл боловсруулсан гишүүд нь биш сөрөг хүчин нь хийдэг гажиг тогтолцоо бий болчихоод байгаа. Тухайлбал, УИХ дахь АН-ын бүлэг хэд хэдэн удаа хэлэлцүүлэг зохион байгууллаа. Өнгөрсөн оны наймдугаар сард Эрүүгийн болон Зөрчлийн хуулиар хэлэлцүүлэг өрнүүлж байсан бол 2017 он гарснаас хойш Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль болон Ерөнхийлөгчөөс болон, Д.Тогтохсүрэн нарын гишүүдээс өргөн мэдүүлсэн Төрийн албаны тухай хуулийн төслөөр тус тус хэлэлцүүлэг зохион байгуулжээ. Иргэд, иргэний нийгмийн болон төрийн бус байгууллага, салбар хэлтсийн дарга, мэргэжилтэн, эрдэмтэн судлаачид гээд бүх талын төлөөллийг оролцуулан тун оновчтой хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн. Хэлэлцүүлгээс ч олон хэрэгтэй санал, санаачилга гарсан гэдэг. 
 
Гэтэл саналыг нь боловсруулсан хуульдаа тусгахын оронд улстөржилт, төрийн хуулийг саатуулах гэсэн явуургүй санаа хэмээн хардаж, завсарлага өгөхгүй хэмээн гүрийдэг “гажиг” улс төрийг МАН-ынхан хийх болов. Өөрсдийнх нь өмнөөс ажлыг нь хийж өгч байхад баярлах учиртай байтал үүнийг улстөржилт гэж хардаг “МАН-гар”-уудын гараас цаашдаа хэчнээн олон түүхий хууль гарч, хэдэн сар жилээр хэрэлдэж суухыг таашгүй нь. Төрийн хуулийг хэлэлцэх явцдаа дахиад өөрчлөх тухай ярьдаг ийм парламент дахиад олон битгий гараасай хэмээн залбирах л үлдлээ. Таван минутад хууль боловсруулдаг хэтэрхий “төгс” гишүүд Х.Нямбаатар нараар дуусах болтугай. 
Сэдвүүд : #Шүүхийн танхимаас  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“ЗГ-ын өрийн баталгаа гаргах зөвшөөрөл олгох тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн мэдүүллээ
"“Цахилгаан дугуй” гэдэг нь нэг хүн тээвэрлэх суудалтай 16-аас дээш насны хүн жолоодохоор заасан"
Төв аймгийн Бүрэн сумыг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа
Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарухито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
10 цагийн өмнө өмнө

ДЦС-5 төслийн шалгаруулалтад 3 оролцогч шаардлага хангаж, хураангуй жагсаалтад багтлаа

10 цагийн өмнө өмнө

“ЗГ-ын өрийн баталгаа гаргах зөвшөөрөл олгох тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг өргөн мэдүүллээ

10 цагийн өмнө өмнө

"“Цахилгаан дугуй” гэдэг нь нэг хүн тээвэрлэх суудалтай 16-аас дээш насны хүн жолоодохоор заасан"

14 цагийн өмнө өмнө

Төв аймгийн Бүрэн сумыг Хөдөлмөрийн гавьяаны улаан тугийн одонгоор шагналаа

14 цагийн өмнө өмнө

Япон Улсын Цог Жавхлант Эзэн Хаан Нарухито “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо

14 цагийн өмнө өмнө

Ардын жүжигчин Аюурзанын Долгорт Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

14 цагийн өмнө өмнө

Ардын уран зохиолч Пунцагийн Бадарчид Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

14 цагийн өмнө өмнө

Үндэсний их баяр наадмын тухай хуулийн өөрчлөлтөөр үндэсний нэгдмэл үнэт зүйлийг төлөвшүүлнэ

15 цагийн өмнө өмнө

Цагдан хорих байрнаас оргосон зайлсан этгээдийг баривчиллаа

15 цагийн өмнө өмнө

"Дээлтэй Монгол-2025” наадмын үеэр замын хөдөлгөөнийг түр хязгаарлана

18 цагийн өмнө өмнө

Х.Нямбаатар:Хуушуурын зөвшөөрөл зарж байвал тэр хүмүүсийг АТГ-т шалгуул

18 цагийн өмнө өмнө

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг нээлээ

18 цагийн өмнө өмнө

Тээврийн хэрэгсэл хулгайлан, бусдыг хутгалж, зугтсан бүлэг этгээдийг баривчиллаа

18 цагийн өмнө өмнө

Өвөлжилтийн бэлтгэл 40.6 хувийн хэрэгжилттэй байгаа

19 цагийн өмнө өмнө

“Жи Эс Би Актив ТЗК” ХХК ХБҮЦ-ны эхний купоны төлбөрийг амжилттай төллөө

20 цагийн өмнө өмнө

Наадмын нээлтийн тоглолтыг 7 дугаар сарын 11-ний 21:00 цагт дахин тоглоно

20 цагийн өмнө өмнө

“Монгол дархан: Өв, урлахуй” үзэсгэлэнгийн шилдгүүд тодорлоо

20 цагийн өмнө өмнө

Нарүхито болон Масако нар Монгол Улсад төрийн айлчлал хийхээр хүрэлцэн ирлээ

20 цагийн өмнө өмнө

Х.Тэмүүжиний хуулиар “хонгилын түлхүүр атгагч”-гүй болно

20 цагийн өмнө өмнө

Ухаахудагийн тогтоолын төсөл УИХ дээр “унтчихав” уу?!

