• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Цусны даралт ихсэлт залуужсаны үндсэн шалтгаан нь буруу хооллолт

“Манай ажлын гурван залуу хэдхэн хоногийн зайтай харваад нас барчихсан. Миний толгой эргээд, хааяа зүрх өвддөг ч тоодоггүй байсан. Харин сүүлийн үед айгаад түгшүүртэй болчихлоо. Шөнөдөө нойр ч хүрэхгүй юм” гэж ярих Т.Өнөр одоо 26 настай. Сар хүрэхгүй хугацаанд түүнтэй хамт ажилладаг 30 орчим насны хоёр эрэгтэй, нэг эмэгтэй артерийн даралт ихсэх гэсэн ижил оноштойгоор хорвоог орхижээ. Тэдний нэг нь олон жилийн шаргуу хөдөлмөрийнхөө үр шимийг хүртэж тушаал дэвшээд тав ч хоноогүй байхдаа таалал төгсч, шинэхэн залуухан даргын өрөө эзгүйрсэн энэ сэтгэл шимшрүүлэм түүх Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод тун саяхан болсон юм. Яг ийм гашуун түүх Т.Өнөрийн эргэн тойронд гурвантаа, өөр хэн нэгэнд хоёронтоо гээд л маш олон удаа тохиолдох болсныг эрхэм уншигч та сонссон болов уу.

Т.Өнөрийн ажлын газрын шинэхэн дарга агсан Г эрт ирж их ажил амжуулахын тулд цайгаа уухгүйгээр гэрээсээ гардаг байжээ. Тийн ажил дээрээ ирээд өлөн элгэн дээрээ нойроо сэргээхийн тулд нэг аяга найруулсан хар кофе уудаг. Энэ нь эцэстээ зуршил болж кофе уухгүй л бол нойр нь хүрдэг болсон байж. Кофегоо ууж сэргэсэн Г гурван цаг орчим тасралтгүй нөтбүүкнийхээ ард сууж ажилласныхаа дараагаар 11:00 цагийн орчимд өглөөний цайндаа зэргэлдээх зоогийн газраас мантуун бууз эсвэл хуушуур авч иддэг байсан гэнэ. Үүнийхээ дараагаар мөн л тасралтгүй сууж ажилласаар 14:00 цагийн үед оффисийнхоо доор байрлах сүлжээ дэлгүүрээс савлаж бэлтгэсэн хоол авч иднэ. Тэндээсээ гаазтай ундаа, бургер, кимбаб зэргийг авч ажилдаа буцаж ирээд оройны 22:00 цаг хүртэл ажиллана. Г энэ хуваарийн дагуу ижил төрлийн хоол идэж, ихэнх өдрийг өнгөрөөдөг байсан хэмээн Т.Өнөр бидэнд дурслаа. Цусны даралт ихсэх өвчин нь хооллолттой салшгүй холбоотой байдаг учир Г-гийн хооллолтыг бид асууж, нарийвчлан тэмдэглэж авсан нь энэ. Дахин нэг хүн унтах нойр, идэх хоолондоо зарцуулах цагаа хумслан зүтгэчхээд хүсэн хүлээсэн тушаалдаа очсон мөртлөө буруу хооллолтоос үүдэлтэйгээр цэл залуугаараа хорвоог орхихгүй байгаасай гэсэндээ энэхүү түүхийг бичиж сууна.

 

“18-20 НАСНЫХАН ДАРАЛТ ИХСЭХ ЗОВИУРТАЙ ИХ ИРЖ БАЙНА”

 Цусны даралт ихсэх өвчний нас яагаад ийн залуужсан хийгээд үндсэн үүдэл шалтгааныг олохоор бид Баянзүрх дүүргийн I хорооны “Хүн төвт” өрхийн эрүүл мэндийн төвийг зорилоо. Тус өрхийн эмнэлэгт 10278 иргэн бүртгэлтэй байдаг агаад эмнэлгээр үйлчлүүлэгч иргэдийн 70-80 хувь нь даралт ихсэлттэй орж ирдэг байна. Үүнээс гадна цар тахалтай холбоотойгоор цусны өтгөрөл ихэсчээ.

Энэ талаар I хорооны “Хүн төвт” өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч Э.Эрдэнэцацрал “Манай эмнэлэг даралтаа үзүүлж байгаа хүн бүрт артерийн даралтаа хэмжих карт нээдэг. Даралтаа өдөрт гурван удаа үзээд тэмдэглэхийг зөвлөдөг. Насанд хүрэгчдийн 70-80 хувь нь даралт ихсэлттэй орж ирдэг. Энэ нь  хоол, чихэрлэг ундааны хэрэглээ, хөдөлгөөний дутагдалтай холбоотой байдаг. Үүнээс гадна шинжилгээ өгч байгаа хүмүүсийн ихэнхид нь холестериний хэмжээ их гарсан учир нарийн мэргэжлийн эмч нар цус шингэлэх эм бичиж өгдөг болсон. “Толгой өвдлөө, даралт ихэслээ” гэж ирдэг нь хүчилтөрөгчийн дутагдал, цусны өтгөрөлтэй холбоотой байна. Эдгээр үйлчлүүлэгчдийн 90-95 хувь нь COVID-19 халдвар авсан байна. Даралт ихсэх оноштой иргэдийн ихэнх хувийг 40-70 насныхан эзэлдэг. Гэвч сүүлийн үед 18-20 насныхан даралт ихсэх, зүрхний цохилт түргэсэх гэсэн зовиуртайгаар их ирж байна. Шалтгаан нь хооллолт, хөдөлгөөнтэй холбоотой. Бага насны хүүхдүүд түргэн хоол их иддэг, ус бага, ундаа их уудгаас жингийн илүүдэлтэй орж ирдэг. Эдгээр хүүхдүүд артерийн даралт ихсэх өвчнөөр залуудаа өвчлөх магадлал маш өндөр” гэсэн юм.

