• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Б.Пүрэвдоржийн зүтгүүлсэн Онцгой татварын хуулийн ард “олз” байсан уу?!

Сонгууль яг жилийн дараа болно. Бэлтгэл эхэлсэн. Олон нийт таалж л байвал тэд тайчаад гүйж ч чадна. Тиймээс гишүүд, эсвэл гишүүн болохыг хүсэгчдийн попролтоос болгоомжлох хэрэгтэй. Гэхдээ “Сонгууль ч боллоо, сонгогчиддоо хэрэгтэй ганц сайн зүйл хийчихье” гээд зүтгэж байгаа гишүүд байхыг үгүйсгэхгүй ээ. Гэвч тэр нь үнэхээрийн баримт нотолгоотой байх учиртай юм.

Саяхнаас Б.Пүрэвдорж гишүүн “гудамж”-нд гараад ирлээ. “Доороо сэнстэй торхонд шатахуун найруулаад, Сүхбаатарын Мөнххаан руу ачиж явуулдаг” гэсэн агуулгатай мэдэгдлийг хийж байна. Маш ноцтой мэдээлэл юм.

Тиймээс Б.Пүрэвдоржоос “Тийм шатахууныг хэн, хаана, яаж үйлдвэрлээд байна вэ”, “Тэрхүү дороо сэнстэй торхтой шатахуун яг хаана байна вэ”, “Сүхбаатарын Мөнххаан руу хэзээ, хаанаас, хэдэн тонн шатахууныг, хэчнээн тээврийн хэрэгслээр, хэн ачуулсан бэ” гэдгийг асуумаар байна.

Өөрөөр хэлбэл, Б.Пүрэвдоржоос баримт шаардмаар байгаа юм. Эс бөгөөс ийм аюултай шатахуун байдаг бол мэдэлгүй хэрэглэх нь олон нийтэд аюултай. Нөгөөтэйгүүр Б.Пүрэвдорж энэ ноцтой мэдэгдэл, эсвэл мэдээллээ УИХ-ын танхимд хэлээгүй. Тэнд бол тэр хэлсэн үгнийхээ төлөө хариуцлага хүлээхгүй. Харин гудамжинд чанга яригчаар ярьсан. Тиймээс түүнтэй худлаа бол хариуцлага, үнэн бол “шагнал” ярих ёстой.

Ер нь бол Б.Пүрэвдоржийн хэлсэн үгнээс нотолгоо шаардах шаардлага байгаа юм. Учир нь тэрбээр 2020 оны хавар Онцгой албан татварын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг санаачилж, 2021 оны долдугаар сарын 6-ны өдөр УИХ-аар батлуулсан. Үүгээр керосин, нафта зэрэг газрын тосны үйлдвэрлэлийн дайвар бүтээгдэхүүнд онцгой албан татвар тогтоосон.

Тухайн үед Б.Пүрэвдорж хуулийн төслийн үзэл баримтлалдаа “Манай улсад нефть нэрэх үйлдвэр байдаггүй. Гэвч сүүлийн жилүүдэд шатахууны түүхий эдийн импорт өсчээ. Ялангуяа керосин, нафта зэрэг газрын тосны үйлдвэрлэлийн дайвар бүтээгдэхүүний импорт 2015 оноос огцом өсч байна. Энэ нь нефть үйлдвэрлэл, борлуулалтын үйл ажиллагаа явуулдаг зарим компани хуурамч шатахуун үйлдвэрлэж, шатахуун түгээх станцуудад нийлүүлж байгаатай холбоотой юм. Албаныхан болон хууль хяналтынхан энэ байдлыг мэдэж байгаа боловч шийдвэртэй алхам хийхгүй байна. Тэдгээр компаниудын хууль бус үйл ажиллагаа сүүлийн хэдэн жил үргэлжлэн иргэдийг хуурамч шатахуунаар ханган эдийн засаг, эд хөрөнгөөр нь хохироож ирлээ. 2018 онд газрын тосны бүтээгдэхүүний нийт импортын 17 хувийг дайвар бүтээгдэхүүн эзэлсэн байна. Манай улсад энэ төрлийн бүтээгдэхүүний импорт илт өссөн үе нь газрын тосны бүтээгдэхүүний татвар нэмсэн хугацаатай давхацдаг. Ийнхүү шатахуун импортлоход татварын дарамт нэмэгдэж, ам.долларын ханш чангарсанаар, гадаад валютаар худалдан авдаг бүтээгдэхүүнээ төгрөгөөр борлуулдаг импортлогчдод хүнд тусч, алдагдал хүлээх болжээ. Тооцооллоор шатахууны өртгийн 51 хувийг импортын худалдан авалт, 34 хувь нь татвар, 16 хувь нь үйл ажиллагааны бусад зардал эзэлдэг аж. Ийнхүү ашгийн хэмжээ нь хумигдсан зарим аж ахуйн нэгж хуулийн цоорхойг ашиглах болсон байна. Учир нь газрын тосны үйлдвэрлэлийн завсрын бүтээгдэхүүний импортод татвар ногдуулдаггүй. Онцгой албан татварын тухай хуульд ч энэ тухай зохицуулалт байхгүй. Мөн харьцангуй аюултайд тооцогдох энэ төрлийн бодис импортлоход тусгай зөвшөөрөл ч шаарддаггүй. Энэ нь хуурамч шатахуун үйлдвэрлэх боломжийг олгож байгаа юм. Ийм үйл ажиллагаа явуулж буй компаниуд завсрын бүтээгдхүүнийг үйл ажиллагаандаа ашигласныхаа төлөө нэг ч төгрөгийн татвар улсад төлөхгүй байна. 2017, 2018 онуудад Монгол Улсын хилээр хуурамч шатахуун үйлдвэрлэлийн гол түүхий эд болох  202 мянган тонн бодисыг оруулж ирсэн мэдээ байна.

Үүнээс харахад л сүүлийн хоёр жилд эдгээр нефтийн төрлийн бүтээгдэхүүнээс гаалийн албан татварт 3.6 тэрбум, онцгой албан татварт 55.6 тэрбум, хямдралтай үнээр импортолсон шатахуун, дизелийн түлшинд ногдох гаалийн болон НӨАТ-т 3.8 тэрбум, нийтдээ 63.0 тэрбум төгрөгийг улсын төсөвт төвлөрүүлэх боломжтой байжээ. Ийнхүү Онцгой албан татварын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар татварын бааз сууриа тэлж, улсын төсвийн орлогыг өсгөөд зогсохгүй хуурамч шатахууны үйлдвэрлэлийг хязгаарлаж, иргэдээ олон тэрбум төгрөгийн өрөнд оруулахгүй, тэдний эрх ашгийг хамгаалах арга хэрэгсэл болох юм” гэсэн байв.

