• Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” төрийн үйлчилгээний төв боллоо

Сүүлийн жилүүдэд хүчирхийллийн улмаас хүүхдүүд хазуулж, зодуулсан, тэр бүү хэл амь насаараа хохирсон олон тохиолдол ил болсноор нийгмийн анхаарал “Хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэх гэмт хэрэг”-т чиглээд буй. Энэ хүрээнд хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэх гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, яаралтай хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэх зорилгоор “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-ын ажиллуулж буй. Энэхүү талаар “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-ын зохицуулагч М.Энхболдоос тодрууллаа.

-Хүүхдийн тусламжийн утас нэлээд эртнээс үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн гэдэг. Яг хэзээнээс хүүхдүүдийн дуу хоолойг сонсч, тэндэд туслаж эхэлсэн юм бэ?

-Яаралтай хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэхэд чиглэсэн “Хүүхдийн тусламжийн утас-108” нь хүчирхийлэл үйлдэгдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилготой. Хамгааллын үйлчилгээ шаардлагатай дуудлагад бэлэн байх “Хүүхэд хамгааллын яаралтай тусламжийн алба” гэж хэлж ойлгож болно. Энэхүү утас маань өнгөрсөн наймдугаар сарын 24-ны өдөр Засгийн газрын тогтоолоор төрийн үйлчилгээний албанд албан ёсоор баталгаажиж байна. Хүмүүс энэ ажил саяхан гэнэт эхэлчихсэн юм шиг буруу ойлгоод байдаг. Гэтэл энэхүү ажил 1998 оноос үүдэлтэй маш олон хүний хүч хөдөлмөрийн үр дүнд бий болсон.

Өөрөөр хэлбэл, гэнэт шинээр санаачлаад хийчихсэн ажил биш. Өмнө нь 1998 онд “Өсвөрийн үеийн ирээдүй төв”, “Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв” анх удаа хүүхдийн тусламжийн буюу Итгэлийн утас, Сэтгэлийн утас гэсэн гэсэн хоёр дугаар ажиллуулж байлаа. Харин 2001 онд тус утсыг Засгийн газар өөр дээрээ аваад, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч ангентлаг Хүүхдийн төлөө хороо гэдэг хүүхдийн байгууллага болгосон.

Уг байгууллага 1615 утсыг ажиллуулж, хүүхдүүдийнхээ дуу хоолойг нь сонсч, хамгаалах шаардлагатай хүүхдүүддээ үйлчилгээ үзүүлж эхэлсэн. Харин 2004 оноос энэ нь өөрчлөгдөөд “Найз утас 1979” болсон. Үүнээс хойш 2014 онд хүртэл “Найз утас 1979” нэрээр ажиллаж байгаад, төрийн яаралтай тусламж үйлчилгээний гурван оронтой дугаарыг аваад үнэ төлбөргүй, 24 цагаар, амралтгүй долоо хоногийн турш ажиллаж эхэлсэн.

-“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” нь төрийн үйлчилгээний алба болж байгаа гэсэн. Энэ талаар тодруулаач?

-Эрх зүйн үндэс нь болохоор 2010 онд Засгийн газраас батлагдсан “Хүүхэд хамгааллыг бэхжүүлэх төлөвлөгөө” гээд дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөөний 6.3-т заасан байдаг. Энэхүү төлөвлөгөөнд 2014 онд хүүхдийн тусламжийн утсыг гурван оронтой үнэ төлбөргүй болгоно гэсэн байгаа. Тиймээс энэхүү төлөвлөгөөнийхөө дагуу л явж байсан. Харин 2014 онд эдийн засгийн, улс төрийн гээд олон асуудлаас болоод, төсөл хэлбэрээр хэрэгжүүлж эхэлсэн.

Хүүхдийн төлөө үндэсний газар “Дэлхийн Зөн-Монгол” олон улсын байгууллага болон Мобиком компантай хамтран гурван талын хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зураад, гурван жилийн хугацаатай буюу 2017 оны зургадугаар сарын 01-ны өдрийг хүртэл төсөл хэлбэрээр хэрэгжүүлэхээр болсон байдаг.

Гэтэл энэхүү төслийн хугацаа дуусахын өмнө шинэ Засгийн газар гарч ирээд “Хүүхдийн тусламжийн утас бол яг хүүхэд хамгаалалд маш хэрэгтэй зүйл байна” гэж үзсэн. Тиймээс ч санал оруулж, Засгийн газрын хуралдаанаар батлагдаад байна. Өнөөдөр“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” албан ёсоор төрийн үйлчилгээний төв болон үйл ажиллагаа эхлүүлээд байна.

-Энэхүү үйлчилгээний төвд хүүхдүүд хандсанаар ямар тусламж үйлчилгээг авах боломж нээгдэж байгаа вэ?

-Манайд хүүхэд хамгааллын яаралтай тусламжийн үйлчилгээ гэж байгаа. Түүнчлэн хүүхдийн эрхийн зөрчлийн тухай мэдээллүүдийг хүлээн авч байна. Улмаар энэ хүрээнд хүүхдэд энэ талын хэрэгтэй мэдээллүүдээр хангаж байгаа. Мөн ямар нэгэн асуудалтай байгаа хүүхдүүддээ сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгнө. Мэдээж сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгч байгаа гэхээр мэргэжлийн хүн мөн үү гэдгийг хүмүүс лавладаг. Ер нь бол Монголд хүүхдийн утсны зөвлөх сэтгэл зүйч гэх мэргэжил байхгүй. Харин бид 2014 оноос хойш сэтгэл зүйчдээ сургалтад хамруулаад, мэрэгшүүлээд, чадваржуулаад л явж байгаа.

-“Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-д хэр олон хүүхэд ханддаг юм бэ?