Үүний дараагаар бид тус дүүргийн XVI хорооны Насан-Урт өрхийн эрүүл мэндийн төв рүү очлоо. Тус эмнэлгийн хувьд ч цар тахлаас шалтгаалахгүйгээр артерийн даралт ихсэх өвчний тоо ихсэж, нас нь залуужиж байгааг эмч Б.Цэрэнпунцаг онцолж байв.Энэ нь буруу хооллолт, нэмэлт амтлагчтай бүтээгдэхүүний хэт их хэрэглээ, хөдөлгөөний  хомсдолтой холбоотой аж.

Энэ талаар Насан-Урт өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч Б.Цэрэнпунцаг “Монголчууд давсны хэрэглээ өндөр, ногоо бага хэрэглэдэг нь артерийн даралт ихсэх өвчний суурь шалтгаан болж байна. Энэ өвчний тоо ихэссэн нь цар тахалтай холбоогүй. Харин эрт илрүүлэгтэй холбоотой болов уу. Артерийн даралт ихсэх өвчин нь анхдагч, хоёрдогч гэсэн хоёр төрөлтэй. Аль эрхтнээс шалтгаалснаараа өөр байдаг. Анхдагч даралт ихсэлт их залуужсан. Манай эмнэлэгт 17 настай хүүхэд ирсэн. Тэр хүүхэд багаасаа амтлагчтай чипс иддэг байсан. Энэ нь бөөрийг нь гэмтээгээд бөөрнөөс хамааралтай даралт нь ихэссэн зовуурьтай ирсэн. Илэрч байгаа нь даралт ихсэлт боловч цаашлаад бөөрний дутагдал болох эрсдэлтэй. Үүнээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд давсны хэрэглээгээ багасгаж, идэвхитэй хөдөлгөөн хийж, бүх төрлийн ундаа, чихэр, чипсийг багасгаж хориглоорой гэж зөвлөе. Учир нь даралт ихсэлтийн дундаж нас 38-40 байдаг ч жил ирэх тусам залуужиж байна” гэсэн юм.

Ийн толгой өвдөх, шилэн хүзүү хөших, дотор муухайрах гэсэн шинж илэрвэл хамгийн эхэнд даралтаа хянана. Ихэссэн тохиолдолд дур мэдэн эм хэрэглэх биш хамгийн ойрын эмнэлэгт хандах хэрэгтэйг эмч санууллаа. Ямар эрхтний тогтолцооноос шалтгаалан даралт ихсэж байгааг эмчээр үзүүлээд тохирсон эмээ авах нь чухал юм. Үүнээс гадна жилдээ нэг удаа гурван төрлийн шинжилгээгээ өгч хэвших нь артерийн даралт ихсэхээс үүдэлтэй өвчлөл, нас баралтаас сэргийлнэ гэдгийг эмч нар зөвлөсөн юм.

Дэлхийд сүүлийн 30 жилийн хугацаанд 30-79 насныхны артерийн даралт ихсэх өвчний тоо 650 саяаас 1.3 тэрбумд хүртлээ өссөн гэж эрүүл мэндийн төрөлжсөн сэтгүүл “Lancet” мэдээлэв. Артерийн даралт ихсэлт нь зүрх, тархи, бөөрний өвчлөлийг нэмэгдүүлж, нас баралтын тэргүүлэх шалтгааны нэгт тооцогдож байна. Тодруулбал, дэлхийн хэмжээнд нийт нас баралтын 13 хувь нь артерийн даралт ихсэлттэй холбоотой байна. Мөн дэлхийд цусны даралт ихсэх өвчин залуужиж, 20-40 насныхан их өртөх болсон гэж “The Washington post” мэдээлсэн байна. Эдгээрийн талаас илүү хувь нь Ази тивд амьдарч байна. ДЭМБ-ын мэдээлснээр артерийн даралт ихсэлт нь дөрвөн эрэгтэй тутмын нэг, таван эмэгтэй тутмын нэгт нас барах шалтгаан болж байна. Харин Монгол Улсад зүрх судасны тогтолцооны өвчнөөр өнгөрсөн онд 6213 хүн нас баржээ.  Энэ нь нийт нас баралтын 32 хувийг эзэлж байна. ЭМЯ-наас мэдээлснээр нийт цус харвалтын 20-26 хувь нь залуус байгаа нь өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад нэмэгдээгүй үзүүлэлт аж. Харин ДЭМБ-ын судалгаанд дурьдсанаар 2019 оны байдлаар нийт насанд хүрэгчдийн 24 хувь нь цусны даралт ихсэх өвчинтэй байжээ.