Гэсэн ч энэ хууль батлагдсанаас жилийн дараа буюу 2022 оны арванхоёрдугаар сарын сүүлч гэхэд газрын тосны дайвар бүтээгдэхүүний импорт зогсжээ. Тиймээс төсвийн орлого ч огт нэмэгдээгүй байна. Түүнчлэн дотоодод газрын тосны бүтээгдэхүүн дахин нэрэх, үйлдвэрлэх үйл ажиллагаа бүрмөсөн зогссон байна. Энэ талаарх холбогдох байгуул­лагуудын албан ёсны дүгнэлт гарчээ.

Өөрөөр хэлбэл, Б.Пүрэвдоржийн хууль УИХ-ыг “хулхидсан” болж таараад байгаа юм.

Хуулийг хэлэлцэж байх үед зарим хашир гишүүн ийм нөхцөл үүсэж болзошгүйг сануулж байжээ. Тухайлбал, УИХ-ын чуулганы 2021  оны долдугаар сарын 1, 5-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанууд, 2022 оны долдугаар сарын 2-ны УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны хуралдаан дээр гишүүд нэлээд сайн хэлжээ. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ “Энэ дайвар бүтээгдэхүүнийг импортоор оруулж ирээд манай улсад баримталдаг стандартын шаардлага хангахгүй бензин шатахуун нефтийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлээд, тэр нь эдийн засагт ямар бодитой хохирол учруулсан байна вэ. Уул уурхайн өндөр үнэтэй, өндөр хүчин чадалтай ийм техник тоног төхөөрөмжүүд дээр ямар хэмжээний хохирол учруулсан байна вэ. Тооцож үзсэн үү. Албан тушаалтнууд ямар хариуцлага хүлээсэн бэ”, УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин “Хэдэн өдрийн өмнө ШӨХТГ нэг мэдэгдэл хийгээд байсан. Түлшний чанарын хувьд хуурамч гэж хэлэхгүй. Асуудалгүй. Хадгалдаг савных нь горим алдагдаад бохирдол үүссэн байна гэсэн. Энэ ямар учиртай юм бэ. Тэгээд хуурамч түлш гэж яриад байдаг чинь хүмүүст буруу ойлголт өгөөд байна уу. Хоёрдугаарт, манайх одоо газрын тосны үйлдвэртэй болох гэж байна. Энэ дайвар бүтээгдэхүүнийг бас импортоор оруулж ирнэ. Тэгэхээр татвар нэмээд  тэр үйлдвэрийнхээ өртгийг бас нэмчих юм биш үү. Гуравдугаарт үнэхээр муу чанартай түлш шиг байгаа юм бол зүгээр татвар нэмээд хэрэглээг нь дэмжээд, татвараа төлөөд хэрэглэж болно гээд хуульчилж байгаа юм биш үү. Тэгэхээр эсрэгээрээ, тэр үйлдвэрлэж байгаа газруудыг нь шалгаад стандартын дагуу үйл ажиллагаа явуулдаг болгоё. Болохгүй гэвэл нэг мөсөн тэр үйлдвэрүүдийн үйл ажиллагааг зогсоох ёстой юм биш үү. Зүгээр татвараар хаачихаар хэрэглэгчдийн хохирч байгаа нөхцөл байдал чинь өөрчлөгдөхгүй шүү дээ. Харин ч түлш, бензиний үнэ чинь нэмэгдээд ороод ирнэ”, УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт “Сая УИХ-ын дарга хэлж байна. Үйлдвэрлэгчээ дэмжих үйлдвэрлэлийн бодлого бидэнд байх ёстой. Төсвийн байнгын хорооны дарга бас хэлж байна. Монголд одоо стандартын шаардлага хангасан үйлдвэрлэл явуулж байгаа хоёр үйлдвэр чинь бас энэ татварын хоморгод Б.Пүрэвдорж гишүүний санаачилсан татварын хоморгод алга болчих вий гэсэн асуудал ярьж байна. Замын-Үүдэд, Эрдэнэтэд бол сайн үйлдвэрүүд байгаа гэж Б.Пүрэвдорж гишүүн ч гэсэн зөвшөөрч байгаа, бас. Цаашдаа бид нар үйлдвэрлэлээ дэмжинэ. Нефть үйлдвэрлэгч улс болно гэж байгаа юм. Г.Ёндон сайд бодлогоо зөв анхаармаар байна. Бид чанартай мах иднэ гээд Австралиас, Японоос, Канадаас мах авчирч идэх үү. Монгол малын сүү асуудалтай байна гээд Шинэ Зеландаас хуурай сүү уугаад байх уу. Үүнтэй адилхан. Бид дотооддоо яаж үйлдвэрлэх вэ, нэмүү өртгийг яаж бий болгох вэ, ажлын байр яаж бий болгох вэ. Мэдээж, монгол хүний эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах Үндсэн хуулийн эрхийг хангасан үйлдвэрлэлээ дэмжих ёстой. Тэгэхгүйгээр түүхий эд оруулахгүй, оруулахаар чанаргүй бүтээгдэхүүн гарчих гээд байгаа юм гээд ийм байдлаар хаагаад баймааргүй байгаа юм” гэж байв.

Мөн Төсвийн байнгын хорооны дарга Ч.Хүрэлбаатар “С.Бямбацогт гишүүний хэлээд байгаа зарчмын саналыг дэмжиж байгаа. Анхнаасаа стандарт шаардлага хангахгүй байгаа бол тусгай зөвшөөрлөө цуцлах ёстой байсан юм. Гэтэл явсаар байгаад өчнөөн хөрөнгө гаргаад үйлдвэрлэлийг ном журмын дагуу стандартын бүтээгдэхүүн хийж байгаа энэ компаниудыг үйл ажиллагааг үндсэндээ зогсоох тал орж байгаа байхгүй юу. Тэгэхээр үйлдвэр худалдааны яам, та бүгд энэ алдаагаа залруул. Тийм учраас “Стандартын шаардлагыг хангасан бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэдэг, стандартын технологитой үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа компаниудыг түүхий эд оруулж ирэхэд нь дэмждэг байх хуулийн өөрчлөлтийг 2022 оны төсөв өргөн мэдүүлэхэд давхар өргөн мэдүүлээрэй” гэдэг чиглэлийг Төсвийн байнгын хорооноос өгч байна”  гэсэн. Харин УИХ-ын гишүүн Ц.Анандбазар л “Хуурамч шатахуун гэж бид нар нэрлэж яриад байгаа. Энэ бол шатахуун биш л дээ. Нефтийн бүтээгдэхүүний үлдэгдлийг хуурамч шатахуун гэж нэрлээд хэрэглэж байгаа нь эмгэнэл юм. 1990 оноос хойш социалист гэж нэрлэгдэх орнууд хэрэглэхээ больсон. Тийм учраас энийг одоо шийдэхгүй бол эдийн засгийн хувьд ч, байгаль орчинд ч монголчуудын хувьд эмгэнэл болж байгаа шүү гэдгийг та бүхэнд хэлэхийг хүсэж байна. Энэ хуулийг бид батлах ёстой цаг хугацаа болоод байна” гэж байв. Ингээд 2021 оны долдугаар сарын 6-нд дээрх хуулийн өөрчлөлт батлагдаж байжээ. Гэхдээ өнөөдөр огт өөр үр дүн гарч ирж байна. Б.Пүрэвдоржийн яриад байсан шиг эдийн засгийн ач холбогдол бүхий дүнтэй татвар төсөвт орж ирсэнгүй. Харин “...Онцгой татварын хуулийнх нь ард “олз” байсан уу” гэж яригдаад эхэлж байна. Байгаа ч бололтой. Мань эр “Танк орж ирнэ” гэж айлгасаар төмөр замыг гацаадаг шиг хуурамч шатахуун, дороо сэнстэй торх ярьсаар Онцгой татварын хуулийг батлуулчихсан л болоод явчих шиг боллоо. Удахгүй АТГ хавиас сураг чимээ нь гарах даг шүү. 