-Хүүхдийн хандалтын хувьд сүүлийн хоёр жил гурван сарын хугацаанд 490 гаруй мянган хандалттай байгаа. Үүнээс 340 гаруй мянга нь яг бүртгэгдсэн, бусад нь техникийн буюу шугам давахцах зэрэг шалтгаанаас болоод бүртгэгдээгүй байгаа юм. Бүртгэгдсэн дуудлага дотроос 36.3 хувь нь яг зорилтод дуудлага байсан. Өөрөөр хэлбэл, хамгааллын үйлчилгээ шаардлагатай дуудлага байсан гэсэн үг. Үлдсэн нь нэн яаралтай үзүүлэх буюу хүүхдийг аюултай эрсдэл нөхцөл байдлаас таслан зогсоох 1.7, мэдээдэл өгсөн 16.3, зөвлөгөө өгөх 9.2 хувийн дуудлагууд бүртгэгдсэн.

-Хүүхдүүдэд нэн яаралтай тусламж шаардлагатай газарт очиж, тусламж үзүүлэх зэрэгт төвийн ажилчид хүрч ажиллаж чадаж байгаа юу?

-Монгол Улсад хүүхэд хамгааллын тогтолцоо нь 21 аймаг, есөн дүүрэгтээ хуваагдчихсан байдаг. Тэнд нь Хүүхэд гэр бүл хөгжлийн байгууллагууд, хамгааллын мэргэжилтнүүд ажиллаж байна.

Тиймээс бид үндэсний хэмжээнд 30 төрийн нэгжид шууд хүүхэд хамгааллын асуудлаар холбогдоод, хүүхдүүддээ шаардлагатай үйлчилгээг үзүүлж байгаа. Мөн холбогдох төрийн байгууллагууд буюу МХЕГ, Нийтийн тээврийн удирдах газар, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар гээд маш олон байгууллагууд руу холбогдоод эндээсээ зохицуулалтаа хийгээд явчихдаг.

-Энэхүү тусламжийн утасны талаар иргэд хэр мэдээлэлтэй байдаг бол. Хамгийн их лавлаж асуудаг асуулт юу байна?

-Манай утас бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаад, хоёр жил болж байна. Олон улсын туршлагаар 5-10 жилийн дараа энэхүү утас нийгэмд танигддаг гэж ярьдаг юм билээ. Тиймээс ч “Энэ ямар учиртай утас вэ, ямар асуудлаар хандаж болох уу” гэх асуулт зонхилдог. Харин зөвлөгөөний хувьд хандаж байгаа хүүхдүүд үеийн найзуудын харилцааны асуудлаар маш их зөвлөгөө авдаг. Үүний дараа гэр бүлийн харилцааны асуудал ордог. Үүнээс нэг дүгнэлт хийж болно.

Тодруулбал, хүүхэд өөрт тулгамдаж байгаа асуудал бүртээгээ өөрөө нүүр тулдаг болсон гэсэн үг. Учир нь эцэг, эх, гэр бүл нь цаг зав муутай учир хүүхдэд үзүүлэх сэтгэл зүйн дэмжлэг багассан. Хүүхдийнхээ суурь эрхийг нь буюу хоол хүнс, өмсч зүүхээр хангаж чадаж байгаа ч сэтгэл зүйн хувьд дэмжлэг болж чадахгүй байна гэдгийг манайд ирж байгаа дуудлагуудаас бэлэхнээ харж болно. Харин хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэж байгаа хүчирхийллийн ихэнхийг бие мах бодийн хүчирхийлэл буюу зодуур эзэлж байна.

Энэ нь ганцхан удаагийн зохих, зодох асуудал биш. Байнгын зодуурт өртөж байгаа нь маш их санаа зовоож байна. Энэ хүрээнд мэргэжлийн байгууллагуудын хамгийн их санаа зовоож байгаа нэг асуудал нь бэлгийн хүчирхийллийн асуудал болоод байна. Бид нэн тэргүүнд хүүхдийн бие мах бодь, сэтгэцийн эрүүл мэндэд нөхөж барашгүй хохирол учруулж болзошгүй үйлдэл бүрийн онцолж үздэг. “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-д мэргэжлийн хүмүүс нь энэ дуудлагыг “Халуун дуудлага” гэж ярьдаг.

Тиймээс ч энэ асуудал дээр ЦЕГ-ын дэргэдэх мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвтэй нягт хамтарч ажилладаг. Харин ЦЕГ-тай хамтран ажиллах санам бичигт 108 утсанд ирсэн “Халуун дуудлагад” цагдаагийн алба хаагчид хамгийн түрүүнд үйлчилнэ гэж заасан байгаа. Үүнийг маш том ахиц гэж харж харж байгаа.

Мөн 101, 103, 105 гээд онцгой албадууд хүүхдийн тусламжийн 108 утаснаас ирсэн дуудлагуудад маш хурдан, шуурхай үйлчилдэг. Түүнчлэн 21 аймаг, есөн дүүрэг, бүх сум, хороод дээр ажиллаж байгаа “Хүүхэд хамгааллын хамтарсан баг” буюу Засаг даргаар нь удирдуулсан нийгмийн ажилчид ч манай дуудлагад маш сайн ажиллаж байгаа. Дашрамд дуулгахад, 2015 оны гуравдугаар сараас эхлээд хөндлөнгийн дуудлага ихэсч байгаа. Тухайлбал, “Энэ айл хүүхдээ зодоод байх шиг байна. Хүүхэд нь байнга уйлах юм” гэх зэргээр дуудлага мэдээлэл өгдөг болоод байгаа.