Цусны даралт ихсэлт нь гагцхүү хувь хүний амьдралын хэвшилтэй салшгүй холбоотой байна. Буруу хооллолт, давсны хэт их хэрэглээ, хөдөлгөөний хомсдол, чихэрлэг бүтээгдэхүүний зохисгүй хэрэглээ нь нийтлэлийн эхэнд дурдсан “Г”-гийн түүхийг давтах үндсэн шалтгаан болдог байна. Тиймээс  амьдралын хэв маягаа өөрчлөх нь эрүүлээр урт нас­лахын чухал суурь болж байгаа юм.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ЕСДҮГЭЭР САРЫН 27. МЯГМАР ГАРАГ. № 186 (6918)

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
"ТЭЦ-III"-ын арын уулзварыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна
Нарны зам дагуу зөвшөөрөлгүй ажил гүйцэтгэж буй компани явган хүний зам эвдсэн зөрчлийг арилгууллаа
“Дүнжингарав” худалдааны төвийн авто замын урд эгнээг хааж, шинэчилнэ
Долоон улаан мэнгэтэй улаагчин туулай өдөр



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



Цусны даралт ихсэлт залуужсаны үндсэн шалтгаан нь буруу хооллолт

“Манай ажлын гурван залуу хэдхэн хоногийн зайтай харваад нас барчихсан. Миний толгой эргээд, хааяа зүрх өвддөг ч тоодоггүй байсан. Харин сүүлийн үед айгаад түгшүүртэй болчихлоо. Шөнөдөө нойр ч хүрэхгүй юм” гэж ярих Т.Өнөр одоо 26 настай. Сар хүрэхгүй хугацаанд түүнтэй хамт ажилладаг 30 орчим насны хоёр эрэгтэй, нэг эмэгтэй артерийн даралт ихсэх гэсэн ижил оноштойгоор хорвоог орхижээ. Тэдний нэг нь олон жилийн шаргуу хөдөлмөрийнхөө үр шимийг хүртэж тушаал дэвшээд тав ч хоноогүй байхдаа таалал төгсч, шинэхэн залуухан даргын өрөө эзгүйрсэн энэ сэтгэл шимшрүүлэм түүх Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод тун саяхан болсон юм. Яг ийм гашуун түүх Т.Өнөрийн эргэн тойронд гурвантаа, өөр хэн нэгэнд хоёронтоо гээд л маш олон удаа тохиолдох болсныг эрхэм уншигч та сонссон болов уу.

Т.Өнөрийн ажлын газрын шинэхэн дарга агсан Г эрт ирж их ажил амжуулахын тулд цайгаа уухгүйгээр гэрээсээ гардаг байжээ. Тийн ажил дээрээ ирээд өлөн элгэн дээрээ нойроо сэргээхийн тулд нэг аяга найруулсан хар кофе уудаг. Энэ нь эцэстээ зуршил болж кофе уухгүй л бол нойр нь хүрдэг болсон байж. Кофегоо ууж сэргэсэн Г гурван цаг орчим тасралтгүй нөтбүүкнийхээ ард сууж ажилласныхаа дараагаар 11:00 цагийн орчимд өглөөний цайндаа зэргэлдээх зоогийн газраас мантуун бууз эсвэл хуушуур авч иддэг байсан гэнэ. Үүнийхээ дараагаар мөн л тасралтгүй сууж ажилласаар 14:00 цагийн үед оффисийнхоо доор байрлах сүлжээ дэлгүүрээс савлаж бэлтгэсэн хоол авч иднэ. Тэндээсээ гаазтай ундаа, бургер, кимбаб зэргийг авч ажилдаа буцаж ирээд оройны 22:00 цаг хүртэл ажиллана. Г энэ хуваарийн дагуу ижил төрлийн хоол идэж, ихэнх өдрийг өнгөрөөдөг байсан хэмээн Т.Өнөр бидэнд дурслаа. Цусны даралт ихсэх өвчин нь хооллолттой салшгүй холбоотой байдаг учир Г-гийн хооллолтыг бид асууж, нарийвчлан тэмдэглэж авсан нь энэ. Дахин нэг хүн унтах нойр, идэх хоолондоо зарцуулах цагаа хумслан зүтгэчхээд хүсэн хүлээсэн тушаалдаа очсон мөртлөө буруу хооллолтоос үүдэлтэйгээр цэл залуугаараа хорвоог орхихгүй байгаасай гэсэндээ энэхүү түүхийг бичиж сууна.

 

“18-20 НАСНЫХАН ДАРАЛТ ИХСЭХ ЗОВИУРТАЙ ИХ ИРЖ БАЙНА”

 Цусны даралт ихсэх өвчний нас яагаад ийн залуужсан хийгээд үндсэн үүдэл шалтгааныг олохоор бид Баянзүрх дүүргийн I хорооны “Хүн төвт” өрхийн эрүүл мэндийн төвийг зорилоо. Тус өрхийн эмнэлэгт 10278 иргэн бүртгэлтэй байдаг агаад эмнэлгээр үйлчлүүлэгч иргэдийн 70-80 хувь нь даралт ихсэлттэй орж ирдэг байна. Үүнээс гадна цар тахалтай холбоотойгоор цусны өтгөрөл ихэсчээ.