ӨДӨР ТУТМЫН СОНИНУУДЫН "ЭРЭН СУРВАЛЖЛАГЧ" НЭГДЭЛ

 

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин - 2023 ОНЫ ЗУРГАДУГААР САРЫН 19. ДАВАА ГАРАГ. № 120 (7105)

Өнөөдөр сонин - 2023.06.18 Даваа №119 (7678)

Өдрийн сонин - 2023.06.18 Даваа № 114 (7234)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“Тавантолгой түлш” компани 1.5 их наяд төгрөгийн өр “үйлдвэрлэжээ”
Нэг аяга цай хэрхэн Их Британийг Монголын анхны метроны системийг барихад хүргэсэн бэ
Ерөнхийлөгчийг УИХ-уу, Ерөнхийлөгч Засгийн газрыг уу?!
Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийг буцаах тохироо хийсэн үү?



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Б.Пүрэвдоржийн зүтгүүлсэн Онцгой татварын хуулийн ард “олз” байсан уу?!

Сонгууль яг жилийн дараа болно. Бэлтгэл эхэлсэн. Олон нийт таалж л байвал тэд тайчаад гүйж ч чадна. Тиймээс гишүүд, эсвэл гишүүн болохыг хүсэгчдийн попролтоос болгоомжлох хэрэгтэй. Гэхдээ “Сонгууль ч боллоо, сонгогчиддоо хэрэгтэй ганц сайн зүйл хийчихье” гээд зүтгэж байгаа гишүүд байхыг үгүйсгэхгүй ээ. Гэвч тэр нь үнэхээрийн баримт нотолгоотой байх учиртай юм.

Саяхнаас Б.Пүрэвдорж гишүүн “гудамж”-нд гараад ирлээ. “Доороо сэнстэй торхонд шатахуун найруулаад, Сүхбаатарын Мөнххаан руу ачиж явуулдаг” гэсэн агуулгатай мэдэгдлийг хийж байна. Маш ноцтой мэдээлэл юм.

Тиймээс Б.Пүрэвдоржоос “Тийм шатахууныг хэн, хаана, яаж үйлдвэрлээд байна вэ”, “Тэрхүү дороо сэнстэй торхтой шатахуун яг хаана байна вэ”, “Сүхбаатарын Мөнххаан руу хэзээ, хаанаас, хэдэн тонн шатахууныг, хэчнээн тээврийн хэрэгслээр, хэн ачуулсан бэ” гэдгийг асуумаар байна.

Өөрөөр хэлбэл, Б.Пүрэвдоржоос баримт шаардмаар байгаа юм. Эс бөгөөс ийм аюултай шатахуун байдаг бол мэдэлгүй хэрэглэх нь олон нийтэд аюултай. Нөгөөтэйгүүр Б.Пүрэвдорж энэ ноцтой мэдэгдэл, эсвэл мэдээллээ УИХ-ын танхимд хэлээгүй. Тэнд бол тэр хэлсэн үгнийхээ төлөө хариуцлага хүлээхгүй. Харин гудамжинд чанга яригчаар ярьсан. Тиймээс түүнтэй худлаа бол хариуцлага, үнэн бол “шагнал” ярих ёстой.

Ер нь бол Б.Пүрэвдоржийн хэлсэн үгнээс нотолгоо шаардах шаардлага байгаа юм. Учир нь тэрбээр 2020 оны хавар Онцгой албан татварын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг санаачилж, 2021 оны долдугаар сарын 6-ны өдөр УИХ-аар батлуулсан. Үүгээр керосин, нафта зэрэг газрын тосны үйлдвэрлэлийн дайвар бүтээгдэхүүнд онцгой албан татвар тогтоосон.

Тухайн үед Б.Пүрэвдорж хуулийн төслийн үзэл баримтлалдаа “Манай улсад нефть нэрэх үйлдвэр байдаггүй. Гэвч сүүлийн жилүүдэд шатахууны түүхий эдийн импорт өсчээ. Ялангуяа керосин, нафта зэрэг газрын тосны үйлдвэрлэлийн дайвар бүтээгдэхүүний импорт 2015 оноос огцом өсч байна. Энэ нь нефть үйлдвэрлэл, борлуулалтын үйл ажиллагаа явуулдаг зарим компани хуурамч шатахуун үйлдвэрлэж, шатахуун түгээх станцуудад нийлүүлж байгаатай холбоотой юм. Албаныхан болон хууль хяналтынхан энэ байдлыг мэдэж байгаа боловч шийдвэртэй алхам хийхгүй байна. Тэдгээр компаниудын хууль бус үйл ажиллагаа сүүлийн хэдэн жил үргэлжлэн иргэдийг хуурамч шатахуунаар ханган эдийн засаг, эд хөрөнгөөр нь хохироож ирлээ. 2018 онд газрын тосны бүтээгдэхүүний нийт импортын 17 хувийг дайвар бүтээгдэхүүн эзэлсэн байна. Манай улсад энэ төрлийн бүтээгдэхүүний импорт илт өссөн үе нь газрын тосны бүтээгдэхүүний татвар нэмсэн хугацаатай давхацдаг. Ийнхүү шатахуун импортлоход татварын дарамт нэмэгдэж, ам.долларын ханш чангарсанаар, гадаад валютаар худалдан авдаг бүтээгдэхүүнээ төгрөгөөр борлуулдаг импортлогчдод хүнд тусч, алдагдал хүлээх болжээ. Тооцооллоор шатахууны өртгийн 51 хувийг импортын худалдан авалт, 34 хувь нь татвар, 16 хувь нь үйл ажиллагааны бусад зардал эзэлдэг аж. Ийнхүү ашгийн хэмжээ нь хумигдсан зарим аж ахуйн нэгж хуулийн цоорхойг ашиглах болсон байна. Учир нь газрын тосны үйлдвэрлэлийн завсрын бүтээгдэхүүний импортод татвар ногдуулдаггүй. Онцгой албан татварын тухай хуульд ч энэ тухай зохицуулалт байхгүй. Мөн харьцангуй аюултайд тооцогдох энэ төрлийн бодис импортлоход тусгай зөвшөөрөл ч шаарддаггүй. Энэ нь хуурамч шатахуун үйлдвэрлэх боломжийг олгож байгаа юм. Ийм үйл ажиллагаа явуулж буй компаниуд завсрын бүтээгдхүүнийг үйл ажиллагаандаа ашигласныхаа төлөө нэг ч төгрөгийн татвар улсад төлөхгүй байна. 2017, 2018 онуудад Монгол Улсын хилээр хуурамч шатахуун үйлдвэрлэлийн гол түүхий эд болох  202 мянган тонн бодисыг оруулж ирсэн мэдээ байна.

