• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Т.Доржханд: Гишүүдийн тоог нэмснээр, тэдний эрх мэдэл нь багасна

УИХ-ын гишүүн Т.Доржхандтай Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн асуудлаар ярилцлаа.

 

- УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэх, сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх асуудлыг Үндсэн хуульд оруулж батлахаар ярьж байна. Та Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг дэмжиж, ажлын хэсэгт нь багтаж байна. УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэхийн давуу болон сул тал нь юу вэ?

-Би УИХ-ын гишүүний хувьд тогтолцооны өөрчлөлт  болон УИХ-ын төлөөллийн чадавхийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хоёр жил ярьж байна. УИХ-ын гишүүний тоог өсгөхгүй л юм бол өнөөдрийн энэ авлига, хулгай буурахгүй. Өөрөөр хэлбэл, Хөгжлийн банкаар зогсохгүй дахиад өөр банкны хулгай гарна. Нүүрсний хулгай зогсохгүй. Цаашлаад  зэсийн  гэхчлэн өөр хулгайнууд гарч ирнэ. Үүнд хяналт тавих боломж байхгүй юм байна.  Өнөөдөр авлига, хулгайтай байсан цагт  Монгол Улс хөгжих боломжгүй. Цалин, тэтгэврийнхээ асуудлыг шийдэх боломж байхгүй. Хөгжлийн асуудал ярих бүр ч боломж байхгүй юм. Гэтэл 76 хулгайч байна. Тоог нь цөөлөх хэрэгтэй гэхчлэн зориудаар иргэдийг  турхирч байгаа байдал өмнө нь ч байсан. Одоо ч байна. Сүүлийн 30 жилд судлаач мэргэжилтнүүд, туршлагатай парламентчид энэ өөрчлөлтийг хийе гэсэн ч чадаагүй. Одоо үр дүнг нь  бүгд амсаж харж байна. Хулгайг ил болгож болно. Хулгайчдад хариуцлага тооцож болно. Гэхдээ энэ хулгай үүсээд байдаг тогтолцоогоо өөрчлөхгүй бол өнөөдрийн энэ нөхцөл байдал 10 жилийн дараа ч 20 жилийн дараа ч 30 жилийн дараа ч хэвээрээ байна. Иймээс   тогтолцоогоор нь өөрчилье. Парламентын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэх байдлаар нэг гишүүний эрх мэдлийг буулгах хэрэгтэй. Нийгмийн бүх талын төлөөллийг оруулж ирж байж парламент өөрөө ардчиллаа хамгаална. Авлига, хээл хахуулийг хязгаарлана. Хөгжил ярьдаг болно. Үр дүнд нь Монгол хожно.

-Засгийн газрын оруулж ирсэн төсөлд тусгагдсан сонгуулийн холимог тогтолцоог манай улс өмнө нь туршиж байсан. Энэ удаагийн өөрчлөлтөөр ямар дэвшил гарна гэж бодож байна?

-Орж ирсэн төслөөр 50 хувь нь пропорциональ тогтолцоо буюу улс нэг тойрог байя гэж байгаа юм. 76 жижиг тойргийг санхүүжүүлсээр байгаад монголчууд өнөөдөр 33 их наядын өрөнд орчихлоо шүү дээ.  Тиймээс Монгол Улс нэг тойрог болоод УИХ-ын гишүүн нь зөвхөн тойрогтоо хөрөнгө оруулалт татаж, байшин барьдаг, тууз хайчилдаг, алга ташуулдаг байдлыг халъя.  Улс орныхоо хөгжлийн асуудал, тухайлбал цахилгаан станц, төмөр зам, хил гааль, боомт, дэд бүтэц зэрэг тэргүүлэх салбарууддаа хөрөнгө оруулъя. Иймийн тулд пропорциональ элемент хэрэгтэй.  Ядаж парламент дээр 50 хувь нь бодлого ярьдаг байж,тэнцвэрээ хангана. Үр дүнд нь бид төсвөө алдагдалгүй батлах боломжтой болно. Алдагдалгүй төсөв баталдаг болчихвол  өндөр хүүтэй өр зээл  авах шаардлагагүй болно. Монгол Улсын зээлжих зэрэглэл өснө. Ингэснээр Хөгжлийн банкнаас, ЖДҮХС, төрийн аль эх үүсвэрээс хямд эх үүсвэртэй зээл авах шаардлага хувийн секторт байхгүй болно. Эсрэгээрээ хувийн сектор олон улсаас болоод дотоодоосоо хямдхан эх үүсвэр татах боломжтой болох юм. Ингэж байж хувийн сектор тэлж, үр дүнд нь зах зээлийн нийгэм ажилладаг. Ингэж  иргэд нь орлоготой, тодорхой түвшний мэдлэгтэй болох юм бол ардчилал өөрөө бэхждэг.  Энэ бол дэлхийн түүх юм. Иймээс эдийн засаг, тогтолцооны асуудал чухал. Энэ 152 гишүүнтэй болно гэдэг нь маш чухал. Энэ бүхэн судлаачдын байр суурь. Одоо бид судалгаа, бодлого, судлаачдынхаа дүгнэлт дээр үндэслэж, шийдвэр гаргах цаг нь болсон.

-УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлснээр зардал нэмэгдэнэ.Эдийн засгийн ачааллыг даахгүй гэдэг шүүмжлэлд ямар хариулт өгөх вэ?

-Надад цалин авдаг жолооч, тусгай хангамж байхгүй.  Жижигхэн өрөөнд ажилладаг. УИХ-ын гишүүн нэг зөвлөх, хоёр бие төлөөлөгч, нэг туслахтай тавуулаа ажилладаг. Сарын зардал 10 сая төгрөг. Үүнийг 76 гишүүнээр үржүүлээд нэг жилээр нь тооцвол 10 тэрбум төгрөг. Гишүүдийн тоог 152 болговол  зардал  20 тэрбум болно. 10 тэрбум төгрөгийн илүү зардал гарах гээд байна. Энэ бол мөнгө их мөнгө. Гэхдээ уучлаарай. УИХ нь хангалттай хяналтаа тавьж чадаагүйгээс болоод 20 тэрбум биш 200 тэрбум биш хоёр их наяд төгрөгийн хулгай Хөгжлийн банкинд гарсан шүү дээ. Иргэдээ төлөөлөөд парламент нь хяналт тавих ёстой. Тэр үүрэг хаана байна. Хийгдээгүй байгаа биз дээ. Яагаад гэвэл гишүүдийн тоо цөөхөн байна. Дараагийн том хулгайг бүгд мэдэж байгаа. Нүүрсний хулгай хоёр их наяд биш. 40 их наядынхаа орлогыг хилийн цаана алдчихсан шүү дээ. Үр дүнд нь ам.долларын нөөц байхгүй. Ханш, инфляцаа алдчихсан. Эдийн засаг  нь маш том дарамттай. Гэтэл 10 тэрбум төгрөг хэмнэх тухай ярьж байхад зөвхөн нэг төрийн өмчийн компани буюу Хөгжлийн банкинд  хоёр их наяд, төрийн өмчийн компани буюу Засгийн газрын доор ажилладаг “Эрдэнэставантолгой” гэдэг компанид 40 их наядын орлогоо алдчихаад байна шүү дээ. Үүнтэй харьцуулахад 10 тэрбум бага мөнгө. Жаахан мөнгө хэмнэх гэж байгаа гэсэн мөртөө нөгөө талдаа маш их хулгай, авлигыг хязгаарлаж чадахгүй хянаж чадахгүй өнгөрүүлээд байгаа нь энэ давжаа парламентын зовлон юм. Ийм асуудлууд байгаа учраас Монголчууд бие биедээ итгэх хэрэгтэй. Хэрэв өнөөдрийн системээрээ өөрчлөхгүй бол авлига, хулгай буурахгүй. Бодлого, хөгжлийн асуудал байхгүй. Таны бодит цалин, таны авдаг тэтгэвэр хэвээрээ л байна. Уурласан, бухимдсан, ирээдүйдээ итгэлгүй ийм нийгэм хэвээрээ л байх болно. Тиймээс мэргэжилтнүүд,залуучууд, ирээдүйдээ итгээд өөрчлөлтийг зоригтой хийх цаг нь болсон.

-УИХ-ын гишүүд тойрогтоо ажиллаж байна. Иргэд Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн талаар ямар байр суурьтай байна вэ?

-Өнөөдрийг хүртэл УИХ-ын гишүүний хувьд  хоёр жил гаруй хугацаанд Монгол Улсынхаа 21 аймаг, 9 дүүрэг, 200 хороо, 170 гаруй сумдын иргэдтэй очиж уулзсан. УИХ-ын гишүүдээс магадгүй би ганцаараа тэгж уулзсан байх. Иргэдтэй уулзахад тогтолцооны өөрчлөлтийг дэмжиж байна. Харин парламентын гишүүдийг 152 болгоно гэдэгт эргэлзэж байгаа хүмүүс байна.  Гэхдээ яагаад авлига хулгай бий болоод байгаа юм. Яагаад таны амьдрал дээшлэхгүй байгаа юм. Ямар ч сайхан бодлого яагаад хэрэгжихгүй байгаа юм бэ гэдгийг нь иргэдэд маш энгийн байдлаар тодорхой тайлбарлахаар бүгд ойлгож байна. Бүгд дэмжиж байна. УИХ-ын гишүүдэд хандаж, хэрэв та УИХ-ын мандат аваад иргэдээ төлөөлж байгаа юм бол энэ том эрх ашиг дээрээ нэгдэж иргэддээ зөв мэдээллээ өгөөч. Хувийн эрх ашиг, намын эрх ашгаа хойш тавиад улсынхаа эрх ашгийг нэгдүгээрт тавихыг  уриалж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ ТАВДУГААР САРЫН 12. БААСАН ГАРАГ. № 95 (7080)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Эрчим хүчний салбарт БНСУ-ын дэвшилтэт технологи нэвтрүүлэх талаар хэлэлцлээ
ЕБС-ийн гурав, дөрөвдүгээр ангид англи хэлний хичээл долоо хоногт хоёр цаг орно
П.Наранбаяр: Боловсролын салбарт технологид суурилсан бие даан суралцахуйд үе шаттай шилжих цахим шилжилтийг эхлүүлээд байна
“Шивээ-Овоо” ХК-ийн машин техник, тоног төхөөрөмжүүдийн засвар үйлчилгээг бүрэн дуусгаж, шаардлагатай сэлбэг, хэрэгсэл худалдан авна



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Т.Доржханд: Гишүүдийн тоог нэмснээр, тэдний эрх мэдэл нь багасна

УИХ-ын гишүүн Т.Доржхандтай Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн асуудлаар ярилцлаа.