Энэ талаар I хорооны “Хүн төвт” өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч Э.Эрдэнэцацрал “Манай эмнэлэг даралтаа үзүүлж байгаа хүн бүрт артерийн даралтаа хэмжих карт нээдэг. Даралтаа өдөрт гурван удаа үзээд тэмдэглэхийг зөвлөдөг. Насанд хүрэгчдийн 70-80 хувь нь даралт ихсэлттэй орж ирдэг. Энэ нь  хоол, чихэрлэг ундааны хэрэглээ, хөдөлгөөний дутагдалтай холбоотой байдаг. Үүнээс гадна шинжилгээ өгч байгаа хүмүүсийн ихэнхид нь холестериний хэмжээ их гарсан учир нарийн мэргэжлийн эмч нар цус шингэлэх эм бичиж өгдөг болсон. “Толгой өвдлөө, даралт ихэслээ” гэж ирдэг нь хүчилтөрөгчийн дутагдал, цусны өтгөрөлтэй холбоотой байна. Эдгээр үйлчлүүлэгчдийн 90-95 хувь нь COVID-19 халдвар авсан байна. Даралт ихсэх оноштой иргэдийн ихэнх хувийг 40-70 насныхан эзэлдэг. Гэвч сүүлийн үед 18-20 насныхан даралт ихсэх, зүрхний цохилт түргэсэх гэсэн зовиуртайгаар их ирж байна. Шалтгаан нь хооллолт, хөдөлгөөнтэй холбоотой. Бага насны хүүхдүүд түргэн хоол их иддэг, ус бага, ундаа их уудгаас жингийн илүүдэлтэй орж ирдэг. Эдгээр хүүхдүүд артерийн даралт ихсэх өвчнөөр залуудаа өвчлөх магадлал маш өндөр” гэсэн юм.

Үүний дараагаар бид тус дүүргийн XVI хорооны Насан-Урт өрхийн эрүүл мэндийн төв рүү очлоо. Тус эмнэлгийн хувьд ч цар тахлаас шалтгаалахгүйгээр артерийн даралт ихсэх өвчний тоо ихсэж, нас нь залуужиж байгааг эмч Б.Цэрэнпунцаг онцолж байв.Энэ нь буруу хооллолт, нэмэлт амтлагчтай бүтээгдэхүүний хэт их хэрэглээ, хөдөлгөөний  хомсдолтой холбоотой аж.

Энэ талаар Насан-Урт өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч Б.Цэрэнпунцаг “Монголчууд давсны хэрэглээ өндөр, ногоо бага хэрэглэдэг нь артерийн даралт ихсэх өвчний суурь шалтгаан болж байна. Энэ өвчний тоо ихэссэн нь цар тахалтай холбоогүй. Харин эрт илрүүлэгтэй холбоотой болов уу. Артерийн даралт ихсэх өвчин нь анхдагч, хоёрдогч гэсэн хоёр төрөлтэй. Аль эрхтнээс шалтгаалснаараа өөр байдаг. Анхдагч даралт ихсэлт их залуужсан. Манай эмнэлэгт 17 настай хүүхэд ирсэн. Тэр хүүхэд багаасаа амтлагчтай чипс иддэг байсан. Энэ нь бөөрийг нь гэмтээгээд бөөрнөөс хамааралтай даралт нь ихэссэн зовуурьтай ирсэн. Илэрч байгаа нь даралт ихсэлт боловч цаашлаад бөөрний дутагдал болох эрсдэлтэй. Үүнээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд давсны хэрэглээгээ багасгаж, идэвхитэй хөдөлгөөн хийж, бүх төрлийн ундаа, чихэр, чипсийг багасгаж хориглоорой гэж зөвлөе. Учир нь даралт ихсэлтийн дундаж нас 38-40 байдаг ч жил ирэх тусам залуужиж байна” гэсэн юм.

Ийн толгой өвдөх, шилэн хүзүү хөших, дотор муухайрах гэсэн шинж илэрвэл хамгийн эхэнд даралтаа хянана. Ихэссэн тохиолдолд дур мэдэн эм хэрэглэх биш хамгийн ойрын эмнэлэгт хандах хэрэгтэйг эмч санууллаа. Ямар эрхтний тогтолцооноос шалтгаалан даралт ихсэж байгааг эмчээр үзүүлээд тохирсон эмээ авах нь чухал юм. Үүнээс гадна жилдээ нэг удаа гурван төрлийн шинжилгээгээ өгч хэвших нь артерийн даралт ихсэхээс үүдэлтэй өвчлөл, нас баралтаас сэргийлнэ гэдгийг эмч нар зөвлөсөн юм.

Дэлхийд сүүлийн 30 жилийн хугацаанд 30-79 насныхны артерийн даралт ихсэх өвчний тоо 650 саяаас 1.3 тэрбумд хүртлээ өссөн гэж эрүүл мэндийн төрөлжсөн сэтгүүл “Lancet” мэдээлэв. Артерийн даралт ихсэлт нь зүрх, тархи, бөөрний өвчлөлийг нэмэгдүүлж, нас баралтын тэргүүлэх шалтгааны нэгт тооцогдож байна. Тодруулбал, дэлхийн хэмжээнд нийт нас баралтын 13 хувь нь артерийн даралт ихсэлттэй холбоотой байна. Мөн дэлхийд цусны даралт ихсэх өвчин залуужиж, 20-40 насныхан их өртөх болсон гэж “The Washington post” мэдээлсэн байна. Эдгээрийн талаас илүү хувь нь Ази тивд амьдарч байна. ДЭМБ-ын мэдээлснээр артерийн даралт ихсэлт нь дөрвөн эрэгтэй тутмын нэг, таван эмэгтэй тутмын нэгт нас барах шалтгаан болж байна. Харин Монгол Улсад зүрх судасны тогтолцооны өвчнөөр өнгөрсөн онд 6213 хүн нас баржээ.  Энэ нь нийт нас баралтын 32 хувийг эзэлж байна. ЭМЯ-наас мэдээлснээр нийт цус харвалтын 20-26 хувь нь залуус байгаа нь өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад нэмэгдээгүй үзүүлэлт аж. Харин ДЭМБ-ын судалгаанд дурьдсанаар 2019 оны байдлаар нийт насанд хүрэгчдийн 24 хувь нь цусны даралт ихсэх өвчинтэй байжээ.