Үүнээс харахад л сүүлийн хоёр жилд эдгээр нефтийн төрлийн бүтээгдэхүүнээс гаалийн албан татварт 3.6 тэрбум, онцгой албан татварт 55.6 тэрбум, хямдралтай үнээр импортолсон шатахуун, дизелийн түлшинд ногдох гаалийн болон НӨАТ-т 3.8 тэрбум, нийтдээ 63.0 тэрбум төгрөгийг улсын төсөвт төвлөрүүлэх боломжтой байжээ. Ийнхүү Онцгой албан татварын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар татварын бааз сууриа тэлж, улсын төсвийн орлогыг өсгөөд зогсохгүй хуурамч шатахууны үйлдвэрлэлийг хязгаарлаж, иргэдээ олон тэрбум төгрөгийн өрөнд оруулахгүй, тэдний эрх ашгийг хамгаалах арга хэрэгсэл болох юм” гэсэн байв.

Гэсэн ч энэ хууль батлагдсанаас жилийн дараа буюу 2022 оны арванхоёрдугаар сарын сүүлч гэхэд газрын тосны дайвар бүтээгдэхүүний импорт зогсжээ. Тиймээс төсвийн орлого ч огт нэмэгдээгүй байна. Түүнчлэн дотоодод газрын тосны бүтээгдэхүүн дахин нэрэх, үйлдвэрлэх үйл ажиллагаа бүрмөсөн зогссон байна. Энэ талаарх холбогдох байгуул­лагуудын албан ёсны дүгнэлт гарчээ.

Өөрөөр хэлбэл, Б.Пүрэвдоржийн хууль УИХ-ыг “хулхидсан” болж таараад байгаа юм.

Хуулийг хэлэлцэж байх үед зарим хашир гишүүн ийм нөхцөл үүсэж болзошгүйг сануулж байжээ. Тухайлбал, УИХ-ын чуулганы 2021  оны долдугаар сарын 1, 5-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанууд, 2022 оны долдугаар сарын 2-ны УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны хуралдаан дээр гишүүд нэлээд сайн хэлжээ. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ “Энэ дайвар бүтээгдэхүүнийг импортоор оруулж ирээд манай улсад баримталдаг стандартын шаардлага хангахгүй бензин шатахуун нефтийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлээд, тэр нь эдийн засагт ямар бодитой хохирол учруулсан байна вэ. Уул уурхайн өндөр үнэтэй, өндөр хүчин чадалтай ийм техник тоног төхөөрөмжүүд дээр ямар хэмжээний хохирол учруулсан байна вэ. Тооцож үзсэн үү. Албан тушаалтнууд ямар хариуцлага хүлээсэн бэ”, УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин “Хэдэн өдрийн өмнө ШӨХТГ нэг мэдэгдэл хийгээд байсан. Түлшний чанарын хувьд хуурамч гэж хэлэхгүй. Асуудалгүй. Хадгалдаг савных нь горим алдагдаад бохирдол үүссэн байна гэсэн. Энэ ямар учиртай юм бэ. Тэгээд хуурамч түлш гэж яриад байдаг чинь хүмүүст буруу ойлголт өгөөд байна уу. Хоёрдугаарт, манайх одоо газрын тосны үйлдвэртэй болох гэж байна. Энэ дайвар бүтээгдэхүүнийг бас импортоор оруулж ирнэ. Тэгэхээр татвар нэмээд  тэр үйлдвэрийнхээ өртгийг бас нэмчих юм биш үү. Гуравдугаарт үнэхээр муу чанартай түлш шиг байгаа юм бол зүгээр татвар нэмээд хэрэглээг нь дэмжээд, татвараа төлөөд хэрэглэж болно гээд хуульчилж байгаа юм биш үү. Тэгэхээр эсрэгээрээ, тэр үйлдвэрлэж байгаа газруудыг нь шалгаад стандартын дагуу үйл ажиллагаа явуулдаг болгоё. Болохгүй гэвэл нэг мөсөн тэр үйлдвэрүүдийн үйл ажиллагааг зогсоох ёстой юм биш үү. Зүгээр татвараар хаачихаар хэрэглэгчдийн хохирч байгаа нөхцөл байдал чинь өөрчлөгдөхгүй шүү дээ. Харин ч түлш, бензиний үнэ чинь нэмэгдээд ороод ирнэ”, УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт “Сая УИХ-ын дарга хэлж байна. Үйлдвэрлэгчээ дэмжих үйлдвэрлэлийн бодлого бидэнд байх ёстой. Төсвийн байнгын хорооны дарга бас хэлж байна. Монголд одоо стандартын шаардлага хангасан үйлдвэрлэл явуулж байгаа хоёр үйлдвэр чинь бас энэ татварын хоморгод Б.Пүрэвдорж гишүүний санаачилсан татварын хоморгод алга болчих вий гэсэн асуудал ярьж байна. Замын-Үүдэд, Эрдэнэтэд бол сайн үйлдвэрүүд байгаа гэж Б.Пүрэвдорж гишүүн ч гэсэн зөвшөөрч байгаа, бас. Цаашдаа бид нар үйлдвэрлэлээ дэмжинэ. Нефть үйлдвэрлэгч улс болно гэж байгаа юм. Г.Ёндон сайд бодлогоо зөв анхаармаар байна. Бид чанартай мах иднэ гээд Австралиас, Японоос, Канадаас мах авчирч идэх үү. Монгол малын сүү асуудалтай байна гээд Шинэ Зеландаас хуурай сүү уугаад байх уу. Үүнтэй адилхан. Бид дотооддоо яаж үйлдвэрлэх вэ, нэмүү өртгийг яаж бий болгох вэ, ажлын байр яаж бий болгох вэ. Мэдээж, монгол хүний эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах Үндсэн хуулийн эрхийг хангасан үйлдвэрлэлээ дэмжих ёстой. Тэгэхгүйгээр түүхий эд оруулахгүй, оруулахаар чанаргүй бүтээгдэхүүн гарчих гээд байгаа юм гээд ийм байдлаар хаагаад баймааргүй байгаа юм” гэж байв.

