Улаанбаатар oC
ГЭГЭЭН ШИРЭЭТ УЛСЫН ТӨРИЙН ТЭРГҮҮН ПАП ФРАНЦИС НАР ОЛОН НИЙТЭД ХАНДАЖ ҮГ ХЭЛЭХ АРГА ХЭМЖЭЭНД МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙЛӨГЧ УХНААГИЙН ХҮРЭЛСҮХИЙН ХЭЛСЭН ҮГ
Эрхэм хүндэт Гэгээн Ширээт Улсын Төрийн тэргүүн Пап Францис, Монгол Улсад суугаа Элчин сайд, дипломат төлөөлөгчид өө,
Эрхэм хүндэт зочид оо!
Та бүхэнд Мөнх хөх тэнгэрийн орон, дэлхийн мянганы суут хүмүүн Их Эзэн Чингис хааны өлгий нутаг, Монголын Эзэнт гүрний гал голомт манай сайхан эх оронд Гэгээн Ширээт Улсын Төрийн тэргүүн Пап Францис анх удаа төрийн айлчлал хийж байгаа энэхүү түүхэн өдрийн мэндийг өргөн дэвшүүлье!
Энэхүү түүхэн айлчлал нь Эзэн Чингис хааны мэндэлсний 860 жил, Монгол Улс, Гэгээн Ширээт Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны түүхт 30 жилийн тэмдэглэлт ойн хүрээнд болж байгаагаараа түүхэн ач холбогдолтой юм.
Монгол Улс болон Гэгээн Ширээт Улсын харилцаа Эзэн Чингис хааны байгуулсан Их Монгол Улсын үеэс эхэлсэн түүхтэй.
Одоогоос найман зууны тэртээ, 1246 онд Пап IV Иннокентийн элч төлөөлөгч санваартан Плано Карпини Их Монгол Улсын нийслэл Хархорум хотноо хүрэлцэн ирж, Чингис хааны ач Гүюг хаанд бараалхан Папын захидлыг өргөн барьснаар манай хоёр орны түүхэн харилцааны үндэс суурийг тавьсан билээ.
Санваартан Плано Карпини Их Монгол Улсын хаанд анх удаа бараалхан албан ёсны харилцаа тогтоосон Европын анхны элч төлөөлөгч байсан гэдгийг онцлон дурдах нь зүйтэй.
Энэ үед Гүюг хааныг хаан ширээнд залах ёслол тохиосноор Папын элч төлөөлөгч Плано Карпини хүндэт зочноор уригдан оролцсон байдаг.
Тэрбээр өөрийн аяллын тэмдэглэлд тулгуурлан “Монголчуудын түүх” хэмээх бүтээл туурвиж, дэлхий нийтийн хүртээл болгосон нь монголчуудын түүх соёлыг өрнө дахинд таниулан мэдүүлсэн түүхэн бүтээл болсон төдийгүй дундад зууны үеийн Монгол болон Евроазийг судлан шинжлэхэд одоо ч гэсэн чухал үүрэг гүйцэтгэсээр байна.
Энэхүү түүхэн үйл явдлаас хойш яг 777 жилийн дараа Гэгээн Ширээт Улсын Төрийн Тэргүүн Пап Францис Их Монгол Улсын гал голомт, Монгол Улсад айлчилж байгаа нь цаг тооны хувьд ч онцлогтой сайхан үйл явдал болж байна.
Эртний түүхт манай хоёр орны харилцаа тэр цаг үеэс хойш үргэлжлэн 1274 онд Ил хаан Абага Пап X Грегорид, 1278 онд Пап III Николас Хубилай хаанд, 1285 онд Ил хаан Аргун Пап IV Хонориуст, 1288, 1289 онуудад Пап IV Николас Ил хаан Аргунд, 1290 онд Ил хаан Аргун Пап IV Николаст, 1302 онд Ил хаан Хасан Пап VIII Бонифаст тус тус элч төлөөлөгчөө илгээж албан бичгээр харилцаж байсан нь манай хоёр орны харилцааны түүхийн чухал эх сурвалж болон хадгалагдан үлдсэн байна.
Эдгээр эх сурвалжууд нь манай хоёр орны хооронд тухайн үед дипломат харилцаа, албан яриа хэлэлцээ идэвхтэй өрнөж байсныг гэрчлээд зогсохгүй өрнө дорнын өргөн хүрээний хамтын ажиллагааны үндэс суурь, өнгийг тодорхойлогч гол хүчин зүйл, батжин бэхжих баталгаа болж байсныг нотолж байгаа юм.