    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ


МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Чингис хаан ОУНБ руу нийтийн тээврийн хэрэгсэл 24 цагийн туршид үйлчилдэг болно
Гарсан зардлыг тухайн ТҮЦ эзэмшигч, зөвшөөрөл өгсөн албан тушаалтнаар төлүүлнэ
Б.Баярсайхан: Хоёр хими эмчилгээний дараа хавдрын үсэрхийллүүд эдгэрч, алга болсон
Суррон, мотоцикльтой насанд хүрээгүй жолооч нар авто зам дээр "Нисэж" байна



Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





  • Эхлэл
  • Цаг агаар
  • Валют ханш
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үзэл бодол
  • Спорт
  • Нийгэм
  • Дэлхий
  • Энтертайнмэнт
  • Зурхай



“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” төрийн үйлчилгээний төв боллоо

Сүүлийн жилүүдэд хүчирхийллийн улмаас хүүхдүүд хазуулж, зодуулсан, тэр бүү хэл амь насаараа хохирсон олон тохиолдол ил болсноор нийгмийн анхаарал “Хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэх гэмт хэрэг”-т чиглээд буй. Энэ хүрээнд хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэх гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, яаралтай хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэх зорилгоор “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-ын ажиллуулж буй. Энэхүү талаар “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-ын зохицуулагч М.Энхболдоос тодрууллаа.

-Хүүхдийн тусламжийн утас нэлээд эртнээс үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн гэдэг. Яг хэзээнээс хүүхдүүдийн дуу хоолойг сонсч, тэндэд туслаж эхэлсэн юм бэ?

-Яаралтай хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэхэд чиглэсэн “Хүүхдийн тусламжийн утас-108” нь хүчирхийлэл үйлдэгдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилготой. Хамгааллын үйлчилгээ шаардлагатай дуудлагад бэлэн байх “Хүүхэд хамгааллын яаралтай тусламжийн алба” гэж хэлж ойлгож болно. Энэхүү утас маань өнгөрсөн наймдугаар сарын 24-ны өдөр Засгийн газрын тогтоолоор төрийн үйлчилгээний албанд албан ёсоор баталгаажиж байна. Хүмүүс энэ ажил саяхан гэнэт эхэлчихсэн юм шиг буруу ойлгоод байдаг. Гэтэл энэхүү ажил 1998 оноос үүдэлтэй маш олон хүний хүч хөдөлмөрийн үр дүнд бий болсон.

Өөрөөр хэлбэл, гэнэт шинээр санаачлаад хийчихсэн ажил биш. Өмнө нь 1998 онд “Өсвөрийн үеийн ирээдүй төв”, “Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв” анх удаа хүүхдийн тусламжийн буюу Итгэлийн утас, Сэтгэлийн утас гэсэн гэсэн хоёр дугаар ажиллуулж байлаа. Харин 2001 онд тус утсыг Засгийн газар өөр дээрээ аваад, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч ангентлаг Хүүхдийн төлөө хороо гэдэг хүүхдийн байгууллага болгосон.

Уг байгууллага 1615 утсыг ажиллуулж, хүүхдүүдийнхээ дуу хоолойг нь сонсч, хамгаалах шаардлагатай хүүхдүүддээ үйлчилгээ үзүүлж эхэлсэн. Харин 2004 оноос энэ нь өөрчлөгдөөд “Найз утас 1979” болсон. Үүнээс хойш 2014 онд хүртэл “Найз утас 1979” нэрээр ажиллаж байгаад, төрийн яаралтай тусламж үйлчилгээний гурван оронтой дугаарыг аваад үнэ төлбөргүй, 24 цагаар, амралтгүй долоо хоногийн турш ажиллаж эхэлсэн.

-“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” нь төрийн үйлчилгээний алба болж байгаа гэсэн. Энэ талаар тодруулаач?

-Эрх зүйн үндэс нь болохоор 2010 онд Засгийн газраас батлагдсан “Хүүхэд хамгааллыг бэхжүүлэх төлөвлөгөө” гээд дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөөний 6.3-т заасан байдаг. Энэхүү төлөвлөгөөнд 2014 онд хүүхдийн тусламжийн утсыг гурван оронтой үнэ төлбөргүй болгоно гэсэн байгаа. Тиймээс энэхүү төлөвлөгөөнийхөө дагуу л явж байсан. Харин 2014 онд эдийн засгийн, улс төрийн гээд олон асуудлаас болоод, төсөл хэлбэрээр хэрэгжүүлж эхэлсэн.

Хүүхдийн төлөө үндэсний газар “Дэлхийн Зөн-Монгол” олон улсын байгууллага болон Мобиком компантай хамтран гурван талын хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зураад, гурван жилийн хугацаатай буюу 2017 оны зургадугаар сарын 01-ны өдрийг хүртэл төсөл хэлбэрээр хэрэгжүүлэхээр болсон байдаг.

Гэтэл энэхүү төслийн хугацаа дуусахын өмнө шинэ Засгийн газар гарч ирээд “Хүүхдийн тусламжийн утас бол яг хүүхэд хамгаалалд маш хэрэгтэй зүйл байна” гэж үзсэн. Тиймээс ч санал оруулж, Засгийн газрын хуралдаанаар батлагдаад байна. Өнөөдөр“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” албан ёсоор төрийн үйлчилгээний төв болон үйл ажиллагаа эхлүүлээд байна.

-Энэхүү үйлчилгээний төвд хүүхдүүд хандсанаар ямар тусламж үйлчилгээг авах боломж нээгдэж байгаа вэ?

-Манайд хүүхэд хамгааллын яаралтай тусламжийн үйлчилгээ гэж байгаа. Түүнчлэн хүүхдийн эрхийн зөрчлийн тухай мэдээллүүдийг хүлээн авч байна. Улмаар энэ хүрээнд хүүхдэд энэ талын хэрэгтэй мэдээллүүдээр хангаж байгаа. Мөн ямар нэгэн асуудалтай байгаа хүүхдүүддээ сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгнө. Мэдээж сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгч байгаа гэхээр мэргэжлийн хүн мөн үү гэдгийг хүмүүс лавладаг. Ер нь бол Монголд хүүхдийн утсны зөвлөх сэтгэл зүйч гэх мэргэжил байхгүй. Харин бид 2014 оноос хойш сэтгэл зүйчдээ сургалтад хамруулаад, мэрэгшүүлээд, чадваржуулаад л явж байгаа.