Цусны даралт ихсэлт нь гагцхүү хувь хүний амьдралын хэвшилтэй салшгүй холбоотой байна. Буруу хооллолт, давсны хэт их хэрэглээ, хөдөлгөөний хомсдол, чихэрлэг бүтээгдэхүүний зохисгүй хэрэглээ нь нийтлэлийн эхэнд дурдсан “Г”-гийн түүхийг давтах үндсэн шалтгаан болдог байна. Тиймээс  амьдралын хэв маягаа өөрчлөх нь эрүүлээр урт нас­лахын чухал суурь болж байгаа юм.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ЕСДҮГЭЭР САРЫН 27. МЯГМАР ГАРАГ. № 186 (6918)



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Засгийн газар
  • •Сагсанбөмбөг
  • •Чуулган
  • •Нийслэл
  • •Нийтлэл
  • •Ерөнхийлөгч
  • •E-Sport
  • •Гадаад харилцаа
  • •Фото мэдээ
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •Халуун сэдэв
  • •Ипотекийн зээл
  • •Аймгуудын мэдээлэл
  • •Улсын Онцгой Комисс
ХУРААХ
АН-ынхны бас нэг нууц уулзалт...
Монгол Улсад телевизийн салбар...

Цусны даралт ихсэлт залуужсаны үндсэн шалтгаан нь буруу хооллолт

ДОЛЖИНЖАВ 2022-09-27
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
Цусны даралт ихсэлт залуужсаны үндсэн шалтгаан нь буруу хооллолт

“Манай ажлын гурван залуу хэдхэн хоногийн зайтай харваад нас барчихсан. Миний толгой эргээд, хааяа зүрх өвддөг ч тоодоггүй байсан. Харин сүүлийн үед айгаад түгшүүртэй болчихлоо. Шөнөдөө нойр ч хүрэхгүй юм” гэж ярих Т.Өнөр одоо 26 настай. Сар хүрэхгүй хугацаанд түүнтэй хамт ажилладаг 30 орчим насны хоёр эрэгтэй, нэг эмэгтэй артерийн даралт ихсэх гэсэн ижил оноштойгоор хорвоог орхижээ. Тэдний нэг нь олон жилийн шаргуу хөдөлмөрийнхөө үр шимийг хүртэж тушаал дэвшээд тав ч хоноогүй байхдаа таалал төгсч, шинэхэн залуухан даргын өрөө эзгүйрсэн энэ сэтгэл шимшрүүлэм түүх Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотод тун саяхан болсон юм. Яг ийм гашуун түүх Т.Өнөрийн эргэн тойронд гурвантаа, өөр хэн нэгэнд хоёронтоо гээд л маш олон удаа тохиолдох болсныг эрхэм уншигч та сонссон болов уу.

Т.Өнөрийн ажлын газрын шинэхэн дарга агсан Г эрт ирж их ажил амжуулахын тулд цайгаа уухгүйгээр гэрээсээ гардаг байжээ. Тийн ажил дээрээ ирээд өлөн элгэн дээрээ нойроо сэргээхийн тулд нэг аяга найруулсан хар кофе уудаг. Энэ нь эцэстээ зуршил болж кофе уухгүй л бол нойр нь хүрдэг болсон байж. Кофегоо ууж сэргэсэн Г гурван цаг орчим тасралтгүй нөтбүүкнийхээ ард сууж ажилласныхаа дараагаар 11:00 цагийн орчимд өглөөний цайндаа зэргэлдээх зоогийн газраас мантуун бууз эсвэл хуушуур авч иддэг байсан гэнэ. Үүнийхээ дараагаар мөн л тасралтгүй сууж ажилласаар 14:00 цагийн үед оффисийнхоо доор байрлах сүлжээ дэлгүүрээс савлаж бэлтгэсэн хоол авч иднэ. Тэндээсээ гаазтай ундаа, бургер, кимбаб зэргийг авч ажилдаа буцаж ирээд оройны 22:00 цаг хүртэл ажиллана. Г энэ хуваарийн дагуу ижил төрлийн хоол идэж, ихэнх өдрийг өнгөрөөдөг байсан хэмээн Т.Өнөр бидэнд дурслаа. Цусны даралт ихсэх өвчин нь хооллолттой салшгүй холбоотой байдаг учир Г-гийн хооллолтыг бид асууж, нарийвчлан тэмдэглэж авсан нь энэ. Дахин нэг хүн унтах нойр, идэх хоолондоо зарцуулах цагаа хумслан зүтгэчхээд хүсэн хүлээсэн тушаалдаа очсон мөртлөө буруу хооллолтоос үүдэлтэйгээр цэл залуугаараа хорвоог орхихгүй байгаасай гэсэндээ энэхүү түүхийг бичиж сууна.