Харин орчин цагт манай хоёр улс дипломат харилцаа тогтоогоод 31 жил болж байгаа бөгөөд энэ хугацаанд соёл боловсрол, шинжлэх ухаан, хүмүүнлэгийн салбарт хамтран ажиллаж ирлээ.
Энэхүү харилцаа өнөөдрийг хүртэл өргөжин тэлж, Гэгээн Ширээт Улсын Төрийн тэргүүн Монгол Улсад анх удаа төрийн айлчлал хийж байгаад гүн талархал илэрхийлье!
Эрхэм хүндэт зочид төлөөлөгчид өө!
Монголчууд бидний өвөг дээдэс Их эзэн Чингис хаан болон түүний залгамжлагчид монгол туургатныг нэгтгэн, Монголын эзэнт гүрнийг байгуулж, өрнө дорнод олон зуун жил үргэлжилсэн дайн тулаан, зөрчил мөргөлдөөнийг эцэслэн, “Монголын их амар амгалан”-г тогтоосноор, Ази, Европын олон үндэстэн, ард түмэн энх тайвнаар зэрэгцэн оршиж, амар амгалан амьдарч, судлан шинжлэх, бүтээн туурвих, цогцлоон байгуулах нөхцөл боломжийг бүрдүүлж чадсан юм.
Үүний үр дүнд даян дэлхийн олон ард түмэн өөрсдийн үнэт зүйлсээ харилцан хүлээн зөвшөөрч, олон соёл иргэншил зэрэгцэн оршиж, өртөө шуудан, зам тээвэр, дипломат харилцаа, худалдаа эдийн засаг, шинжлэх ухаан, урлаг соёлын олон салбар цэцэглэн хөгжиж, шашны эрх чөлөөний тухай үзэл санаа, хууль дээдлэх зарчим төлөвшин тогтсон зэрэг нь монголчуудын дэлхийн түүхэнд оруулсан чухал хувь нэмэр, хүн төрөлхтөнд өвлүүлсэн үнэт өв болохыг дэлхийн эрдэмтэн судлаачид, олон улсын байгууллагууд онцлон тэмдэглэдэг.
Эзэн Чингис хаанаас уламжилсан төрт ёсоо дээдлэх, эв эеийг хичээж, амар амгаланг цогцлоох монгол төрийн бодлого зуун зууныг өртөөлөн өнөөгийн бидэнд өвлөгдөн ирсэн бөгөөд эдүгээ Монгол Улс энхийг эрхэмлэсэн, нээлттэй, бие даасан, олон тулгуурт гадаад бодлогыг хэрэгжүүлж, олон улс, бүс нутгийн энх тайван, аюулгүй байдлыг бататган бэхжүүлэхийн төлөө тууштай байр суурь баримтлан ажиллаж байна.
Монгол Улс олон талт яриа хэлэлцээг чухалчилж, олон улс, бүс нутгийн аюулгүй байдалд тулгарсан сорилт, бэрхшээлийг шийдвэрлэх олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хүчин чармайлтад энхийн замаар хувь нэмрээ оруулахын төлөө идэвх санаачилга гарган, мөнхийн хоёр хөрш болон гуравдагч хөршүүдтэйгээ идэвхтэй хамтран ажиллаж байна.
Монгол Улс өнгөрсөн 20 гаруй жилийн хугацаанд Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Энхийг сахиулах 15 удаагийн ажиллагаанд 20 гаруй мянган энхийг сахиулагчдаа оролцуулж, дэлхий дахинаа энх тайван, аюулгүй байдлыг хангах ариун үйл хэрэгт хувь нэмрээ оруулж байгаа бөгөөд олон улсын хамтын нийгэмлэгийн өмнө хүлээсэн үүргээ тив дэлхийн халуун цэгүүдэд нэр төртэйгөөр биелүүлж байна.
Монголчууд эрт дээр үеэс оюун санааны эрх чөлөөг дээдэлж, олон ургалч үзлийг хүндэтгэж ирсэн түүхэн уламжлалтай бөгөөд Эзэн Чингис хаан, Их Монгол Улсын үеэс монгол хаад, язгууртнууд аливаа шашин шүтлэгт хүндэтгэлтэй хандан, сүм хийдийг алба татвараас чөлөөлж, нийслэл Хархорум хотод Буддын, Христийн, Исламын зэрэг 12 сүм дуган зэрэгцэн оршиж байсан түүхтэй билээ.