-“Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-д хэр олон хүүхэд ханддаг юм бэ?

-Хүүхдийн хандалтын хувьд сүүлийн хоёр жил гурван сарын хугацаанд 490 гаруй мянган хандалттай байгаа. Үүнээс 340 гаруй мянга нь яг бүртгэгдсэн, бусад нь техникийн буюу шугам давахцах зэрэг шалтгаанаас болоод бүртгэгдээгүй байгаа юм. Бүртгэгдсэн дуудлага дотроос 36.3 хувь нь яг зорилтод дуудлага байсан. Өөрөөр хэлбэл, хамгааллын үйлчилгээ шаардлагатай дуудлага байсан гэсэн үг. Үлдсэн нь нэн яаралтай үзүүлэх буюу хүүхдийг аюултай эрсдэл нөхцөл байдлаас таслан зогсоох 1.7, мэдээдэл өгсөн 16.3, зөвлөгөө өгөх 9.2 хувийн дуудлагууд бүртгэгдсэн.

-Хүүхдүүдэд нэн яаралтай тусламж шаардлагатай газарт очиж, тусламж үзүүлэх зэрэгт төвийн ажилчид хүрч ажиллаж чадаж байгаа юу?

-Монгол Улсад хүүхэд хамгааллын тогтолцоо нь 21 аймаг, есөн дүүрэгтээ хуваагдчихсан байдаг. Тэнд нь Хүүхэд гэр бүл хөгжлийн байгууллагууд, хамгааллын мэргэжилтнүүд ажиллаж байна.

Тиймээс бид үндэсний хэмжээнд 30 төрийн нэгжид шууд хүүхэд хамгааллын асуудлаар холбогдоод, хүүхдүүддээ шаардлагатай үйлчилгээг үзүүлж байгаа. Мөн холбогдох төрийн байгууллагууд буюу МХЕГ, Нийтийн тээврийн удирдах газар, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар гээд маш олон байгууллагууд руу холбогдоод эндээсээ зохицуулалтаа хийгээд явчихдаг.

-Энэхүү тусламжийн утасны талаар иргэд хэр мэдээлэлтэй байдаг бол. Хамгийн их лавлаж асуудаг асуулт юу байна?

-Манай утас бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаад, хоёр жил болж байна. Олон улсын туршлагаар 5-10 жилийн дараа энэхүү утас нийгэмд танигддаг гэж ярьдаг юм билээ. Тиймээс ч “Энэ ямар учиртай утас вэ, ямар асуудлаар хандаж болох уу” гэх асуулт зонхилдог. Харин зөвлөгөөний хувьд хандаж байгаа хүүхдүүд үеийн найзуудын харилцааны асуудлаар маш их зөвлөгөө авдаг. Үүний дараа гэр бүлийн харилцааны асуудал ордог. Үүнээс нэг дүгнэлт хийж болно.

Тодруулбал, хүүхэд өөрт тулгамдаж байгаа асуудал бүртээгээ өөрөө нүүр тулдаг болсон гэсэн үг. Учир нь эцэг, эх, гэр бүл нь цаг зав муутай учир хүүхдэд үзүүлэх сэтгэл зүйн дэмжлэг багассан. Хүүхдийнхээ суурь эрхийг нь буюу хоол хүнс, өмсч зүүхээр хангаж чадаж байгаа ч сэтгэл зүйн хувьд дэмжлэг болж чадахгүй байна гэдгийг манайд ирж байгаа дуудлагуудаас бэлэхнээ харж болно. Харин хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэж байгаа хүчирхийллийн ихэнхийг бие мах бодийн хүчирхийлэл буюу зодуур эзэлж байна.

Энэ нь ганцхан удаагийн зохих, зодох асуудал биш. Байнгын зодуурт өртөж байгаа нь маш их санаа зовоож байна. Энэ хүрээнд мэргэжлийн байгууллагуудын хамгийн их санаа зовоож байгаа нэг асуудал нь бэлгийн хүчирхийллийн асуудал болоод байна. Бид нэн тэргүүнд хүүхдийн бие мах бодь, сэтгэцийн эрүүл мэндэд нөхөж барашгүй хохирол учруулж болзошгүй үйлдэл бүрийн онцолж үздэг. “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-д мэргэжлийн хүмүүс нь энэ дуудлагыг “Халуун дуудлага” гэж ярьдаг.

Тиймээс ч энэ асуудал дээр ЦЕГ-ын дэргэдэх мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвтэй нягт хамтарч ажилладаг. Харин ЦЕГ-тай хамтран ажиллах санам бичигт 108 утсанд ирсэн “Халуун дуудлагад” цагдаагийн алба хаагчид хамгийн түрүүнд үйлчилнэ гэж заасан байгаа. Үүнийг маш том ахиц гэж харж харж байгаа.

Мөн 101, 103, 105 гээд онцгой албадууд хүүхдийн тусламжийн 108 утаснаас ирсэн дуудлагуудад маш хурдан, шуурхай үйлчилдэг. Түүнчлэн 21 аймаг, есөн дүүрэг, бүх сум, хороод дээр ажиллаж байгаа “Хүүхэд хамгааллын хамтарсан баг” буюу Засаг даргаар нь удирдуулсан нийгмийн ажилчид ч манай дуудлагад маш сайн ажиллаж байгаа. Дашрамд дуулгахад, 2015 оны гуравдугаар сараас эхлээд хөндлөнгийн дуудлага ихэсч байгаа. Тухайлбал, “Энэ айл хүүхдээ зодоод байх шиг байна. Хүүхэд нь байнга уйлах юм” гэх зэргээр дуудлага мэдээлэл өгдөг болоод байгаа.



МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ


Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих

Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.





Эхлэл Улс төр Эдийн засаг Үзэл бодол Спорт Нийгэм Дэлхий Энтертайнмэнт Зурхай
  • Нийтлэл
  • •
  • Ярилцлага
  • •
  • Сурвалжлага
  • •
  • Азийн АШТ
  • •
  • Фото мэдээ
  • •
  • Оддын амьдрал
БҮХ СЭДЭВ
  • •Нийслэл
  • •Засгийн газар
  • •Эрүүл мэнд
  • •Сэрэмжлүүлэг
  • •ММ-ын тодруулга
  • •E-Sport
  • •Чуулган
  • •Гэмт хэрэг
  • •Ярилцлага
  • •Ипотекийн зээл
  • •Байнгын хороо
  • •Сурвалжлага
  • •Уул уурхай
  • •Кино, театр
  • •Боловсрол
ХУРААХ
Группийн мөнгөнд “шургалсан”...
Хар тамхи хэрэглэж байгаад амиа...

“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” төрийн үйлчилгээний төв боллоо

Отгонмягмар 2016-09-19
    ХУВААЛЦАХ ЖИРГЭХ
“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” төрийн үйлчилгээний төв боллоо

Сүүлийн жилүүдэд хүчирхийллийн улмаас хүүхдүүд хазуулж, зодуулсан, тэр бүү хэл амь насаараа хохирсон олон тохиолдол ил болсноор нийгмийн анхаарал “Хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэх гэмт хэрэг”-т чиглээд буй. Энэ хүрээнд хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэх гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, яаралтай хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэх зорилгоор “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-ын ажиллуулж буй. Энэхүү талаар “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-ын зохицуулагч М.Энхболдоос тодрууллаа.

-Хүүхдийн тусламжийн утас нэлээд эртнээс үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн гэдэг. Яг хэзээнээс хүүхдүүдийн дуу хоолойг сонсч, тэндэд туслаж эхэлсэн юм бэ?

-Яаралтай хамгааллын үйлчилгээ үзүүлэхэд чиглэсэн “Хүүхдийн тусламжийн утас-108” нь хүчирхийлэл үйлдэгдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилготой. Хамгааллын үйлчилгээ шаардлагатай дуудлагад бэлэн байх “Хүүхэд хамгааллын яаралтай тусламжийн алба” гэж хэлж ойлгож болно. Энэхүү утас маань өнгөрсөн наймдугаар сарын 24-ны өдөр Засгийн газрын тогтоолоор төрийн үйлчилгээний албанд албан ёсоор баталгаажиж байна. Хүмүүс энэ ажил саяхан гэнэт эхэлчихсэн юм шиг буруу ойлгоод байдаг. Гэтэл энэхүү ажил 1998 оноос үүдэлтэй маш олон хүний хүч хөдөлмөрийн үр дүнд бий болсон.

Өөрөөр хэлбэл, гэнэт шинээр санаачлаад хийчихсэн ажил биш. Өмнө нь 1998 онд “Өсвөрийн үеийн ирээдүй төв”, “Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төв” анх удаа хүүхдийн тусламжийн буюу Итгэлийн утас, Сэтгэлийн утас гэсэн гэсэн хоёр дугаар ажиллуулж байлаа. Харин 2001 онд тус утсыг Засгийн газар өөр дээрээ аваад, Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч ангентлаг Хүүхдийн төлөө хороо гэдэг хүүхдийн байгууллага болгосон.

Уг байгууллага 1615 утсыг ажиллуулж, хүүхдүүдийнхээ дуу хоолойг нь сонсч, хамгаалах шаардлагатай хүүхдүүддээ үйлчилгээ үзүүлж эхэлсэн. Харин 2004 оноос энэ нь өөрчлөгдөөд “Найз утас 1979” болсон. Үүнээс хойш 2014 онд хүртэл “Найз утас 1979” нэрээр ажиллаж байгаад, төрийн яаралтай тусламж үйлчилгээний гурван оронтой дугаарыг аваад үнэ төлбөргүй, 24 цагаар, амралтгүй долоо хоногийн турш ажиллаж эхэлсэн.

-“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” нь төрийн үйлчилгээний алба болж байгаа гэсэн. Энэ талаар тодруулаач?

-Эрх зүйн үндэс нь болохоор 2010 онд Засгийн газраас батлагдсан “Хүүхэд хамгааллыг бэхжүүлэх төлөвлөгөө” гээд дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөөний 6.3-т заасан байдаг. Энэхүү төлөвлөгөөнд 2014 онд хүүхдийн тусламжийн утсыг гурван оронтой үнэ төлбөргүй болгоно гэсэн байгаа. Тиймээс энэхүү төлөвлөгөөнийхөө дагуу л явж байсан. Харин 2014 онд эдийн засгийн, улс төрийн гээд олон асуудлаас болоод, төсөл хэлбэрээр хэрэгжүүлж эхэлсэн.

Хүүхдийн төлөө үндэсний газар “Дэлхийн Зөн-Монгол” олон улсын байгууллага болон Мобиком компантай хамтран гурван талын хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зураад, гурван жилийн хугацаатай буюу 2017 оны зургадугаар сарын 01-ны өдрийг хүртэл төсөл хэлбэрээр хэрэгжүүлэхээр болсон байдаг.