 

“18-20 НАСНЫХАН ДАРАЛТ ИХСЭХ ЗОВИУРТАЙ ИХ ИРЖ БАЙНА”

 Цусны даралт ихсэх өвчний нас яагаад ийн залуужсан хийгээд үндсэн үүдэл шалтгааныг олохоор бид Баянзүрх дүүргийн I хорооны “Хүн төвт” өрхийн эрүүл мэндийн төвийг зорилоо. Тус өрхийн эмнэлэгт 10278 иргэн бүртгэлтэй байдаг агаад эмнэлгээр үйлчлүүлэгч иргэдийн 70-80 хувь нь даралт ихсэлттэй орж ирдэг байна. Үүнээс гадна цар тахалтай холбоотойгоор цусны өтгөрөл ихэсчээ.

Энэ талаар I хорооны “Хүн төвт” өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч Э.Эрдэнэцацрал “Манай эмнэлэг даралтаа үзүүлж байгаа хүн бүрт артерийн даралтаа хэмжих карт нээдэг. Даралтаа өдөрт гурван удаа үзээд тэмдэглэхийг зөвлөдөг. Насанд хүрэгчдийн 70-80 хувь нь даралт ихсэлттэй орж ирдэг. Энэ нь  хоол, чихэрлэг ундааны хэрэглээ, хөдөлгөөний дутагдалтай холбоотой байдаг. Үүнээс гадна шинжилгээ өгч байгаа хүмүүсийн ихэнхид нь холестериний хэмжээ их гарсан учир нарийн мэргэжлийн эмч нар цус шингэлэх эм бичиж өгдөг болсон. “Толгой өвдлөө, даралт ихэслээ” гэж ирдэг нь хүчилтөрөгчийн дутагдал, цусны өтгөрөлтэй холбоотой байна. Эдгээр үйлчлүүлэгчдийн 90-95 хувь нь COVID-19 халдвар авсан байна. Даралт ихсэх оноштой иргэдийн ихэнх хувийг 40-70 насныхан эзэлдэг. Гэвч сүүлийн үед 18-20 насныхан даралт ихсэх, зүрхний цохилт түргэсэх гэсэн зовиуртайгаар их ирж байна. Шалтгаан нь хооллолт, хөдөлгөөнтэй холбоотой. Бага насны хүүхдүүд түргэн хоол их иддэг, ус бага, ундаа их уудгаас жингийн илүүдэлтэй орж ирдэг. Эдгээр хүүхдүүд артерийн даралт ихсэх өвчнөөр залуудаа өвчлөх магадлал маш өндөр” гэсэн юм.

Үүний дараагаар бид тус дүүргийн XVI хорооны Насан-Урт өрхийн эрүүл мэндийн төв рүү очлоо. Тус эмнэлгийн хувьд ч цар тахлаас шалтгаалахгүйгээр артерийн даралт ихсэх өвчний тоо ихсэж, нас нь залуужиж байгааг эмч Б.Цэрэнпунцаг онцолж байв.Энэ нь буруу хооллолт, нэмэлт амтлагчтай бүтээгдэхүүний хэт их хэрэглээ, хөдөлгөөний  хомсдолтой холбоотой аж.

Энэ талаар Насан-Урт өрхийн эрүүл мэндийн төвийн эмч Б.Цэрэнпунцаг “Монголчууд давсны хэрэглээ өндөр, ногоо бага хэрэглэдэг нь артерийн даралт ихсэх өвчний суурь шалтгаан болж байна. Энэ өвчний тоо ихэссэн нь цар тахалтай холбоогүй. Харин эрт илрүүлэгтэй холбоотой болов уу. Артерийн даралт ихсэх өвчин нь анхдагч, хоёрдогч гэсэн хоёр төрөлтэй. Аль эрхтнээс шалтгаалснаараа өөр байдаг. Анхдагч даралт ихсэлт их залуужсан. Манай эмнэлэгт 17 настай хүүхэд ирсэн. Тэр хүүхэд багаасаа амтлагчтай чипс иддэг байсан. Энэ нь бөөрийг нь гэмтээгээд бөөрнөөс хамааралтай даралт нь ихэссэн зовуурьтай ирсэн. Илэрч байгаа нь даралт ихсэлт боловч цаашлаад бөөрний дутагдал болох эрсдэлтэй. Үүнээс урьдчилан сэргийлэхийн тулд давсны хэрэглээгээ багасгаж, идэвхитэй хөдөлгөөн хийж, бүх төрлийн ундаа, чихэр, чипсийг багасгаж хориглоорой гэж зөвлөе. Учир нь даралт ихсэлтийн дундаж нас 38-40 байдаг ч жил ирэх тусам залуужиж байна” гэсэн юм.

Ийн толгой өвдөх, шилэн хүзүү хөших, дотор муухайрах гэсэн шинж илэрвэл хамгийн эхэнд даралтаа хянана. Ихэссэн тохиолдолд дур мэдэн эм хэрэглэх биш хамгийн ойрын эмнэлэгт хандах хэрэгтэйг эмч санууллаа. Ямар эрхтний тогтолцооноос шалтгаалан даралт ихсэж байгааг эмчээр үзүүлээд тохирсон эмээ авах нь чухал юм. Үүнээс гадна жилдээ нэг удаа гурван төрлийн шинжилгээгээ өгч хэвших нь артерийн даралт ихсэхээс үүдэлтэй өвчлөл, нас баралтаас сэргийлнэ гэдгийг эмч нар зөвлөсөн юм.