Оюун санаа, итгэл үнэмшлийн эрх чөлөөг хүндэтгэх энэхүү үзэл санааг өнөөгийн монголчууд залгамжлан хөгжүүлж “Үндсэн хууль”-даа тунхаглан дархалсан юм.
Нүүдлийн соёл иргэншилт монголчууд бид өнө эртнээс эх дэлхий, байгаль орчноо хайрлан хамгаалж, ирээдүй хойчдоо унаган төрхөөр нь өвлүүлэн үлдээхийг эрхэмлэж ирсэн.
Эрхэм хүндэт Пап Францис Таны дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаар болон дэлхийн хүн амын хүнсний хомсдол, хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын талаар хэлсэн үг, байр суурь, баримталж буй бодлого манай улсад хэрэгжүүлж буй “Тэрбум мод”, “Хүнсний хувьсгал”, “Эрүүл Монгол хүн” Үндэсний хөдөлгөөнүүдтэй бүрнээ нийцэж байгаа бөгөөд цаашид хүн төрөлхтний хувь заяа, тогтвортой хөгжлийн үндэс суурь болсон байгаль орчин, хүнсний хангамж, аюулгүй байдлын чиглэлд Монгол Улс Гэгээн Ширээт Улстай бүх талаар хамтран ажиллах болно.
Мөн түүх, архив, сан хөмрөг болон соёл, боловсрол, шинжлэх ухаан, хүмүүнлэгийн чиглэлээр хамтын ажиллагаагаа улам өргөжүүлэн хөгжүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байна.
Эрхэм хүндэт Гэгээн Ширээт Улсын Төрийн тэргүүн Пап Францис,
Таны Монгол Улсад хийж буй энэхүү төрийн айлчлал нь манай улсын олон тулгуурт энхийг эрхэмлэсэн гадаад бодлого, хоёр орны харилцааны түүхэнд нэгэн шинэ хуудсыг нээж, манай хоёр орны цаашдын найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагаанд түүхэн чухал үүрэг гүйцэтгэн, алтан үсгээр бичигдэн үлдэх болно.
Гэгээн Ширээт Улсын Төрийн тэргүүн, эрхэм хүндэт Пап Францис Танд болон даян дэлхийн улс түмэнд Монголын ард түмнийхээ нэрийн өмнөөс эрүүл энх, аз жаргал, хамгийн сайн сайхан бүхнийг хүсэн ерөөе!
Мөнх тэнгэрийн хүчин дор хүн төрөлхтөн өнө мөнхөд амар амгалан орших болтугай!
PUBLIC ADDRESS
BY
H.E. MR. KHURELSUKH UKHNAA
PRESIDENT OF MONGOLIA
Ulaanbaatar, 2 September 2023
Pope Francis,
Ambassadors and Representatives of Diplomatic Missions accredited to Mongolia,
Distinguished guests,
I extend to all of you my heartfelt greetings on this historic day, when Pope Francis is paying the first-ever state visit to our exquisite country, land of the eternal blue sky, the sacred hearth of the Mongol Empire, the birth place of Chinggis Khaan, Man of the Millenium.
This state visit has a historical prominence in that it is being held on the occasion of the 860th anniversary of Chinggis Khaan and the 30th anniversary of the establishment of diplomatic relations between Mongolia and the Holy See.
The relations between Mongolia and the Holy See have a history originating from the era of The Great Mongol Empire founded by Chinggis Khaan.
Eight centuries ago, in 1246, Archbishop Plano Carpini, the envoy of the Pope Innocent IV, arrived in Karakorum, the capital of the Great Mongol Empire, and presented the Pope’s message to Guyug Khaan, grandson of Chinggis Khaan, that instituted the foundation of historical ties between our countries.
It should be acknowledged that Archbishop Plano Carpini was the first ever European envoy to enter the court of the Great Mongol Empire to establish official relations.
At that time, Papal envoy Plano Carpini had the great occasion to be invited to the Coronation ceremony of Guyug Khaan as a Guest of Honor.
His written work “History of the Mongols” which was based on memos of his journey, bestowed to the world, was the historical piece that introduced the history and culture of the Mongols to the Western world and to this day, it still plays a significant role for Mongol studies exploring Mongolia and Eurasia of the Middle Ages.
It is, indeed chronologically and numerically a fortunate occasion that Pope Francis of the Holy See pays a visit to Mongolia, the sacred heart of the Mongol Empire, precisely 777 years since Plano Carpini’s journey to Mongolia.