 

- УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэх, сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх асуудлыг Үндсэн хуульд оруулж батлахаар ярьж байна. Та Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг дэмжиж, ажлын хэсэгт нь багтаж байна. УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэхийн давуу болон сул тал нь юу вэ?

-Би УИХ-ын гишүүний хувьд тогтолцооны өөрчлөлт  болон УИХ-ын төлөөллийн чадавхийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хоёр жил ярьж байна. УИХ-ын гишүүний тоог өсгөхгүй л юм бол өнөөдрийн энэ авлига, хулгай буурахгүй. Өөрөөр хэлбэл, Хөгжлийн банкаар зогсохгүй дахиад өөр банкны хулгай гарна. Нүүрсний хулгай зогсохгүй. Цаашлаад  зэсийн  гэхчлэн өөр хулгайнууд гарч ирнэ. Үүнд хяналт тавих боломж байхгүй юм байна.  Өнөөдөр авлига, хулгайтай байсан цагт  Монгол Улс хөгжих боломжгүй. Цалин, тэтгэврийнхээ асуудлыг шийдэх боломж байхгүй. Хөгжлийн асуудал ярих бүр ч боломж байхгүй юм. Гэтэл 76 хулгайч байна. Тоог нь цөөлөх хэрэгтэй гэхчлэн зориудаар иргэдийг  турхирч байгаа байдал өмнө нь ч байсан. Одоо ч байна. Сүүлийн 30 жилд судлаач мэргэжилтнүүд, туршлагатай парламентчид энэ өөрчлөлтийг хийе гэсэн ч чадаагүй. Одоо үр дүнг нь  бүгд амсаж харж байна. Хулгайг ил болгож болно. Хулгайчдад хариуцлага тооцож болно. Гэхдээ энэ хулгай үүсээд байдаг тогтолцоогоо өөрчлөхгүй бол өнөөдрийн энэ нөхцөл байдал 10 жилийн дараа ч 20 жилийн дараа ч 30 жилийн дараа ч хэвээрээ байна. Иймээс   тогтолцоогоор нь өөрчилье. Парламентын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэх байдлаар нэг гишүүний эрх мэдлийг буулгах хэрэгтэй. Нийгмийн бүх талын төлөөллийг оруулж ирж байж парламент өөрөө ардчиллаа хамгаална. Авлига, хээл хахуулийг хязгаарлана. Хөгжил ярьдаг болно. Үр дүнд нь Монгол хожно.

-Засгийн газрын оруулж ирсэн төсөлд тусгагдсан сонгуулийн холимог тогтолцоог манай улс өмнө нь туршиж байсан. Энэ удаагийн өөрчлөлтөөр ямар дэвшил гарна гэж бодож байна?

-Орж ирсэн төслөөр 50 хувь нь пропорциональ тогтолцоо буюу улс нэг тойрог байя гэж байгаа юм. 76 жижиг тойргийг санхүүжүүлсээр байгаад монголчууд өнөөдөр 33 их наядын өрөнд орчихлоо шүү дээ.  Тиймээс Монгол Улс нэг тойрог болоод УИХ-ын гишүүн нь зөвхөн тойрогтоо хөрөнгө оруулалт татаж, байшин барьдаг, тууз хайчилдаг, алга ташуулдаг байдлыг халъя.  Улс орныхоо хөгжлийн асуудал, тухайлбал цахилгаан станц, төмөр зам, хил гааль, боомт, дэд бүтэц зэрэг тэргүүлэх салбарууддаа хөрөнгө оруулъя. Иймийн тулд пропорциональ элемент хэрэгтэй.  Ядаж парламент дээр 50 хувь нь бодлого ярьдаг байж,тэнцвэрээ хангана. Үр дүнд нь бид төсвөө алдагдалгүй батлах боломжтой болно. Алдагдалгүй төсөв баталдаг болчихвол  өндөр хүүтэй өр зээл  авах шаардлагагүй болно. Монгол Улсын зээлжих зэрэглэл өснө. Ингэснээр Хөгжлийн банкнаас, ЖДҮХС, төрийн аль эх үүсвэрээс хямд эх үүсвэртэй зээл авах шаардлага хувийн секторт байхгүй болно. Эсрэгээрээ хувийн сектор олон улсаас болоод дотоодоосоо хямдхан эх үүсвэр татах боломжтой болох юм. Ингэж байж хувийн сектор тэлж, үр дүнд нь зах зээлийн нийгэм ажилладаг. Ингэж  иргэд нь орлоготой, тодорхой түвшний мэдлэгтэй болох юм бол ардчилал өөрөө бэхждэг.  Энэ бол дэлхийн түүх юм. Иймээс эдийн засаг, тогтолцооны асуудал чухал. Энэ 152 гишүүнтэй болно гэдэг нь маш чухал. Энэ бүхэн судлаачдын байр суурь. Одоо бид судалгаа, бодлого, судлаачдынхаа дүгнэлт дээр үндэслэж, шийдвэр гаргах цаг нь болсон.

-УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлснээр зардал нэмэгдэнэ.Эдийн засгийн ачааллыг даахгүй гэдэг шүүмжлэлд ямар хариулт өгөх вэ?

-Надад цалин авдаг жолооч, тусгай хангамж байхгүй.  Жижигхэн өрөөнд ажилладаг. УИХ-ын гишүүн нэг зөвлөх, хоёр бие төлөөлөгч, нэг туслахтай тавуулаа ажилладаг. Сарын зардал 10 сая төгрөг. Үүнийг 76 гишүүнээр үржүүлээд нэг жилээр нь тооцвол 10 тэрбум төгрөг. Гишүүдийн тоог 152 болговол  зардал  20 тэрбум болно. 10 тэрбум төгрөгийн илүү зардал гарах гээд байна. Энэ бол мөнгө их мөнгө. Гэхдээ уучлаарай. УИХ нь хангалттай хяналтаа тавьж чадаагүйгээс болоод 20 тэрбум биш 200 тэрбум биш хоёр их наяд төгрөгийн хулгай Хөгжлийн банкинд гарсан шүү дээ. Иргэдээ төлөөлөөд парламент нь хяналт тавих ёстой. Тэр үүрэг хаана байна. Хийгдээгүй байгаа биз дээ. Яагаад гэвэл гишүүдийн тоо цөөхөн байна. Дараагийн том хулгайг бүгд мэдэж байгаа. Нүүрсний хулгай хоёр их наяд биш. 40 их наядынхаа орлогыг хилийн цаана алдчихсан шүү дээ. Үр дүнд нь ам.долларын нөөц байхгүй. Ханш, инфляцаа алдчихсан. Эдийн засаг  нь маш том дарамттай. Гэтэл 10 тэрбум төгрөг хэмнэх тухай ярьж байхад зөвхөн нэг төрийн өмчийн компани буюу Хөгжлийн банкинд  хоёр их наяд, төрийн өмчийн компани буюу Засгийн газрын доор ажилладаг “Эрдэнэставантолгой” гэдэг компанид 40 их наядын орлогоо алдчихаад байна шүү дээ. Үүнтэй харьцуулахад 10 тэрбум бага мөнгө. Жаахан мөнгө хэмнэх гэж байгаа гэсэн мөртөө нөгөө талдаа маш их хулгай, авлигыг хязгаарлаж чадахгүй хянаж чадахгүй өнгөрүүлээд байгаа нь энэ давжаа парламентын зовлон юм. Ийм асуудлууд байгаа учраас Монголчууд бие биедээ итгэх хэрэгтэй. Хэрэв өнөөдрийн системээрээ өөрчлөхгүй бол авлига, хулгай буурахгүй. Бодлого, хөгжлийн асуудал байхгүй. Таны бодит цалин, таны авдаг тэтгэвэр хэвээрээ л байна. Уурласан, бухимдсан, ирээдүйдээ итгэлгүй ийм нийгэм хэвээрээ л байх болно. Тиймээс мэргэжилтнүүд,залуучууд, ирээдүйдээ итгээд өөрчлөлтийг зоригтой хийх цаг нь болсон.

-УИХ-ын гишүүд тойрогтоо ажиллаж байна. Иргэд Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн талаар ямар байр суурьтай байна вэ?

-Өнөөдрийг хүртэл УИХ-ын гишүүний хувьд  хоёр жил гаруй хугацаанд Монгол Улсынхаа 21 аймаг, 9 дүүрэг, 200 хороо, 170 гаруй сумдын иргэдтэй очиж уулзсан. УИХ-ын гишүүдээс магадгүй би ганцаараа тэгж уулзсан байх. Иргэдтэй уулзахад тогтолцооны өөрчлөлтийг дэмжиж байна. Харин парламентын гишүүдийг 152 болгоно гэдэгт эргэлзэж байгаа хүмүүс байна.  Гэхдээ яагаад авлига хулгай бий болоод байгаа юм. Яагаад таны амьдрал дээшлэхгүй байгаа юм. Ямар ч сайхан бодлого яагаад хэрэгжихгүй байгаа юм бэ гэдгийг нь иргэдэд маш энгийн байдлаар тодорхой тайлбарлахаар бүгд ойлгож байна. Бүгд дэмжиж байна. УИХ-ын гишүүдэд хандаж, хэрэв та УИХ-ын мандат аваад иргэдээ төлөөлж байгаа юм бол энэ том эрх ашиг дээрээ нэгдэж иргэддээ зөв мэдээллээ өгөөч. Хувийн эрх ашиг, намын эрх ашгаа хойш тавиад улсынхаа эрх ашгийг нэгдүгээрт тавихыг  уриалж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ ТАВДУГААР САРЫН 12. БААСАН ГАРАГ. № 95 (7080)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Нийслэл
  • •Засгийн газар
  • •Уул уурхай
  • •Эрүүл мэнд
  • •Яам, Агентлаг
  • •Ипотекийн зээл
  • •E-Sport
  • •Боловсрол
  • •Чуулган
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Байнгын хороо
  • •Кино, театр
  • •Ярилцлага
  • •Нийтлэл
  • •Фото мэдээ
ХУРААХ
Эмийн үнэ дор хаяж 1.1 дахин...
Европын холбооны анхааралд буй...