Гэтэл энэхүү төслийн хугацаа дуусахын өмнө шинэ Засгийн газар гарч ирээд “Хүүхдийн тусламжийн утас бол яг хүүхэд хамгаалалд маш хэрэгтэй зүйл байна” гэж үзсэн. Тиймээс ч санал оруулж, Засгийн газрын хуралдаанаар батлагдаад байна. Өнөөдөр“Хүүхдийн тусламжийн утас-108” албан ёсоор төрийн үйлчилгээний төв болон үйл ажиллагаа эхлүүлээд байна.

-Энэхүү үйлчилгээний төвд хүүхдүүд хандсанаар ямар тусламж үйлчилгээг авах боломж нээгдэж байгаа вэ?

-Манайд хүүхэд хамгааллын яаралтай тусламжийн үйлчилгээ гэж байгаа. Түүнчлэн хүүхдийн эрхийн зөрчлийн тухай мэдээллүүдийг хүлээн авч байна. Улмаар энэ хүрээнд хүүхдэд энэ талын хэрэгтэй мэдээллүүдээр хангаж байгаа. Мөн ямар нэгэн асуудалтай байгаа хүүхдүүддээ сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгнө. Мэдээж сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгч байгаа гэхээр мэргэжлийн хүн мөн үү гэдгийг хүмүүс лавладаг. Ер нь бол Монголд хүүхдийн утсны зөвлөх сэтгэл зүйч гэх мэргэжил байхгүй. Харин бид 2014 оноос хойш сэтгэл зүйчдээ сургалтад хамруулаад, мэрэгшүүлээд, чадваржуулаад л явж байгаа.

-“Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-д хэр олон хүүхэд ханддаг юм бэ?

-Хүүхдийн хандалтын хувьд сүүлийн хоёр жил гурван сарын хугацаанд 490 гаруй мянган хандалттай байгаа. Үүнээс 340 гаруй мянга нь яг бүртгэгдсэн, бусад нь техникийн буюу шугам давахцах зэрэг шалтгаанаас болоод бүртгэгдээгүй байгаа юм. Бүртгэгдсэн дуудлага дотроос 36.3 хувь нь яг зорилтод дуудлага байсан. Өөрөөр хэлбэл, хамгааллын үйлчилгээ шаардлагатай дуудлага байсан гэсэн үг. Үлдсэн нь нэн яаралтай үзүүлэх буюу хүүхдийг аюултай эрсдэл нөхцөл байдлаас таслан зогсоох 1.7, мэдээдэл өгсөн 16.3, зөвлөгөө өгөх 9.2 хувийн дуудлагууд бүртгэгдсэн.

-Хүүхдүүдэд нэн яаралтай тусламж шаардлагатай газарт очиж, тусламж үзүүлэх зэрэгт төвийн ажилчид хүрч ажиллаж чадаж байгаа юу?

-Монгол Улсад хүүхэд хамгааллын тогтолцоо нь 21 аймаг, есөн дүүрэгтээ хуваагдчихсан байдаг. Тэнд нь Хүүхэд гэр бүл хөгжлийн байгууллагууд, хамгааллын мэргэжилтнүүд ажиллаж байна.

Тиймээс бид үндэсний хэмжээнд 30 төрийн нэгжид шууд хүүхэд хамгааллын асуудлаар холбогдоод, хүүхдүүддээ шаардлагатай үйлчилгээг үзүүлж байгаа. Мөн холбогдох төрийн байгууллагууд буюу МХЕГ, Нийтийн тээврийн удирдах газар, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар гээд маш олон байгууллагууд руу холбогдоод эндээсээ зохицуулалтаа хийгээд явчихдаг.

-Энэхүү тусламжийн утасны талаар иргэд хэр мэдээлэлтэй байдаг бол. Хамгийн их лавлаж асуудаг асуулт юу байна?

-Манай утас бүрэн хүчин чадлаараа ажиллаад, хоёр жил болж байна. Олон улсын туршлагаар 5-10 жилийн дараа энэхүү утас нийгэмд танигддаг гэж ярьдаг юм билээ. Тиймээс ч “Энэ ямар учиртай утас вэ, ямар асуудлаар хандаж болох уу” гэх асуулт зонхилдог. Харин зөвлөгөөний хувьд хандаж байгаа хүүхдүүд үеийн найзуудын харилцааны асуудлаар маш их зөвлөгөө авдаг. Үүний дараа гэр бүлийн харилцааны асуудал ордог. Үүнээс нэг дүгнэлт хийж болно.

Тодруулбал, хүүхэд өөрт тулгамдаж байгаа асуудал бүртээгээ өөрөө нүүр тулдаг болсон гэсэн үг. Учир нь эцэг, эх, гэр бүл нь цаг зав муутай учир хүүхдэд үзүүлэх сэтгэл зүйн дэмжлэг багассан. Хүүхдийнхээ суурь эрхийг нь буюу хоол хүнс, өмсч зүүхээр хангаж чадаж байгаа ч сэтгэл зүйн хувьд дэмжлэг болж чадахгүй байна гэдгийг манайд ирж байгаа дуудлагуудаас бэлэхнээ харж болно. Харин хүүхдийн эсрэг үйлдэгдэж байгаа хүчирхийллийн ихэнхийг бие мах бодийн хүчирхийлэл буюу зодуур эзэлж байна.

Энэ нь ганцхан удаагийн зохих, зодох асуудал биш. Байнгын зодуурт өртөж байгаа нь маш их санаа зовоож байна. Энэ хүрээнд мэргэжлийн байгууллагуудын хамгийн их санаа зовоож байгаа нэг асуудал нь бэлгийн хүчирхийллийн асуудал болоод байна. Бид нэн тэргүүнд хүүхдийн бие мах бодь, сэтгэцийн эрүүл мэндэд нөхөж барашгүй хохирол учруулж болзошгүй үйлдэл бүрийн онцолж үздэг. “Хүүхдийн тусламжийн утас-108”-д мэргэжлийн хүмүүс нь энэ дуудлагыг “Халуун дуудлага” гэж ярьдаг.