Мөн Төсвийн байнгын хорооны дарга Ч.Хүрэлбаатар “С.Бямбацогт гишүүний хэлээд байгаа зарчмын саналыг дэмжиж байгаа. Анхнаасаа стандарт шаардлага хангахгүй байгаа бол тусгай зөвшөөрлөө цуцлах ёстой байсан юм. Гэтэл явсаар байгаад өчнөөн хөрөнгө гаргаад үйлдвэрлэлийг ном журмын дагуу стандартын бүтээгдэхүүн хийж байгаа энэ компаниудыг үйл ажиллагааг үндсэндээ зогсоох тал орж байгаа байхгүй юу. Тэгэхээр үйлдвэр худалдааны яам, та бүгд энэ алдаагаа залруул. Тийм учраас “Стандартын шаардлагыг хангасан бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэдэг, стандартын технологитой үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа компаниудыг түүхий эд оруулж ирэхэд нь дэмждэг байх хуулийн өөрчлөлтийг 2022 оны төсөв өргөн мэдүүлэхэд давхар өргөн мэдүүлээрэй” гэдэг чиглэлийг Төсвийн байнгын хорооноос өгч байна”  гэсэн. Харин УИХ-ын гишүүн Ц.Анандбазар л “Хуурамч шатахуун гэж бид нар нэрлэж яриад байгаа. Энэ бол шатахуун биш л дээ. Нефтийн бүтээгдэхүүний үлдэгдлийг хуурамч шатахуун гэж нэрлээд хэрэглэж байгаа нь эмгэнэл юм. 1990 оноос хойш социалист гэж нэрлэгдэх орнууд хэрэглэхээ больсон. Тийм учраас энийг одоо шийдэхгүй бол эдийн засгийн хувьд ч, байгаль орчинд ч монголчуудын хувьд эмгэнэл болж байгаа шүү гэдгийг та бүхэнд хэлэхийг хүсэж байна. Энэ хуулийг бид батлах ёстой цаг хугацаа болоод байна” гэж байв. Ингээд 2021 оны долдугаар сарын 6-нд дээрх хуулийн өөрчлөлт батлагдаж байжээ. Гэхдээ өнөөдөр огт өөр үр дүн гарч ирж байна. Б.Пүрэвдоржийн яриад байсан шиг эдийн засгийн ач холбогдол бүхий дүнтэй татвар төсөвт орж ирсэнгүй. Харин “...Онцгой татварын хуулийнх нь ард “олз” байсан уу” гэж яригдаад эхэлж байна. Байгаа ч бололтой. Мань эр “Танк орж ирнэ” гэж айлгасаар төмөр замыг гацаадаг шиг хуурамч шатахуун, дороо сэнстэй торх ярьсаар Онцгой татварын хуулийг батлуулчихсан л болоод явчих шиг боллоо. Удахгүй АТГ хавиас сураг чимээ нь гарах даг шүү. 

ӨДӨР ТУТМЫН СОНИНУУДЫН "ЭРЭН СУРВАЛЖЛАГЧ" НЭГДЭЛ

 

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин - 2023 ОНЫ ЗУРГАДУГААР САРЫН 19. ДАВАА ГАРАГ. № 120 (7105)

Өнөөдөр сонин - 2023.06.18 Даваа №119 (7678)

Өдрийн сонин - 2023.06.18 Даваа № 114 (7234)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Нийслэл
  • •Засгийн газар
  • •Уул уурхай
  • •Эрүүл мэнд
  • •Ипотекийн зээл
  • •E-Sport
  • •Боловсрол
  • •Яам, Агентлаг
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Ярилцлага
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •ММ-ын тодруулга
  • •Чуулган
  • •Гэмт хэрэг
  • •Байнгын хороо
ХУРААХ
Нүүрсний түр хороог өөрчилж,...
Э.Макроныг хөнөөхөөр оролдсон...

Б.Пүрэвдоржийн зүтгүүлсэн Онцгой татварын хуулийн ард “олз” байсан уу?!

Kuzmo 2023-06-19
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Б.Пүрэвдоржийн зүтгүүлсэн Онцгой татварын хуулийн ард “олз” байсан уу?!

Сонгууль яг жилийн дараа болно. Бэлтгэл эхэлсэн. Олон нийт таалж л байвал тэд тайчаад гүйж ч чадна. Тиймээс гишүүд, эсвэл гишүүн болохыг хүсэгчдийн попролтоос болгоомжлох хэрэгтэй. Гэхдээ “Сонгууль ч боллоо, сонгогчиддоо хэрэгтэй ганц сайн зүйл хийчихье” гээд зүтгэж байгаа гишүүд байхыг үгүйсгэхгүй ээ. Гэвч тэр нь үнэхээрийн баримт нотолгоотой байх учиртай юм.

Саяхнаас Б.Пүрэвдорж гишүүн “гудамж”-нд гараад ирлээ. “Доороо сэнстэй торхонд шатахуун найруулаад, Сүхбаатарын Мөнххаан руу ачиж явуулдаг” гэсэн агуулгатай мэдэгдлийг хийж байна. Маш ноцтой мэдээлэл юм.

Тиймээс Б.Пүрэвдоржоос “Тийм шатахууныг хэн, хаана, яаж үйлдвэрлээд байна вэ”, “Тэрхүү дороо сэнстэй торхтой шатахуун яг хаана байна вэ”, “Сүхбаатарын Мөнххаан руу хэзээ, хаанаас, хэдэн тонн шатахууныг, хэчнээн тээврийн хэрэгслээр, хэн ачуулсан бэ” гэдгийг асуумаар байна.

Өөрөөр хэлбэл, Б.Пүрэвдоржоос баримт шаардмаар байгаа юм. Эс бөгөөс ийм аюултай шатахуун байдаг бол мэдэлгүй хэрэглэх нь олон нийтэд аюултай. Нөгөөтэйгүүр Б.Пүрэвдорж энэ ноцтой мэдэгдэл, эсвэл мэдээллээ УИХ-ын танхимд хэлээгүй. Тэнд бол тэр хэлсэн үгнийхээ төлөө хариуцлага хүлээхгүй. Харин гудамжинд чанга яригчаар ярьсан. Тиймээс түүнтэй худлаа бол хариуцлага, үнэн бол “шагнал” ярих ёстой.

Ер нь бол Б.Пүрэвдоржийн хэлсэн үгнээс нотолгоо шаардах шаардлага байгаа юм. Учир нь тэрбээр 2020 оны хавар Онцгой албан татварын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийг санаачилж, 2021 оны долдугаар сарын 6-ны өдөр УИХ-аар батлуулсан. Үүгээр керосин, нафта зэрэг газрын тосны үйлдвэрлэлийн дайвар бүтээгдэхүүнд онцгой албан татвар тогтоосон.