Дэлхийд сүүлийн 30 жилийн хугацаанд 30-79 насныхны артерийн даралт ихсэх өвчний тоо 650 саяаас 1.3 тэрбумд хүртлээ өссөн гэж эрүүл мэндийн төрөлжсөн сэтгүүл “Lancet” мэдээлэв. Артерийн даралт ихсэлт нь зүрх, тархи, бөөрний өвчлөлийг нэмэгдүүлж, нас баралтын тэргүүлэх шалтгааны нэгт тооцогдож байна. Тодруулбал, дэлхийн хэмжээнд нийт нас баралтын 13 хувь нь артерийн даралт ихсэлттэй холбоотой байна. Мөн дэлхийд цусны даралт ихсэх өвчин залуужиж, 20-40 насныхан их өртөх болсон гэж “The Washington post” мэдээлсэн байна. Эдгээрийн талаас илүү хувь нь Ази тивд амьдарч байна. ДЭМБ-ын мэдээлснээр артерийн даралт ихсэлт нь дөрвөн эрэгтэй тутмын нэг, таван эмэгтэй тутмын нэгт нас барах шалтгаан болж байна. Харин Монгол Улсад зүрх судасны тогтолцооны өвчнөөр өнгөрсөн онд 6213 хүн нас баржээ.  Энэ нь нийт нас баралтын 32 хувийг эзэлж байна. ЭМЯ-наас мэдээлснээр нийт цус харвалтын 20-26 хувь нь залуус байгаа нь өмнөх жилүүдтэй харьцуулахад нэмэгдээгүй үзүүлэлт аж. Харин ДЭМБ-ын судалгаанд дурьдсанаар 2019 оны байдлаар нийт насанд хүрэгчдийн 24 хувь нь цусны даралт ихсэх өвчинтэй байжээ.

Цусны даралт ихсэлт нь гагцхүү хувь хүний амьдралын хэвшилтэй салшгүй холбоотой байна. Буруу хооллолт, давсны хэт их хэрэглээ, хөдөлгөөний хомсдол, чихэрлэг бүтээгдэхүүний зохисгүй хэрэглээ нь нийтлэлийн эхэнд дурдсан “Г”-гийн түүхийг давтах үндсэн шалтгаан болдог байна. Тиймээс  амьдралын хэв маягаа өөрчлөх нь эрүүлээр урт нас­лахын чухал суурь болж байгаа юм.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2022 ОНЫ ЕСДҮГЭЭР САРЫН 27. МЯГМАР ГАРАГ. № 186 (6918)

ФОТО:

Сэдвүүд : #Сурвалжлага   #Эрүүл мэнд  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
"ТЭЦ-III"-ын арын уулзварыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна
Нарны зам дагуу зөвшөөрөлгүй ажил гүйцэтгэж буй компани явган хүний зам эвдсэн зөрчлийг арилгууллаа
“Дүнжингарав” худалдааны төвийн авто замын урд эгнээг хааж, шинэчилнэ
Долоон улаан мэнгэтэй улаагчин туулай өдөр
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
1 өдрийн өмнө өмнө

Ерөнхий сайд Г.Занданшатар “Рио Тинто” компанийн Зэсийн группийн захирал Кейти Жаксоныг хүлээн авч уулзав

1 өдрийн өмнө өмнө

Боловсролын сайд П.Наранбаярыг татуулаад оронд нь Л.Энх-Амгалан очих уу?

1 өдрийн өмнө өмнө

"ТЭЦ-III"-ын арын уулзварыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна

1 өдрийн өмнө өмнө

Нарны зам дагуу зөвшөөрөлгүй ажил гүйцэтгэж буй компани явган хүний зам эвдсэн зөрчлийг арилгууллаа

1 өдрийн өмнө өмнө

“Дүнжингарав” худалдааны төвийн авто замын урд эгнээг хааж, шинэчилнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар хэлэлцэх асуудлууд /25-06-27/

1 өдрийн өмнө өмнө

Долоон улаан мэнгэтэй улаагчин туулай өдөр

1 өдрийн өмнө өмнө

Бороо орохгүй, 30-32 хэм дулаан байна

2025-06-25 өмнө

Орон сууцны зээлийн тооцооллыг хэрхэн тооцоолуур хэрхэн хийх вэ

2025-06-25 өмнө

Наадмаар зөвхөн ААН-үүдэд хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зөвшөөрөл олгоно

2025-06-25 өмнө

"ТЭЦ-III"-ын арын уулзварыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна

2025-06-25 өмнө

АН-ынхан рейтингээрээ МАН-ын дээр гарч, дотоод эв нэгдлээ ярьж эхэллээ

2025-06-25 өмнө

Ерөнхий сайд хөрөнгө оруулалт татаж ажиллахыг Элчин сайд нарт үүрэг болголоо

2025-06-25 өмнө

Монгол, Узбекистан Улс харилцааны түвшнийг ахиулж, “Иж бүрэн түншлэл”-д хүргэлээ

2025-06-25 өмнө

Монголын эмэгтэй сагсан бөмбөгийн 3х3 баг нэг хожиж, нэг хожигдолтой боллоо

2025-06-25 өмнө

Узбекистаны Ерөнхийлөгчийг албан ёсоор угтаж авлаа

2025-06-25 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.25/

2025-06-25 өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй хөхөгчин үхэр өдөр