Т.Доржханд: Гишүүдийн тоог нэмснээр, тэдний эрх мэдэл нь багасна

САЙХАН 2023-05-12
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Т.Доржханд: Гишүүдийн тоог нэмснээр, тэдний эрх мэдэл нь багасна

УИХ-ын гишүүн Т.Доржхандтай Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн асуудлаар ярилцлаа.

 

- УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэх, сонгуулийн тогтолцоог өөрчлөх асуудлыг Үндсэн хуульд оруулж батлахаар ярьж байна. Та Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг дэмжиж, ажлын хэсэгт нь багтаж байна. УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэхийн давуу болон сул тал нь юу вэ?

-Би УИХ-ын гишүүний хувьд тогтолцооны өөрчлөлт  болон УИХ-ын төлөөллийн чадавхийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хоёр жил ярьж байна. УИХ-ын гишүүний тоог өсгөхгүй л юм бол өнөөдрийн энэ авлига, хулгай буурахгүй. Өөрөөр хэлбэл, Хөгжлийн банкаар зогсохгүй дахиад өөр банкны хулгай гарна. Нүүрсний хулгай зогсохгүй. Цаашлаад  зэсийн  гэхчлэн өөр хулгайнууд гарч ирнэ. Үүнд хяналт тавих боломж байхгүй юм байна.  Өнөөдөр авлига, хулгайтай байсан цагт  Монгол Улс хөгжих боломжгүй. Цалин, тэтгэврийнхээ асуудлыг шийдэх боломж байхгүй. Хөгжлийн асуудал ярих бүр ч боломж байхгүй юм. Гэтэл 76 хулгайч байна. Тоог нь цөөлөх хэрэгтэй гэхчлэн зориудаар иргэдийг  турхирч байгаа байдал өмнө нь ч байсан. Одоо ч байна. Сүүлийн 30 жилд судлаач мэргэжилтнүүд, туршлагатай парламентчид энэ өөрчлөлтийг хийе гэсэн ч чадаагүй. Одоо үр дүнг нь  бүгд амсаж харж байна. Хулгайг ил болгож болно. Хулгайчдад хариуцлага тооцож болно. Гэхдээ энэ хулгай үүсээд байдаг тогтолцоогоо өөрчлөхгүй бол өнөөдрийн энэ нөхцөл байдал 10 жилийн дараа ч 20 жилийн дараа ч 30 жилийн дараа ч хэвээрээ байна. Иймээс   тогтолцоогоор нь өөрчилье. Парламентын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлэх байдлаар нэг гишүүний эрх мэдлийг буулгах хэрэгтэй. Нийгмийн бүх талын төлөөллийг оруулж ирж байж парламент өөрөө ардчиллаа хамгаална. Авлига, хээл хахуулийг хязгаарлана. Хөгжил ярьдаг болно. Үр дүнд нь Монгол хожно.

-Засгийн газрын оруулж ирсэн төсөлд тусгагдсан сонгуулийн холимог тогтолцоог манай улс өмнө нь туршиж байсан. Энэ удаагийн өөрчлөлтөөр ямар дэвшил гарна гэж бодож байна?

-Орж ирсэн төслөөр 50 хувь нь пропорциональ тогтолцоо буюу улс нэг тойрог байя гэж байгаа юм. 76 жижиг тойргийг санхүүжүүлсээр байгаад монголчууд өнөөдөр 33 их наядын өрөнд орчихлоо шүү дээ.  Тиймээс Монгол Улс нэг тойрог болоод УИХ-ын гишүүн нь зөвхөн тойрогтоо хөрөнгө оруулалт татаж, байшин барьдаг, тууз хайчилдаг, алга ташуулдаг байдлыг халъя.  Улс орныхоо хөгжлийн асуудал, тухайлбал цахилгаан станц, төмөр зам, хил гааль, боомт, дэд бүтэц зэрэг тэргүүлэх салбарууддаа хөрөнгө оруулъя. Иймийн тулд пропорциональ элемент хэрэгтэй.  Ядаж парламент дээр 50 хувь нь бодлого ярьдаг байж,тэнцвэрээ хангана. Үр дүнд нь бид төсвөө алдагдалгүй батлах боломжтой болно. Алдагдалгүй төсөв баталдаг болчихвол  өндөр хүүтэй өр зээл  авах шаардлагагүй болно. Монгол Улсын зээлжих зэрэглэл өснө. Ингэснээр Хөгжлийн банкнаас, ЖДҮХС, төрийн аль эх үүсвэрээс хямд эх үүсвэртэй зээл авах шаардлага хувийн секторт байхгүй болно. Эсрэгээрээ хувийн сектор олон улсаас болоод дотоодоосоо хямдхан эх үүсвэр татах боломжтой болох юм. Ингэж байж хувийн сектор тэлж, үр дүнд нь зах зээлийн нийгэм ажилладаг. Ингэж  иргэд нь орлоготой, тодорхой түвшний мэдлэгтэй болох юм бол ардчилал өөрөө бэхждэг.  Энэ бол дэлхийн түүх юм. Иймээс эдийн засаг, тогтолцооны асуудал чухал. Энэ 152 гишүүнтэй болно гэдэг нь маш чухал. Энэ бүхэн судлаачдын байр суурь. Одоо бид судалгаа, бодлого, судлаачдынхаа дүгнэлт дээр үндэслэж, шийдвэр гаргах цаг нь болсон.