Since then, the relations between our two countries had been continuing with the exchange of envoys and letters such as the letter of Il Khaan Abaga to Pope Gregorio X in 1274, Pope Nicolas III to Khubilai Khaan in 1278, Il Khaan Argun to Pope Honorius IV in 1285, Pope Nicolas IV to Il Khaan Argun in 1288, 1289, Il Khaan Argun to Pope Nicolas IV in 1290, Il Khaan Gazan to Pope Boniface VIII in 1302 to name a few. These exchanges of numerous envoys and official letters as well as the reports about the communications between them were preserved as important historical sources of the history of the relations between our two countries.
These historical sources not only bear witness to active engagements for official negotiations and diplomatic relations between our two countries at that time, it also presents an excellent testimony of compelling assurance for a solid foundation, determining factor and essential feature for the further consolidation of extensive ties between Western and Eastern societies.
But in the modern-day Mongolia and the Holy Sea have been observing the 31st Anniversary of the establishment of diplomatic relations between our two countries and we have been continuing our humanitarian collaboration as well as our cooperation in the areas of culture, education and science.
As our relations have flourished, I extend our paramount appreciation to Pope Francis for his first-ever state visit to Mongolia.
Esteemed guests,
Chingis Khaan and his successors, ancesters of all Mongolians, instituted the Great Mongol Empire. They established “Pax Mongolica” by uniting all the Mongol tribes, ending century long wars and conflicts in the East and West. These achievements were prerequisites for a peaceful coexistence and harmony among nations and people of Asia and Europe, which in return created a favorable environment and the opportunity to study and research, to write and compose, to produce and construct, to develop arts, sciences and education, fostering prosperity as a whole.
As a result of these attainments world renowned scholars and international organizations accentuate and reaffirm that the Mongols have significantly contributed to the world history. Achievements of Pax Mongolica have created the solid grounds for the development of mutual respect between different nations of the world, cherishing each other’s values and identities, enabling peaceful coexistence of various civilizations. They also confirm that flourishing of diplomatic relations, postal system, transportation, economy and trade, science, culture as well as tolerance of religious freedom and principles of rule of law were invaluable heritages inherited from the Mongols to the mankind.
The state principles to respect statehood, striving for peace with the ultimate goal to foster harmony and unity was inherited to us from Chinggis Khaan and this legacy has been relaying throughout many centuries, and today Mongolia is pursuing a peace-loving, open, independent, and multi-pillared foreign policy, and we are working consistently towards strengthening global and regional peace and security.
With a view to peacefully contributing to the international community’s efforts in addressing regional and global security challenges, Mongolia has been offering its initiatives and we are actively engaging with our two eternal neighbors as well as our third neighbours.
Mongolia has been contributing to the noble endeavors for ensuring global peace and security and diligently fulfilling its commitments to the international community with honour, while sending over 20 thousand peacekeepers to 15 UN Peacekeeping Operations, in the most precarious places of the world, for the last 20 years.
Mongolians have ancient traditions to respect spiritual freedom and pluralism. In the era of Chinggis Khaan and the Great Mongol Empire, our ancient capital Karakorum was home to 12 monasteries of different religions co-existing peacefully side by side consisting of Buddhist, Christian and Islamic religious traditions and Mongol Kings and statesmen had a deep respect for each religion, and every church and temple had the privilege to be exempt from state taxes.
These principles of respect for spiritual freedom and belief have been inherited to us from our ancestors and these principles were declared and preserved and protected in the Constitution of Mongolia.
Since ancient times, we Mongolians, with nomadic heritage, have been preserving and treasuring the Mother Earth and nature to pass it on to our future generations.
Pope Francis’ words, his position and policies on world climate change, food scarcity, food security and supply, are entirely in line with our national movements “Billion Trees”, “Food Revolution”, and “Healthy Mongolian” that are being implemented throughout the country. Thus, Mongolia will stand ready to cooperate with the Holy See in all areas to protect the environment, food and security, which is the backbone of a sustainable development and the destiny of mankind.
Moreover, I am convinced that our cooperation in humanitarian deeds, culture, science, education, history arts and archives, will be constantly further strengthened.
Pope Francis,
This state visit to Mongolia will inaugurate a new pillar to our peace-loving and multi-pillared foreign policy as well as a new page in the history of our countries, and will make an exceptional contribution to further strengthening our relations and cooperation, which will be engraved with golden letters.
On behalf of the people of Mongolia, I extend, to Pope Francis and to all the people of the world, my best wishes of good health, happiness, and well-being.
By the Power of Eternal Heaven, May the mankind be in lasting harmony!
Албан ёсны орчуулгыг ЕТГ-аас авав.