Тухайн үед Б.Пүрэвдорж хуулийн төслийн үзэл баримтлалдаа “Манай улсад нефть нэрэх үйлдвэр байдаггүй. Гэвч сүүлийн жилүүдэд шатахууны түүхий эдийн импорт өсчээ. Ялангуяа керосин, нафта зэрэг газрын тосны үйлдвэрлэлийн дайвар бүтээгдэхүүний импорт 2015 оноос огцом өсч байна. Энэ нь нефть үйлдвэрлэл, борлуулалтын үйл ажиллагаа явуулдаг зарим компани хуурамч шатахуун үйлдвэрлэж, шатахуун түгээх станцуудад нийлүүлж байгаатай холбоотой юм. Албаныхан болон хууль хяналтынхан энэ байдлыг мэдэж байгаа боловч шийдвэртэй алхам хийхгүй байна. Тэдгээр компаниудын хууль бус үйл ажиллагаа сүүлийн хэдэн жил үргэлжлэн иргэдийг хуурамч шатахуунаар ханган эдийн засаг, эд хөрөнгөөр нь хохироож ирлээ. 2018 онд газрын тосны бүтээгдэхүүний нийт импортын 17 хувийг дайвар бүтээгдэхүүн эзэлсэн байна. Манай улсад энэ төрлийн бүтээгдэхүүний импорт илт өссөн үе нь газрын тосны бүтээгдэхүүний татвар нэмсэн хугацаатай давхацдаг. Ийнхүү шатахуун импортлоход татварын дарамт нэмэгдэж, ам.долларын ханш чангарсанаар, гадаад валютаар худалдан авдаг бүтээгдэхүүнээ төгрөгөөр борлуулдаг импортлогчдод хүнд тусч, алдагдал хүлээх болжээ. Тооцооллоор шатахууны өртгийн 51 хувийг импортын худалдан авалт, 34 хувь нь татвар, 16 хувь нь үйл ажиллагааны бусад зардал эзэлдэг аж. Ийнхүү ашгийн хэмжээ нь хумигдсан зарим аж ахуйн нэгж хуулийн цоорхойг ашиглах болсон байна. Учир нь газрын тосны үйлдвэрлэлийн завсрын бүтээгдэхүүний импортод татвар ногдуулдаггүй. Онцгой албан татварын тухай хуульд ч энэ тухай зохицуулалт байхгүй. Мөн харьцангуй аюултайд тооцогдох энэ төрлийн бодис импортлоход тусгай зөвшөөрөл ч шаарддаггүй. Энэ нь хуурамч шатахуун үйлдвэрлэх боломжийг олгож байгаа юм. Ийм үйл ажиллагаа явуулж буй компаниуд завсрын бүтээгдхүүнийг үйл ажиллагаандаа ашигласныхаа төлөө нэг ч төгрөгийн татвар улсад төлөхгүй байна. 2017, 2018 онуудад Монгол Улсын хилээр хуурамч шатахуун үйлдвэрлэлийн гол түүхий эд болох  202 мянган тонн бодисыг оруулж ирсэн мэдээ байна.

Үүнээс харахад л сүүлийн хоёр жилд эдгээр нефтийн төрлийн бүтээгдэхүүнээс гаалийн албан татварт 3.6 тэрбум, онцгой албан татварт 55.6 тэрбум, хямдралтай үнээр импортолсон шатахуун, дизелийн түлшинд ногдох гаалийн болон НӨАТ-т 3.8 тэрбум, нийтдээ 63.0 тэрбум төгрөгийг улсын төсөвт төвлөрүүлэх боломжтой байжээ. Ийнхүү Онцгой албан татварын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулснаар татварын бааз сууриа тэлж, улсын төсвийн орлогыг өсгөөд зогсохгүй хуурамч шатахууны үйлдвэрлэлийг хязгаарлаж, иргэдээ олон тэрбум төгрөгийн өрөнд оруулахгүй, тэдний эрх ашгийг хамгаалах арга хэрэгсэл болох юм” гэсэн байв.

Гэсэн ч энэ хууль батлагдсанаас жилийн дараа буюу 2022 оны арванхоёрдугаар сарын сүүлч гэхэд газрын тосны дайвар бүтээгдэхүүний импорт зогсжээ. Тиймээс төсвийн орлого ч огт нэмэгдээгүй байна. Түүнчлэн дотоодод газрын тосны бүтээгдэхүүн дахин нэрэх, үйлдвэрлэх үйл ажиллагаа бүрмөсөн зогссон байна. Энэ талаарх холбогдох байгуул­лагуудын албан ёсны дүгнэлт гарчээ.

Өөрөөр хэлбэл, Б.Пүрэвдоржийн хууль УИХ-ыг “хулхидсан” болж таараад байгаа юм.

Хуулийг хэлэлцэж байх үед зарим хашир гишүүн ийм нөхцөл үүсэж болзошгүйг сануулж байжээ. Тухайлбал, УИХ-ын чуулганы 2021  оны долдугаар сарын 1, 5-ны өдрийн нэгдсэн хуралдаанууд, 2022 оны долдугаар сарын 2-ны УИХ-ын Төсвийн байнгын хорооны хуралдаан дээр гишүүд нэлээд сайн хэлжээ. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ “Энэ дайвар бүтээгдэхүүнийг импортоор оруулж ирээд манай улсад баримталдаг стандартын шаардлага хангахгүй бензин шатахуун нефтийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлээд, тэр нь эдийн засагт ямар бодитой хохирол учруулсан байна вэ. Уул уурхайн өндөр үнэтэй, өндөр хүчин чадалтай ийм техник тоног төхөөрөмжүүд дээр ямар хэмжээний хохирол учруулсан байна вэ. Тооцож үзсэн үү. Албан тушаалтнууд ямар хариуцлага хүлээсэн бэ”, УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшин “Хэдэн өдрийн өмнө ШӨХТГ нэг мэдэгдэл хийгээд байсан. Түлшний чанарын хувьд хуурамч гэж хэлэхгүй. Асуудалгүй. Хадгалдаг савных нь горим алдагдаад бохирдол үүссэн байна гэсэн. Энэ ямар учиртай юм бэ. Тэгээд хуурамч түлш гэж яриад байдаг чинь хүмүүст буруу ойлголт өгөөд байна уу. Хоёрдугаарт, манайх одоо газрын тосны үйлдвэртэй болох гэж байна. Энэ дайвар бүтээгдэхүүнийг бас импортоор оруулж ирнэ. Тэгэхээр татвар нэмээд  тэр үйлдвэрийнхээ өртгийг бас нэмчих юм биш үү. Гуравдугаарт үнэхээр муу чанартай түлш шиг байгаа юм бол зүгээр татвар нэмээд хэрэглээг нь дэмжээд, татвараа төлөөд хэрэглэж болно гээд хуульчилж байгаа юм биш үү. Тэгэхээр эсрэгээрээ, тэр үйлдвэрлэж байгаа газруудыг нь шалгаад стандартын дагуу үйл ажиллагаа явуулдаг болгоё. Болохгүй гэвэл нэг мөсөн тэр үйлдвэрүүдийн үйл ажиллагааг зогсоох ёстой юм биш үү. Зүгээр татвараар хаачихаар хэрэглэгчдийн хохирч байгаа нөхцөл байдал чинь өөрчлөгдөхгүй шүү дээ. Харин ч түлш, бензиний үнэ чинь нэмэгдээд ороод ирнэ”, УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт “Сая УИХ-ын дарга хэлж байна. Үйлдвэрлэгчээ дэмжих үйлдвэрлэлийн бодлого бидэнд байх ёстой. Төсвийн байнгын хорооны дарга бас хэлж байна. Монголд одоо стандартын шаардлага хангасан үйлдвэрлэл явуулж байгаа хоёр үйлдвэр чинь бас энэ татварын хоморгод Б.Пүрэвдорж гишүүний санаачилсан татварын хоморгод алга болчих вий гэсэн асуудал ярьж байна. Замын-Үүдэд, Эрдэнэтэд бол сайн үйлдвэрүүд байгаа гэж Б.Пүрэвдорж гишүүн ч гэсэн зөвшөөрч байгаа, бас. Цаашдаа бид нар үйлдвэрлэлээ дэмжинэ. Нефть үйлдвэрлэгч улс болно гэж байгаа юм. Г.Ёндон сайд бодлогоо зөв анхаармаар байна. Бид чанартай мах иднэ гээд Австралиас, Японоос, Канадаас мах авчирч идэх үү. Монгол малын сүү асуудалтай байна гээд Шинэ Зеландаас хуурай сүү уугаад байх уу. Үүнтэй адилхан. Бид дотооддоо яаж үйлдвэрлэх вэ, нэмүү өртгийг яаж бий болгох вэ, ажлын байр яаж бий болгох вэ. Мэдээж, монгол хүний эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах Үндсэн хуулийн эрхийг хангасан үйлдвэрлэлээ дэмжих ёстой. Тэгэхгүйгээр түүхий эд оруулахгүй, оруулахаар чанаргүй бүтээгдэхүүн гарчих гээд байгаа юм гээд ийм байдлаар хаагаад баймааргүй байгаа юм” гэж байв.