-УИХ-ын гишүүдийн тоог нэмэгдүүлснээр зардал нэмэгдэнэ.Эдийн засгийн ачааллыг даахгүй гэдэг шүүмжлэлд ямар хариулт өгөх вэ?

-Надад цалин авдаг жолооч, тусгай хангамж байхгүй.  Жижигхэн өрөөнд ажилладаг. УИХ-ын гишүүн нэг зөвлөх, хоёр бие төлөөлөгч, нэг туслахтай тавуулаа ажилладаг. Сарын зардал 10 сая төгрөг. Үүнийг 76 гишүүнээр үржүүлээд нэг жилээр нь тооцвол 10 тэрбум төгрөг. Гишүүдийн тоог 152 болговол  зардал  20 тэрбум болно. 10 тэрбум төгрөгийн илүү зардал гарах гээд байна. Энэ бол мөнгө их мөнгө. Гэхдээ уучлаарай. УИХ нь хангалттай хяналтаа тавьж чадаагүйгээс болоод 20 тэрбум биш 200 тэрбум биш хоёр их наяд төгрөгийн хулгай Хөгжлийн банкинд гарсан шүү дээ. Иргэдээ төлөөлөөд парламент нь хяналт тавих ёстой. Тэр үүрэг хаана байна. Хийгдээгүй байгаа биз дээ. Яагаад гэвэл гишүүдийн тоо цөөхөн байна. Дараагийн том хулгайг бүгд мэдэж байгаа. Нүүрсний хулгай хоёр их наяд биш. 40 их наядынхаа орлогыг хилийн цаана алдчихсан шүү дээ. Үр дүнд нь ам.долларын нөөц байхгүй. Ханш, инфляцаа алдчихсан. Эдийн засаг  нь маш том дарамттай. Гэтэл 10 тэрбум төгрөг хэмнэх тухай ярьж байхад зөвхөн нэг төрийн өмчийн компани буюу Хөгжлийн банкинд  хоёр их наяд, төрийн өмчийн компани буюу Засгийн газрын доор ажилладаг “Эрдэнэставантолгой” гэдэг компанид 40 их наядын орлогоо алдчихаад байна шүү дээ. Үүнтэй харьцуулахад 10 тэрбум бага мөнгө. Жаахан мөнгө хэмнэх гэж байгаа гэсэн мөртөө нөгөө талдаа маш их хулгай, авлигыг хязгаарлаж чадахгүй хянаж чадахгүй өнгөрүүлээд байгаа нь энэ давжаа парламентын зовлон юм. Ийм асуудлууд байгаа учраас Монголчууд бие биедээ итгэх хэрэгтэй. Хэрэв өнөөдрийн системээрээ өөрчлөхгүй бол авлига, хулгай буурахгүй. Бодлого, хөгжлийн асуудал байхгүй. Таны бодит цалин, таны авдаг тэтгэвэр хэвээрээ л байна. Уурласан, бухимдсан, ирээдүйдээ итгэлгүй ийм нийгэм хэвээрээ л байх болно. Тиймээс мэргэжилтнүүд,залуучууд, ирээдүйдээ итгээд өөрчлөлтийг зоригтой хийх цаг нь болсон.

-УИХ-ын гишүүд тойрогтоо ажиллаж байна. Иргэд Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийн талаар ямар байр суурьтай байна вэ?