20 цагийн өмнө өмнө

Л.Оюун-Эрдэнэ: АТГ дээр бариад байгаа нь улс төрийн шалтгаантай гэж үзэж байна

20 цагийн өмнө өмнө

Ажлын хэсэг болон байнгын хороодын хуралдааны тов, хэлэлцэх асуудлууд

20 цагийн өмнө өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.07.07/

20 цагийн өмнө өмнө

Цагдан хорих байрнаас оргосон этгээдийг эрэн хайж байна

20 цагийн өмнө өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй улаагчин үхэр өдөр

20 цагийн өмнө өмнө

Дуу цахилгаантай аадар бороо орно

2025-07-04 өмнө

“Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна”

2025-07-04 өмнө

Л.Оюун-Эрдэнийн орлогыг АТГ-аас “тайлбарлах”-д 18 хоног үлдлээ

2025-07-04 өмнө

Алтны шороон ордыг биш үндсэн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулна

2025-07-04 өмнө

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцээч

САНАЛ БОЛГОХ
2025-07-03 өмнө

Авто зогсоолын хүртээмжийг нэмэгдүүлэхдээ оршин суугчдын саналыг авах нь зүйтэй

2025-07-02 өмнө

ТЭЦ-5 төслийн түншлэгчийг сонгох шалгаруулалтад дотоод, гадаадын 8 ААН оролцлоо

2025-07-03 өмнө

Том төслүүдээ бид зогсоогоод байна уу, тэд зугтаад байгаа юу?

2025-07-03 өмнө

“Ганц очноос ноцсон аюул”

2025-07-02 өмнө

100 айлын уулзвараас Дарь-Эхийн уулзвар хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-02 өмнө

“Оюу толгой” төсөл нууцад орох уу?!

2025-07-03 өмнө

У.Өнөрцэцэг: “Саруул” захын хойно гарааш буулгаж, тохижуулж байна

2025-07-03 өмнө

Багшийн дээдийн уулзвараас Бөхийн өргөө хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-07-03 өмнө

Үндэсний шигшээ багийн тамирчдад орон сууцны батламж гардууллаа

2025-07-02 өмнө

Г.Занданшатар Ерөнхий сайд учраас засаг нь “зодоон”-оос хол байж чадна

2025-07-03 өмнө

Бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, өвөлжилтийн асуудлаар Албан даалгавар гарлаа

2025-07-03 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.07.03/

2025-07-04 өмнө

“Үл таних этгээд дүүг минь зөрж өнгөрөхдөө хутгалсан байна”

2025-07-01 өмнө

Ахмадууд хөнгөлөлттэй үнээр үйлчлүүлж болох АМРАЛТ, СУВИЛЛУУД

2025-07-03 өмнө

Үс засуулвал нас уртасна

2025-07-03 өмнө

Өдөртөө 23-25 хэм дулаан байна

2025-07-01 өмнө

“Эхлэл брэнд” ХХК-д 3150 ам.метр газрыг эзэмшүүлэх гэрчилгээг гардууллаа

2025-07-01 өмнө

Нархан хотхоноос “Home Plaza” хүртэл явган хүний замыг өргөтгөн, стандартад нийцүүлнэ

2025-07-02 өмнө

Тамирчид болон дасгалжуулагчид цол, медаль хүртээлээ

2025-07-02 өмнө

Боловсролын хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүллээ

2025-07-01 өмнө

АН-ынхан “.Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн арай даварч байна” гэжээ

2025-07-04 өмнө

Хүчирхийлэгчдийг чангалах хууль санаачлаад яаралтай горимоор хэлэлцээч

2025-07-02 өмнө

Ерөнхий сайд суурин төлөөлөгчийн газруудын тэргүүн нартай уулзлаа

2025-07-02 өмнө

МҮХАҮТ-д шилжүүлснээр төрийн дарамт, хүнд суртал буурна гэдгийг онцоллоо

2025-07-03 өмнө

Шигшээ багийн тамирчдад Ерөнхий сайдын нэрэмжит шагнал гардууллаа

2025-07-03 өмнө

Г.Занданшатан ОХУ-ын Байгалийн нөөц, Экологийн сайдыг хүлээн авч уулзлаа

2025-07-03 өмнө

2024 оны төсвийн гүйцэтгэлийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг хийв

2025-07-04 өмнө

Дуу цахилгаантай бага зэргийн аадар бороо орно

2025-07-04 өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй хөх нохой өдөр

2025-07-01 өмнө

Үс засуулбал өнгө зүс сайжирна

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.