Мөн Төсвийн байнгын хорооны дарга Ч.Хүрэлбаатар “С.Бямбацогт гишүүний хэлээд байгаа зарчмын саналыг дэмжиж байгаа. Анхнаасаа стандарт шаардлага хангахгүй байгаа бол тусгай зөвшөөрлөө цуцлах ёстой байсан юм. Гэтэл явсаар байгаад өчнөөн хөрөнгө гаргаад үйлдвэрлэлийг ном журмын дагуу стандартын бүтээгдэхүүн хийж байгаа энэ компаниудыг үйл ажиллагааг үндсэндээ зогсоох тал орж байгаа байхгүй юу. Тэгэхээр үйлдвэр худалдааны яам, та бүгд энэ алдаагаа залруул. Тийм учраас “Стандартын шаардлагыг хангасан бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэдэг, стандартын технологитой үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа компаниудыг түүхий эд оруулж ирэхэд нь дэмждэг байх хуулийн өөрчлөлтийг 2022 оны төсөв өргөн мэдүүлэхэд давхар өргөн мэдүүлээрэй” гэдэг чиглэлийг Төсвийн байнгын хорооноос өгч байна”  гэсэн. Харин УИХ-ын гишүүн Ц.Анандбазар л “Хуурамч шатахуун гэж бид нар нэрлэж яриад байгаа. Энэ бол шатахуун биш л дээ. Нефтийн бүтээгдэхүүний үлдэгдлийг хуурамч шатахуун гэж нэрлээд хэрэглэж байгаа нь эмгэнэл юм. 1990 оноос хойш социалист гэж нэрлэгдэх орнууд хэрэглэхээ больсон. Тийм учраас энийг одоо шийдэхгүй бол эдийн засгийн хувьд ч, байгаль орчинд ч монголчуудын хувьд эмгэнэл болж байгаа шүү гэдгийг та бүхэнд хэлэхийг хүсэж байна. Энэ хуулийг бид батлах ёстой цаг хугацаа болоод байна” гэж байв. Ингээд 2021 оны долдугаар сарын 6-нд дээрх хуулийн өөрчлөлт батлагдаж байжээ. Гэхдээ өнөөдөр огт өөр үр дүн гарч ирж байна. Б.Пүрэвдоржийн яриад байсан шиг эдийн засгийн ач холбогдол бүхий дүнтэй татвар төсөвт орж ирсэнгүй. Харин “...Онцгой татварын хуулийнх нь ард “олз” байсан уу” гэж яригдаад эхэлж байна. Байгаа ч бололтой. Мань эр “Танк орж ирнэ” гэж айлгасаар төмөр замыг гацаадаг шиг хуурамч шатахуун, дороо сэнстэй торх ярьсаар Онцгой татварын хуулийг батлуулчихсан л болоод явчих шиг боллоо. Удахгүй АТГ хавиас сураг чимээ нь гарах даг шүү. 

ӨДӨР ТУТМЫН СОНИНУУДЫН "ЭРЭН СУРВАЛЖЛАГЧ" НЭГДЭЛ

 

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин - 2023 ОНЫ ЗУРГАДУГААР САРЫН 19. ДАВАА ГАРАГ. № 120 (7105)

Өнөөдөр сонин - 2023.06.18 Даваа №119 (7678)

Өдрийн сонин - 2023.06.18 Даваа № 114 (7234)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Нийтлэл  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
“Тавантолгой түлш” компани 1.5 их наяд төгрөгийн өр “үйлдвэрлэжээ”
Нэг аяга цай хэрхэн Их Британийг Монголын анхны метроны системийг барихад хүргэсэн бэ
Ерөнхийлөгчийг УИХ-уу, Ерөнхийлөгч Засгийн газрыг уу?!
Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрийг буцаах тохироо хийсэн үү?
ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
2 минутын өмнө өмнө

Эрчим хүчний салбарт БНСУ-ын дэвшилтэт технологи нэвтрүүлэх талаар хэлэлцлээ

2 цагийн өмнө өмнө

ЕБС-ийн гурав, дөрөвдүгээр ангид англи хэлний хичээл долоо хоногт хоёр цаг орно

2 цагийн өмнө өмнө

П.Наранбаяр: Боловсролын салбарт технологид суурилсан бие даан суралцахуйд үе шаттай шилжих цахим шилжилтийг эхлүүлээд байна

2 цагийн өмнө өмнө

“Шивээ-Овоо” ХК-ийн машин техник, тоног төхөөрөмжүүдийн засвар үйлчилгээг бүрэн дуусгаж, шаардлагатай сэлбэг, хэрэгсэл худалдан авна

2 цагийн өмнө өмнө

Ургац хураалтад оюутан, сонсогч, хугацаат цэргийн алба хаагчид болон иргэдийг сайн дурын үндсэн дээр оролцуулна

2 цагийн өмнө өмнө

Нэг цонхны үйлчилгээг цахимжуулж, экспортыг нэмэгдүүлнэ

2 цагийн өмнө өмнө

Ирэх сарын 15-аас уурын болон усан халаалтын 174 зууханд түүхий нүүрс түлэхгүй

2 цагийн өмнө өмнө

А.Амартүвшин: Өнөөдөр тавилга, тоног төхөөрөмжгүй шинэ 16 сургууль, 20 цэцэрлэг байна