-Өнөөдрийг хүртэл УИХ-ын гишүүний хувьд  хоёр жил гаруй хугацаанд Монгол Улсынхаа 21 аймаг, 9 дүүрэг, 200 хороо, 170 гаруй сумдын иргэдтэй очиж уулзсан. УИХ-ын гишүүдээс магадгүй би ганцаараа тэгж уулзсан байх. Иргэдтэй уулзахад тогтолцооны өөрчлөлтийг дэмжиж байна. Харин парламентын гишүүдийг 152 болгоно гэдэгт эргэлзэж байгаа хүмүүс байна.  Гэхдээ яагаад авлига хулгай бий болоод байгаа юм. Яагаад таны амьдрал дээшлэхгүй байгаа юм. Ямар ч сайхан бодлого яагаад хэрэгжихгүй байгаа юм бэ гэдгийг нь иргэдэд маш энгийн байдлаар тодорхой тайлбарлахаар бүгд ойлгож байна. Бүгд дэмжиж байна. УИХ-ын гишүүдэд хандаж, хэрэв та УИХ-ын мандат аваад иргэдээ төлөөлж байгаа юм бол энэ том эрх ашиг дээрээ нэгдэж иргэддээ зөв мэдээллээ өгөөч. Хувийн эрх ашиг, намын эрх ашгаа хойш тавиад улсынхаа эрх ашгийг нэгдүгээрт тавихыг  уриалж байна.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ ТАВДУГААР САРЫН 12. БААСАН ГАРАГ. № 95 (7080)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Ярилцлага  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Эрчим хүчний салбарт БНСУ-ын дэвшилтэт технологи нэвтрүүлэх талаар хэлэлцлээ
ЕБС-ийн гурав, дөрөвдүгээр ангид англи хэлний хичээл долоо хоногт хоёр цаг орно
П.Наранбаяр: Боловсролын салбарт технологид суурилсан бие даан суралцахуйд үе шаттай шилжих цахим шилжилтийг эхлүүлээд байна
“Шивээ-Овоо” ХК-ийн машин техник, тоног төхөөрөмжүүдийн засвар үйлчилгээг бүрэн дуусгаж, шаардлагатай сэлбэг, хэрэгсэл худалдан авна
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
6 цагийн өмнө өмнө

Улаанбаатар хотод 23-32 мм хур тунадас ороод байна

7 цагийн өмнө өмнө

Эрчим хүчний салбарт БНСУ-ын дэвшилтэт технологи нэвтрүүлэх талаар хэлэлцлээ

9 цагийн өмнө өмнө

ЕБС-ийн гурав, дөрөвдүгээр ангид англи хэлний хичээл долоо хоногт хоёр цаг орно

9 цагийн өмнө өмнө

П.Наранбаяр: Боловсролын салбарт технологид суурилсан бие даан суралцахуйд үе шаттай шилжих цахим шилжилтийг эхлүүлээд байна

9 цагийн өмнө өмнө

“Шивээ-Овоо” ХК-ийн машин техник, тоног төхөөрөмжүүдийн засвар үйлчилгээг бүрэн дуусгаж, шаардлагатай сэлбэг, хэрэгсэл худалдан авна

9 цагийн өмнө өмнө

Ургац хураалтад оюутан, сонсогч, хугацаат цэргийн алба хаагчид болон иргэдийг сайн дурын үндсэн дээр оролцуулна

9 цагийн өмнө өмнө

Нэг цонхны үйлчилгээг цахимжуулж, экспортыг нэмэгдүүлнэ

9 цагийн өмнө өмнө

Ирэх сарын 15-аас уурын болон усан халаалтын 174 зууханд түүхий нүүрс түлэхгүй

9 цагийн өмнө өмнө

А.Амартүвшин: Өнөөдөр тавилга, тоног төхөөрөмжгүй шинэ 16 сургууль, 20 цэцэрлэг байна

16 цагийн өмнө өмнө

Засгийн газрын ээлжит хуралдаан болж байна

17 цагийн өмнө өмнө

Төв лаборатор-Саппорогийн уулзварын ажлын явц 50 хувьтай байна

17 цагийн өмнө өмнө

“Тавантолгой түлш” компани 1.5 их наяд төгрөгийн өр “үйлдвэрлэжээ”

17 цагийн өмнө өмнө

Орон сууцны ипотекийн зээл авах гэж байгаа иргэдэд зориулж ипотекийн зээлийн зээлдэгчийн бүрдүүлэх материал

17 цагийн өмнө өмнө

“The MongolZ” өнөөдөр “GamerLegion” багтай тоглоно

17 цагийн өмнө өмнө

Эхний ээлжийн 220 айлын орон сууцны барилга угсралтын ажил дууслаа

1 өдрийн өмнө өмнө

Улаанбаатар хотод хаягдал ус дахин боловсруулж, жилд 18 сая метр.куб гүний усыг хэмнэнэ

17 цагийн өмнө өмнө

Ирэх сараас түүхий нүүрсний хэрэглээг зогсооно

17 цагийн өмнө өмнө

Улаанбаатар хотод оршуулгын үйл ажиллагааны журам, стандартын хэрэгжилт 66.3 хувьтай буюу “хангалтгүй” байна

18 цагийн өмнө өмнө

Г.Занданшатар: Засгийн газрын хэмнэлтийн бодлогод төрийн өмчит компаниуд манлайлал үзүүлэх ёстой

18 цагийн өмнө өмнө

Онцгой байдлын алба хаагчдын онцгой нөхцөлийн нэмэгдлийг 40 хувь болгож нэмнэ

18 цагийн өмнө өмнө

Үс засуулвал өлзийтэй сайн

18 цагийн өмнө өмнө

Өдөртөө их хэмжээний бороо орно

1 өдрийн өмнө өмнө

М.В.Мишустин: Энэ хязгаарлалт Монгол Улсад хамаарахгүй

1 өдрийн өмнө өмнө

Сэлбэ голын голдирол тохируулгын ажил 60 гаруй хувьтай үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Ханын материалд 1800 айлын орон сууц барих төслийн газар чөлөөлөлт 92 хувьтай үргэлжилж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Нэгдүгээр тойрог замын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендерийн баримт бичгийг боловсруулж байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Төмсний 72, хүнсний ногооны 62 хувийг дотоодоос хангана