Тиймээс ч энэ асуудал дээр ЦЕГ-ын дэргэдэх мэдээлэл шуурхай удирдлагын төвтэй нягт хамтарч ажилладаг. Харин ЦЕГ-тай хамтран ажиллах санам бичигт 108 утсанд ирсэн “Халуун дуудлагад” цагдаагийн алба хаагчид хамгийн түрүүнд үйлчилнэ гэж заасан байгаа. Үүнийг маш том ахиц гэж харж харж байгаа.

Мөн 101, 103, 105 гээд онцгой албадууд хүүхдийн тусламжийн 108 утаснаас ирсэн дуудлагуудад маш хурдан, шуурхай үйлчилдэг. Түүнчлэн 21 аймаг, есөн дүүрэг, бүх сум, хороод дээр ажиллаж байгаа “Хүүхэд хамгааллын хамтарсан баг” буюу Засаг даргаар нь удирдуулсан нийгмийн ажилчид ч манай дуудлагад маш сайн ажиллаж байгаа. Дашрамд дуулгахад, 2015 оны гуравдугаар сараас эхлээд хөндлөнгийн дуудлага ихэсч байгаа. Тухайлбал, “Энэ айл хүүхдээ зодоод байх шиг байна. Хүүхэд нь байнга уйлах юм” гэх зэргээр дуудлага мэдээлэл өгдөг болоод байгаа.

Сэдвүүд : #ММ-ын тодруулга  
ХОЛБООТОЙ МЭДЭЭ
Чингис хаан ОУНБ руу нийтийн тээврийн хэрэгсэл 24 цагийн туршид үйлчилдэг болно
Гарсан зардлыг тухайн ТҮЦ эзэмшигч, зөвшөөрөл өгсөн албан тушаалтнаар төлүүлнэ
Б.Баярсайхан: Хоёр хими эмчилгээний дараа хавдрын үсэрхийллүүд эдгэрч, алга болсон
Суррон, мотоцикльтой насанд хүрээгүй жолооч нар авто зам дээр "Нисэж" байна
МЭДЭЭНИЙ СЭТГЭГДЭЛ

АНХААРУУЛГА:Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд mminfo.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Сэтгэгдэлтэй холбоотой санал гомдлыг 99998796 утсаар хүлээн авна.

ШУУРХАЙ МЭДЭЭ
1 өдрийн өмнө өмнө

Чингис хаан ОУНБ руу нийтийн тээврийн хэрэгсэл 24 цагийн туршид үйлчилдэг болно

1 өдрийн өмнө өмнө

Гарсан зардлыг тухайн ТҮЦ эзэмшигч, зөвшөөрөл өгсөн албан тушаалтнаар төлүүлнэ

1 өдрийн өмнө өмнө

Б.Баярсайхан: Хоёр хими эмчилгээний дараа хавдрын үсэрхийллүүд эдгэрч, алга болсон

1 өдрийн өмнө өмнө

“The MongolZ” баг Францын “Team Vitality” багийг хожиж, аваргын төлөө шалгарч үлдлээ

1 өдрийн өмнө өмнө

Суррон, мотоцикльтой насанд хүрээгүй жолооч нар авто зам дээр "Нисэж" байна

1 өдрийн өмнө өмнө

Нэг цагаан мэнгэтэй шар морь өдөр

1 өдрийн өмнө өмнө

Сэрүүсэж 21-23 хэм дулаан байна

2025-08-15 өмнө

Нийслэлийн төвийн зургаан дүүргийн 51 байршилд 139 ТҮЦ-ийг нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-15 өмнө

Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлын бэлтгэл хангаж байна

2025-08-15 өмнө

“ТБД Андууд” орчимд шинээр хийсэн явган хүний замын 189 ам.метр талбайг хүнд даацын хоёр машинаар эвдсэн байна

2025-08-15 өмнө

Чингэлтэй дүүрэгт зургаан байршилд зөвшөөрөлгүй ТҮЦ дахин байрлуулсан учраас нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-15 өмнө

The MongolZ 0-11 хожигдож байгаад гайхалтай эргэн ирэлтийг хийж, Туркийн Aurora багийг хожлоо

2025-08-15 өмнө

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүн ажиллуулдаг байгууллагыг бодитоор урамшуулдаг болно

2025-08-15 өмнө

Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын “гал тогоо”-г хэн хэн барьдаг вэ?

2025-08-15 өмнө

Хуучнаар “Нарны титэм” барилгын Ж блокийн 1222 ам.метр талбайг энэ сарын 25-нд дуудлага худалдаагаар худалдана

2025-08-15 өмнө

Нийтийн тээврийн Ч:7, Ч:9, Ч:22 чиглэлд өөрчлөлт оруулж, Ч:82 чиглэлийг шинээр нээлээ

2025-08-15 өмнө

Үс засуулвал идээ ундаа элбэг олдоно

2025-08-15 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 23-25 хэм дулаан байна

2025-08-14 өмнө

Дэлхийн хип хопын домогт уран бүтээлч Fat Joe Монголд ирнэ

2025-08-14 өмнө

Хэт чанга дуу чимээ гаргаж буй тээврийн хэрэгсэлд хяналт шалгалт хийж, стандартыг мөрдүүлнэ

2025-08-14 өмнө

А.Баяр: Дрифт хийх сонирхолтой иргэдийн хүслийг хааж боож болохгүй

2025-08-14 өмнө

Архангай аймгийн Их-Тамир суманд 3.5 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт боллоо

2025-08-14 өмнө

Шударга ёсыг бэхжүүлэх, авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгтэй тэмцэх талаар авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний тухай Ерөнхий сайдын Захирамж гарлаа