2025-06-25 өмнө

Дуу цахилгаантай аадар бороо орно

2025-06-24 өмнө

Алтарганы уулзвараас Таван богд групп хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-24 өмнө

Өлзий төвөөс 100 айлын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-24 өмнө

Б.Бямбасайхан: Энэ онд Вокзал, Бөмбөгөр, Саппоро, Энхтайваны гүүр орчимд шинээр ус зайлуулах шугам угсарна

2025-06-24 өмнө

Ж.Золжаргал:Үндэсний хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд хамтарч ажиллах боломжтой

2025-06-24 өмнө

Олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн эхийг урамшуулах төслийг өргөн мэдүүлэв

2025-06-24 өмнө

Хуурамч валют солиулахыг завдсан хэрэг бүртгэгджээ

2025-06-24 өмнө

The MongolZ баг HLTV чансаанд шинэ дээд амжилтад хүрлээ

2025-06-24 өмнө

Сэлэнгэ аймгийн Шаамар суманд гарсан ойн түймрийг бүрэн унтраалаа

2025-06-24 өмнө

"Оргил" худалдааны төвд гарсан галыг бүрэн унтраалаа

2025-06-24 өмнө

Нийслэлийн төвийн зургаан дүүргийн хэмжээнд 3000 гаруй шонгийн гэрэлтүүлгийг солилоо

2025-06-24 өмнө

ХҮН намыг Засгийн газраас гаргаж, МАН-аас Боловсролын сайд томилох уу?!

САНАЛ БОЛГОХ
2025-06-21 өмнө

Х.Нямбаатар: Хогийн дундын цэгүүдийг бий болгоход ахицтай ажилласан байна

2025-06-25 өмнө

Орон сууцны зээлийн тооцооллыг хэрхэн тооцоолуур хэрхэн хийх вэ

2025-06-24 өмнө

Нийслэлийн төвийн зургаан дүүргийн хэмжээнд 3000 гаруй шонгийн гэрэлтүүлгийг солилоо

2025-06-24 өмнө

Хуурамч валют солиулахыг завдсан хэрэг бүртгэгджээ

2025-06-24 өмнө

Сэлэнгэ аймгийн Шаамар суманд гарсан ойн түймрийг бүрэн унтраалаа

2025-06-24 өмнө

"Оргил" худалдааны төвд гарсан галыг бүрэн унтраалаа

2025-06-25 өмнө

Наадмаар зөвхөн ААН-үүдэд хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний зөвшөөрөл олгоно

2025-06-24 өмнө

Алтарганы уулзвараас Таван богд групп хүртэлх авто замыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-21 өмнө

Үс засуулвал жаргал үргэлжид ирнэ

2025-06-21 өмнө

Их төлөв цэлмэг, өдөртөө 31-33 хэм дулаан байна

2025-06-22 өмнө

ҮБХИС, ДХИС-ийн төгсөгчид цэргийн цолоо гардаж авлаа

2025-06-25 өмнө

Узбекистаны Ерөнхийлөгчийг албан ёсоор угтаж авлаа

2025-06-24 өмнө

Өлзий төвөөс 100 айлын уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-25 өмнө

АН-ынхан рейтингээрээ МАН-ын дээр гарч, дотоод эв нэгдлээ ярьж эхэллээ

2025-06-24 өмнө

Б.Бямбасайхан: Энэ онд Вокзал, Бөмбөгөр, Саппоро, Энхтайваны гүүр орчимд шинээр ус зайлуулах шугам угсарна

2025-06-25 өмнө

Есөн улаан мэнгэтэй хөхөгчин үхэр өдөр

2025-06-25 өмнө

Цахилгаан хязгаарлах газрууд /2025.06.25/

2025-06-23 өмнө

Улстөрчид УИХ-ын сонсголоор “байлдах” уу?!

2025-06-25 өмнө

"ТЭЦ-III"-ын арын уулзварыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна

2025-06-23 өмнө

Гурван жилийн өмнө халах, 36 сарын тэтгэмж өгөх хоёрын аль нь төсөвт хортой вэ?!

2025-06-24 өмнө

ХҮН намыг Засгийн газраас гаргаж, МАН-аас Боловсролын сайд томилох уу?!

2025-06-23 өмнө

10 дугаар хорооллын уулзвараас 25 дугаар эмийн сангийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-24 өмнө

Уул уурхайн сайд болсон Г.Дамдинням “Ухаа худаг”-аас уяатай, “Онтре”-гоос оосортой юм биш үү?

2025-06-22 өмнө

Гадаад харилцааны яамны уулзвараас Багшийн дээдийн уулзвар хүртэлх замыг хааж, шинэчилнэ

2025-06-25 өмнө

Дуу цахилгаантай аадар бороо орно

2025-06-24 өмнө

The MongolZ баг HLTV чансаанд шинэ дээд амжилтад хүрлээ

2025-06-21 өмнө

The MongolZ анх удаа Мажорын шилдэг дөрвөн багийн нэг боллоо

2025-06-24 өмнө

Ж.Золжаргал:Үндэсний хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд хамтарч ажиллах боломжтой

2025-06-23 өмнө

Гишүүдийг “...Л.Энх-Амгаланг дэмжихгүй бол АТГ-аар шалгуулна” гэж дарамталсан гэв үү?

2025-06-24 өмнө

Олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн эхийг урамшуулах төслийг өргөн мэдүүлэв

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.