1 өдрийн өмнө өмнө

Цэцэрлэгт мянга гаруй, ерөнхий боловсролын сургуульд 3200 орчим багшийн сул орон тоо байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станцын 2-р блок ашиглалтад орсноор эрчим хүчний хязгаарлалт хийхгүй

1 өдрийн өмнө өмнө

Бэлчээрийн өвс, байгалийн хадлан бэлтгэж экспортлохыг хориглов

САНАЛ БОЛГОХ
2025-08-14 өмнө

Хүүхэд асрах чөлөөтэй байх хугацаандаа ипотекийн зээлийн хамтран зээлдэгчээр хамрагдах боломжтой юу

2025-08-15 өмнө

Нийслэлийн төвийн зургаан дүүргийн 51 байршилд 139 ТҮЦ-ийг нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-14 өмнө

Дэлхийн хип хопын домогт уран бүтээлч Fat Joe Монголд ирнэ

2025-08-14 өмнө

Архангай аймгийн Их-Тамир суманд 3.5 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт боллоо

2025-08-14 өмнө

А.Баяр: Дрифт хийх сонирхолтой иргэдийн хүслийг хааж боож болохгүй

2025-08-14 өмнө

Хэт чанга дуу чимээ гаргаж буй тээврийн хэрэгсэлд хяналт шалгалт хийж, стандартыг мөрдүүлнэ

2025-08-15 өмнө

Үс засуулвал идээ ундаа элбэг олдоно

2025-08-14 өмнө

Энхтайваны гүүрний доод хэсгийн авто замыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна

2025-08-15 өмнө

“ТБД Андууд” орчимд шинээр хийсэн явган хүний замын 189 ам.метр талбайг хүнд даацын хоёр машинаар эвдсэн байна

2025-08-15 өмнө

Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлын бэлтгэл хангаж байна

2025-08-15 өмнө

Чингэлтэй дүүрэгт зургаан байршилд зөвшөөрөлгүй ТҮЦ дахин байрлуулсан учраас нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-15 өмнө

“Нарны титэм” барилгын Ж блокийг энэ сарын 25-нд дуудлагаар худалдана

2025-08-14 өмнө

Нийтийн тээврийн орлого 68.4 хувиар өсөөд байна

2025-08-15 өмнө

Нийтийн тээврийн Ч:7, Ч:9, Ч:22 чиглэлд өөрчлөлт оруулж, Ч:82 чиглэлийг шинээр нээлээ

2025-08-15 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 23-25 хэм дулаан байна

2025-08-14 өмнө

10 дугаар хорооллын халуун ус, дулааны шугамын гэмтэл засварлах ажлыг эхлүүллээ

2025-08-17 өмнө

Б.Баярсайхан: Хоёр хими эмчилгээний дараа хавдрын үсэрхийллүүд эдгэрч, алга болсон

2025-08-14 өмнө

Ч.Төгсдэлгэр: РЦНК-ийн баруун талд ногоон байгууламж барих асуудалд хувийн хэвшилтэй зөвшилцөж байна

2025-08-14 өмнө

Зүрх судасны үндэсний төв байгуулах төслөөр 119 ортой эмнэлэг барина

2025-08-17 өмнө

Чингис хаан ОУНБ руу нийтийн тээврийн хэрэгсэл 24 цагийн туршид үйлчилдэг болно

2025-08-17 өмнө

Суррон, мотоцикльтой насанд хүрээгүй жолооч нар авто зам дээр "Нисэж" байна

2025-08-14 өмнө

Эрүүл мэндийн даатгалын санд өр үүссэн шалтгаан нөхцөлийг судалж, хяналт шалгалт хийнэ

2025-08-17 өмнө

Нэг цагаан мэнгэтэй шар морь өдөр

2025-08-17 өмнө

Сэрүүсэж 21-23 хэм дулаан байна

2025-08-17 өмнө

Гарсан зардлыг тухайн ТҮЦ эзэмшигч, зөвшөөрөл өгсөн албан тушаалтнаар төлүүлнэ

2025-08-14 өмнө

Дөрвөн ногоон мэнгэтэй хөхөгчин туулай өдөр

2025-08-14 өмнө

Өмнөговь аймаг дулааны цахилгаан станц барих төслийг санхүүжүүлэх зорилгоор үнэт цаас гаргана

2025-08-14 өмнө

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоосноос хойш нүүрсний экспорт нэмэгдэж байна

2025-08-15 өмнө

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын “гал тогоо”-г хэн хэн барьдаг вэ?

1 өдрийн өмнө өмнө

Сэлбэ голын голдирол тохируулгын ажил 60 гаруй хувьтай үргэлжилж байна

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.