2025-08-14 өмнө

“The MongolZ” баг өнөөдөр шөнө “Aurora” багтай тоглоно

2025-08-14 өмнө

Энхтайваны гүүрний доод хэсгийн авто замыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна

2025-08-14 өмнө

Зүрх судасны үндэсний төв байгуулах төслөөр 119 ортой эмнэлэг барина

2025-08-14 өмнө

Эрүүл мэндийн даатгалын санд өр үүссэн шалтгаан нөхцөлийг судалж, хяналт шалгалт хийнэ

2025-08-14 өмнө

Өмнөговь аймаг дулааны цахилгаан станц барих төслийг санхүүжүүлэх зорилгоор үнэт цаас гаргана

2025-08-14 өмнө

“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д онцгой дэглэм тогтоосноос хойш нүүрсний экспорт нэмэгдэж байна

2025-08-14 өмнө

Хүүхэд асрах чөлөөтэй байх хугацаандаа ипотекийн зээлийн хамтран зээлдэгчээр хамрагдах боломжтой юу

САНАЛ БОЛГОХ
2025-08-12 өмнө

Нэгдүгээр ангийн элсэлтийн цахим бүртгэл өнөөдрөөс эхэллээ

2025-08-12 өмнө

Бага зэргийн бороо орно

2025-08-12 өмнө

Зургаан цагаан мэнгэтэй харагчин үхэр өдөр

2025-08-12 өмнө

“Артерийн судсаар химийн тариа хийх нь хавдарт маш өндөр тунтай, үр дүнтэй эмчилгээ хийх боломжийг олгодог”

2025-08-12 өмнө

"Байр түрээслүүлнэ” гэх залилах гэмт хэргээс сэрэмжлүүлж байна

2025-08-13 өмнө

Орон сууцны ипотекийн зээл МИК-рүү хэрхэн шилждэг вэ?

2025-08-12 өмнө

NYT: Украиныг НАТО-д элсүүлэх боломжийг АНУ-аас шаардаж байна

2025-08-13 өмнө

Иргэдийг залилсан этгээдийг Интерполоор эрэн сурвалжилж, Турк улсаас албадан авчирлаа

2025-08-12 өмнө

Машин жолоодож яваад замын хажуу руу онхолдож нас баржээ

2025-08-13 өмнө

Зуслангийн байшин тоносон этгээдүүдийг баривчиллаа

2025-08-13 өмнө

Үс засуулвал сайн нөхөртэй нөхөрлөнө

2025-08-15 өмнө

Нийслэлийн төвийн зургаан дүүргийн 51 байршилд 139 ТҮЦ-ийг нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-13 өмнө

Явган хүний замын шинэчлэлтийн хүрээнд ил кабелуудыг газар доогуур сувагчилж байна

2025-08-13 өмнө

Дүүжин замын тээврийн үндсэн тулгуур багануудыг ирэх долоо хоногоос суурилуулж эхэлнэ

2025-08-13 өмнө

Д.Амгалан: Хууль, эрх зүйн шинэчлэл хийснээр Улаанбаатар хот тэлж хөгжих боломжтой болсон

2025-08-14 өмнө

Хүүхэд асрах чөлөөтэй байх хугацаандаа ипотекийн зээлийн хамтран зээлдэгчээр хамрагдах боломжтой юу

2025-08-13 өмнө

Бороо орохгүй, өдөртөө 19-21 хэм дулаан байна

2025-08-14 өмнө

Архангай аймгийн Их-Тамир суманд 3.5 магнитудын хүчтэй газар хөдлөлт боллоо

2025-08-14 өмнө

А.Баяр: Дрифт хийх сонирхолтой иргэдийн хүслийг хааж боож болохгүй

2025-08-14 өмнө

Хэт чанга дуу чимээ гаргаж буй тээврийн хэрэгсэлд хяналт шалгалт хийж, стандартыг мөрдүүлнэ

2025-08-15 өмнө

Үс засуулвал идээ ундаа элбэг олдоно

2025-08-14 өмнө

Энхтайваны гүүрний доод хэсгийн авто замыг хааж, борооны ус зайлуулах шугам хоолой угсарна

2025-08-15 өмнө

“ТБД Андууд” орчимд шинээр хийсэн явган хүний замын 189 ам.метр талбайг хүнд даацын хоёр машинаар эвдсэн байна

2025-08-14 өмнө

Дэлхийн хип хопын домогт уран бүтээлч Fat Joe Монголд ирнэ

2025-08-15 өмнө

Туулын хурдны замын барилга угсралтын ажлын бэлтгэл хангаж байна

2025-08-15 өмнө

Чингэлтэй дүүрэгт зургаан байршилд зөвшөөрөлгүй ТҮЦ дахин байрлуулсан учраас нүүлгэн шилжүүлж байна

2025-08-15 өмнө

Хуучнаар “Нарны титэм” барилгын Ж блокийн 1222 ам.метр талбайг энэ сарын 25-нд дуудлага худалдаагаар худалдана

2025-08-14 өмнө

Нийтийн тээврийн орлого 68.4 хувиар өсөөд байна

2025-08-12 өмнө

Г.Занданшатар: Төсвийг ил тод нээлттэй хэлэлцсэнээр авлигын индексийг бууруулахад нөлөөлнө

2025-08-15 өмнө

Нийтийн тээврийн Ч:7, Ч:9, Ч:22 чиглэлд өөрчлөлт оруулж, Ч:82 чиглэлийг шинээр нээлээ

Бидний тухай Редакцийн бодлого Сурталчилгаа байршуулах Холбоо барих Дээшээ буцах


Веб сайтад агуулагдсан мэдээлэл зохиогчийн эрхийн хуулиар хамгаалагдсан тул зөвшөөрөлгүй хуулбарлах хориотой.

Copyright © MMINFO.MN All Rights Reserved. Powered by HUREEMEDIA.