9 цагийн өмнө өмнө

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж байна

9 цагийн өмнө өмнө

Төв лаборатор-Саппорогийн уулзварын ажлын явц 50 хувьтай байна

9 цагийн өмнө өмнө

“Тавантолгой түлш” компани 1.5 их наяд төгрөгийн өр “үйлдвэрлэжээ”

9 цагийн өмнө өмнө

Орон сууцны ипотекийн зээл авах гэж байгаа иргэдэд зориулж ипотекийн зээлийн зээлдэгчийн бүрдүүлэх материал

9 цагийн өмнө өмнө

“The MongolZ” өнөөдөр “GamerLegion” багтай тоглоно

10 цагийн өмнө өмнө

Эхний ээлжийн 220 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил дууслаа

20 цагийн өмнө өмнө

Улаанбаатар хотод хаягдал ус дахин боловсруулж, жилд 18 сая метр.куб гүний усыг хэмнэнэ

10 цагийн өмнө өмнө

Ирэх сараас түүхий нүүрсний хэрэглээг зогсооно

10 цагийн өмнө өмнө

Улаанбаатар хотод оршуулгын үйл ажиллагааны журам, стандартын хэрэгжилт 66.3 хувьтай буюу “хангалтгүй” байна

10 цагийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар: Засгийн газрын хэмнэлтийн бодлогод төрийн өмчит компаниуд манлайлал үзүүлэх ёстой

10 цагийн өмнө өмнө

Онцгой байдлын алба хаагчдын онцгой нөхцөлийн нэмэгдлийг 40 хувь болгож нэмнэ

10 цагийн өмнө өмнө

Үс засуулвал өлзийтэй сайн

10 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө их хэмжээний бороо орно

1 өдрийн өмнө өмнө

М.В.Мишустин: Энэ хязгаарлалт Монгол Улсад хамаарахгүй

1 өдрийн өмнө өмнө

Сэлбэ голын голдирол тохируулгын ажил 60 гаруй хувьтай үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Ханын материалд 1800 айлын орон сууц барих төслийн газар чөлөөлөлт 92 хувьтай үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендерийн баримт бичгийг боловсруулж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Төмсний 72, хүнсний ногооны 62 хувийг дотоодоос хангана

1 өдрийн өмнө өмнө

Цэцэрлэгт мянга гаруй, ерөнхий боловсролын сургуульд 3200 орчим багшийн сул орон тоо байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын 2-р блок ашиглалтад орсноор эрчим хүчний хязгаарлалт хийхгүй

1 өдрийн өмнө өмнө

Бэлчээрийн өвс, байгалийн хадлан бэлтгэж экспортлохыг хориглов

1 өдрийн өмнө өмнө

“Шивээ Овоо” уурхайн ажилчдын гүйцэтгэлийн үр дүнг 50 хүртэл хувиар нэмэх үүрэг өглөө

САНАЛ БОЛГОХ
2025-08-13 өмнө

Орон сууцны ипотекийн зээл МИК-рүү хэрхэн шилждэг вэ?

2025-08-13 өмнө

Иргэдийг залилсан этгээдийг Интерполоор эрэн сурвалжилж, Турк улсаас албадан авчирлаа

2025-08-14 өмнө

Хүүхэд асрах чөлөөтэй байх хугацаандаа ипотекийн зээлийн хамтран зээлдэгчээр хамрагдах боломжтой юу

2025-08-15 өмнө

Нийслэлийн төвийн зургаан дүүргийн 51 байршилд 139 ТҮЦ-ийг нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-13 өмнө

Зуслангийн байшин тоносон этгээдүүдийг баривчиллаа

2025-08-13 өмнө

Үс засуулвал сайн нөхөртэй нөхөрлөнө

2025-08-13 өмнө

Явган хүний замын шинэчлэлтийн хүрээнд ил кабелуудыг газар доогуур сувагчилж байна

2025-08-13 өмнө

Дүүжин замын тээврийн үндсэн тулгуур багануудыг ирэх долоо хоногоос суурилуулж эхэлнэ

2025-08-13 өмнө

Д.Амгалан: Хууль, эрх зүйн шинэчлэл хийснээр Улаанбаатар хот тэлж хөгжих боломжтой болсон

2025-08-14 өмнө

Дэлхийн хип хопын домогт уран бүтээлч Fat Joe Монголд ирнэ

2025-08-13 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 19-21 хэм дулаан байна

2025-08-14 өмнө

Архангай аймгийн Их-Тамир суманд 3.5 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт боллоо

2025-08-14 өмнө

А.Баяр: Дрифт хийх сонирхолтой иргэдийн хүслийг хааж боож болохгүй

2025-08-14 өмнө

Хэт чанга дуу чимээ гаргаж буй тээврийн хэрэгсэлд хяналт шалгалт хийж, стандартыг мөрдүүлнэ

2025-08-15 өмнө

Үс засуулвал идээ ундаа элбэг олдоно

2025-08-14 өмнө

Энхтайваны гүүрний доод хэсгийн авто замыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна

2025-08-15 өмнө

“ТБД Андууд” орчимд шинээр хийсэн явган хүний замын 189 ам.метр талбайг хүнд даацын хоёр машинаар эвдсэн байна

2025-08-15 өмнө

Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлын бэлтгэл хангаж байна

2025-08-15 өмнө

Чингэлтэй дүүрэгт зургаан байршилд зөвшөөрөлгүй ТҮЦ дахин байрлуулсан учраас нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-15 өмнө

“Нарны титэм” барилгын Ж блокийг энэ сарын 25-нд дуудлагаар худалдана

2025-08-14 өмнө

Нийтийн тээврийн орлого 68.4 хувиар өсөөд байна

2025-08-15 өмнө

Нийтийн тээврийн Ч:7, Ч:9, Ч:22 чиглэлд өөрчлөлт оруулж, Ч:82 чиглэлийг шинээр нээлээ

2025-08-15 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 23-25 хэм дулаан байна

2025-08-14 өмнө

10 дугаар хорооллын халуун ус, дулааны шугамын гэмтэл засварлах ажлыг эхлүүллээ

2025-08-17 өмнө

Б.Баярсайхан: Хоёр хими эмчилгээний дараа хавдрын үсэрхийллүүд эдгэрч, алга болсон

2025-08-14 өмнө

Зүрх судасны үндэсний төв байгуулах төслөөр 119 ортой эмнэлэг барина

2025-08-14 өмнө

Ч.Төгсдэлгэр: РЦНК-ийн баруун талд ногоон байгууламж барих асуудалд хувийн хэвшилтэй зөвшилцөж байна

2 өдрийн өмнө өмнө

Чингис хаан ОУНБ руу нийтийн тээврийн хэрэгсэл 24 цагийн туршид үйлчилдэг болно

2025-08-17 өмнө

Суррон, мотоцикльтой насанд хүрээгүй жолооч нар авто зам дээр "Нисэж" байна

2025-08-14 өмнө

Эрүүл мэндийн даатгалын санд өр үүссэн шалтгаан нөхцөлийг судалж, хяналт шалгалт хийнэ

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.